Bewerkt vlees kan echt kanker veroorzaken. Dus laat bacon, worstjes en salami staan als het even kan. Kun je de verleiding niet aan? Besef dan dat je een ongezonde keuze maakt, al is bewerkt vlees eten een stuk minder schadelijk dan bijvoorbeeld roken.
Nee. Bewerkt vlees wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aangemerkt als 'kankerverwekkend'. En rood vlees als 'waarschijnlijk kankerverwekkend'. Bewerkt vlees valt daarmee in dezelfde categorie als roken, alcohol en asbest.
De consumptie van charcuterie en ander bewerkt vlees verhoogt het risico op kanker, maar suggereren dat tabak, asbest en charcuterie even schadelijk zijn, is onjuist.
Slecht nieuws voor liefhebbers van ham, spek, hotdogs en droge of gerookte worst: de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt consumenten vandaag in een rapport dat bewerkte vleeswaren darmkanker kunnen veroorzaken.
Denk aan charcuterie zoals salami of ham, en vers bewerkt vlees waaraan zout of additieven (zoals nitriet en fosfaten) zijn toegevoegd zoals spek. Ook de consumptie van bewerkt vlees is in verband gebracht met een verhoogd risico op darmkanker, beroerte en diabetes type 2.
Rundvlees
Het behoort tot de gezondste vleessoorten die er zijn. Rundvlees is een natuurlijke bron van vitamine B3, B12, zink en ijzer. Het vetgehalte in het vlees hangt ook af van de diersoort, het lichaamsdeel en natuurlijk het voer. Mager rundvlees bevat minder dan tien gram vet per 100 gram vlees.
Uit het grootste onderzoek ooit naar voeding, leefstijl en kanker van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds uit 2018 blijkt dat het eten van rood vlees en het eten van bewerkt vlees de kans op het krijgen van dikkedarmkanker vergroot. Dit verband is het sterkst voor bewerkt vlees.
De World Health Organisation (WHO) concludeert dat er een verband is tussen het eten van rood vlees en het risico op kanker, met name darmkanker. Elke 100 gram rood vlees meer per dag hangt samen met een 17% hoger risico op darmkanker.
Ook veel broodbeleg valt onder de noemer 'rood vlees', zoals ham, spek, salami, worst, bereid gehakt, … Het gaat om vlees dat gerookt of gezouten is, of waar bewaarmiddelen aan toegevoegd zijn.
Er is inmiddels voldoende wetenschappelijk bewijs dat het eten van te veel rood vlees zoals varkensvlees en vooral van bewerkt vlees, het risico op bepaalde soorten kanker (waaronder darmkanker) verhoogt. Het eten van veel rood en bewerkt vlees verhoogt eveneens het risico op diabetes type 2 en op beroerte.
Soms is een kankerverwekkende of mutagene stof niet verpakt, maar komt deze vrij tijdens het werkproces. Voorbeelden zijn hardhoutstof, kwartsstof en dieselmotoremissie. Deze stoffen zijn niet voorzien van een verpakking en hebben dan ook geen H-zinnen (gevaarsaanduidingen).
Vlees van de slager = beter vlees
Het resultaat: hun vlees is vaak beter en smaakvoller. Door je vlees bij de slager te kopen, kun je ook makkelijker de afkomst van het vlees achterhalen, zodat je lokaler en bijgevolg duurzamer vlees kunt kiezen.
Het eten van veel rood en bewerkt vlees vergroot de kans op darmkanker. Daarom adviseert het Wereld Kanker Onderzoek Fonds om het eten van rood en bewerkt vlees te beperken. Maar kip en gevogelte zijn voorbeelden van mager, wit vlees. Daarom past kip in een gezond voedingspatroon.
Ook als vlees gedroogd, gerookt of gezouten is noemen we het bewerkt. Het gaat om vrijwel alle vleeswaren, om (rook)worsten, om kant-en-klare hamburgers en om bijvoorbeeld paté. Kipfilet (zonder marinade), biefstuk, runderlappen of bijvoorbeeld varkensfilet zijn voorbeelden van onbewerkt vlees.
Bewerkt vlees is rood of wit vlees dat bewerkt werd door het te zouten, roken, drogen, fermenteren of door er bewaarmiddelen aan toe te voegen. Voorbeelden zijn ham, spek, salami, rookworst ... Hamburgers en gehakt vallen ook onder bewerkt vlees als er zout of chemische additieven in gebruikt zijn als bewaarmiddelen.
Te veel rood vlees eten is niet gezond, maar dit betekent niet dat je helemaal geen rood vlees meer mag eten. Er zitten namelijk ook voordelen aan. Zo bevat carpaccio veel gezonde eiwitten, vitamine B en zink en is het ijzergehalte ook ruim twee keer zo hoog als in bijvoorbeeld kip.
Kleine porties volstaan in een gezonde voeding. Qua frequentie geldt het volgende advies: maximaal twee tot drie keer per week gevogelte, maximaal een tot twee keer per week en in totaal niet meer dan 300 g rood vlees en zo weinig mogelijk bewerkt vlees.
Maar wist je dat het ook schadelijk voor je gezondheid is om regelmatig kipfilet, ham of boterhamworst te eten? Vleeswaren voor op brood vallen namelijk allemaal in de categorie bewerkt vlees.
Onderzoek naar kanker
De onderzoekers analyseerden gegevens van meer dan 470.000 Britten en concludeerden dat een geheel vegetarisch dieet het risico op kanker met 14% zou kunnen verlagen. Mensen die alleen vis eten zouden 10% minder risico lopen om kanker te krijgen.
Rood vlees kan schadelijk zijn voor de gezondheid omdat het over het algemeen veel verzadigde vetten bevat. Deze verzadigde vetten verhogen de kans op een verhoogd cholesterol. Bovendien is bewezen dat rood vlees veel heemijzer bevat, wat weer de boosdoener is bij het verhoogde risico op darmkanker.
Magere soorten rood vlees zoals rosbief en magere runderlappen bevatten minder verzadigde vetten dan vette soorten. In die laatste categorie vallen onder andere een speklapje, schouderkarbonade en rookworst.
5x toch even wat anders
Toch kan je vleeswaren als ham, boterhamworst en kipfilet wel maximaal één keer per dag wel eten. Deze drie soorten vleeswaren zijn namelijk minder vet, alleen bevatten wel zout. Kaas bevat daarentegen veel vetten, dus ook hiervoor geldt niet te veel kaas als je gezond wil eten.
In een gezonde dagelijkse voeding passen vleesproducten als eiwitbron. Er zijn gezondere opties dan Rundersalami. Rundersalami kun je wel als extraatje eten. Het advies is om dat niet meer dan drie keer per week te doen.
Gezond broodbeleg
Halvarine of margarine uit een kuipje op elke boterham. Zuivelproducten: 20+ en 30+ kaas, hüttenkäse, zuivelspread, mozzarella, zachte geitenkaas. Ei. Noten en notenpasta en pindakaas met 100% pinda's of noten, zonder toegevoegd zout of suiker.