Naast je genen heeft je gezondheid ook grote invloed op hoe lang je wordt. Als je gezond eet, genoeg beweegt en niet vaak ziek bent, kun je langer worden. Stress, bepaalde ziektes en het gebruik van alcohol en drugs door de moeder tijdens de zwangerschap kunnen ervoor zorgen dat je minder lang wordt.
60-80% van je lengte wordt bepaald door het DNA dat je van je ouders hebt meegekregen, terwijl 20-40% van je groei beïnvloed wordt door je omgeving. Hiermee bedoelen we je dieet, gezondheid, hoeveel je beweegt en hoeveel slaap je krijgt.
Kinderen groeien door groeihormoon en geslachtshormonen. Groeihormoon is een eiwit dat wordt gemaakt in de hypofyse, de hormoonproducerende klier onder aan de hersenen. Groeihormoon heeft directe invloed op de groei, maar ook indirect via de aanmaak van groeifactoren.
Hoe groot je uiteindelijk wordt, is grotendeels erfelijk bepaald. Maar het ligt ook aan wat je eet, of je genoeg slaapt en hoe gezond je verder bent. De meeste mensen worden uiteindelijk iets groter dan hun ouders. Om te kijken of je in vergelijking met je ouders groot of klein bent kijken we naar je streeflengte.
De lengtegroei wordt voor ongeveer 80 procent bepaald door genetische factoren. Dit betekent dat kleine ouders meestal kleine kinderen krijgen, en lange ouders lange kinderen. Jongens zijn meestal groter dan meisjes met dezelfde biologische ouders.
Naast je genen heeft je gezondheid ook grote invloed op hoe lang je wordt. Als je gezond eet, genoeg beweegt en niet vaak ziek bent, kun je langer worden. Stress, bepaalde ziektes en het gebruik van alcohol en drugs door de moeder tijdens de zwangerschap kunnen ervoor zorgen dat je minder lang wordt.
In de puberteit maakt het kind nog een groeispurt door, waarna de uiteindelijke lengte wordt bereikt. Op 17 of 18 jarige leeftijd is de groei voorbij en komen er hooguit nog een paar centimeters bij. Jongens groeien nog iets langer door. Ze bereiken rond het twintigste levensjaar de uiteindelijke lengte.
Een mens stopt in principe met groeien rond de leeftijd van 18 jaar. Dan zijn de groeischijven gesloten. Nadat de puberteit is ingezet groeien meisjes gemiddeld nog 23 centimeter en jongens 32 centimeter. Meisjes groeien het snelst als ze 12, 13 jaar zijn.
Als het gaat om de ideale lengte, is het verschil tussen mannen en vrouwen wat groter: volgens de man zou een penis van 16,6 cm perfect zijn. Vrouwen zijn dik tevreden met een piemel die 15,8 cm meet. Deze cijfers zijn een wereldwijd gemiddelde; het onderzoek is uitgevoerd onder deelnemers in verschillende landen.
Er bestaat geen specifieke sport of oefening waar je groter van wordt, maar regelmatig bewegen stimuleert wel je lichaam om groeihormonen vrij te maken, en bevordert ook het herstel van je lichaam. Bovendien helpt beweging om je lichaam soepel te houden, zodat je het makkelijker uit kunt rekken.
Als u als man kleiner bent dan 1,66 m en als vrouw kleiner dan 1,55 m, dan vinden artsen u abnormaal klein. U kunt zich natuurlijk ook klein van gestalte voelen terwijl u medisch gezien 'normaal' bent.
Groei tussen de 15 en 18 jaar
Jongens groeien nog door als ze seksueel rijp zijn. Meisjes worden gemiddeld 170 centimeter lang. Meisjes stoppen met groeien ongeveer een jaar nadat ze voor het eerst ongesteld zijn. Tussen hun vijftiende en achttiende jaar veranderen meisjes lichamelijk niet zo veel meer.
Hoe ontstaat het? Een verminderde lengtegroei kan verschillende oorzaken hebben, zoals: aangeboren kleine lengte en kleine ouders (als de ouders van een kind kleiner zijn dan gemiddeld, dan is het normaal dat het kind ook kleiner is dan gemiddeld) aangeboren groeistoornis van het skelet.
Wanneer die groeispurt begint en ophoudt, hangt helemaal af van de genetische aanleg. Gemiddeld hebben jongens hun groeispurt tussen hun 14e en 15e, meisjes tussen hun 12e en 13e. Het groeien stopt bij jongens als ze twintig zijn, meisjes zijn op hun 18e uitgegroeid.
Bij groeipijn heeft je puber pijn in de benen, vaak in de onderbenen. Je kind voelt de pijn meestal in één been tegelijk. Een volgende nacht kan het andere been aan de beurt zijn. Vaak gaat het om kortdurende pijnscheuten die weer overgaan.
Na het starten van de puberteit (bij meisjes bij gemiddeld 10,7 jaar, bij jongens bij 11,5 jaar) groeien meisjes nog gemiddeld 23 cm en jongens 32 cm (Schönbeck et al., 2013). De groeisnelheid bereikt haar hoogtepunt bij jongens gemiddeld op 13-14 jaar en bij meisjes op 12-13 jaar.
Tijdens de groeispurt in de puberteit kunnen ze gemiddeld wel twaalf centimeter per jaar groeien. Kinderen in de groei zijn regelmatig moe, omdat groeien veel energie kost. Soms hebben ze last van groeipijn. En ze kunnen eten voor twee!
Om de groei te stimuleren moet het natuurlijke groeiproces zoveel mogelijk worden benaderd. Normaal gesproken geeft de hypofyse, de klier die groeihormoon produceert, 's avonds en 's nachts het meeste groeihormoon af aan het lichaam. Je kind moet daarom voortaan iedere avond groeihormoon toegediend krijgen.
Op een röntgenfoto (van de hand en de pols) kan de arts bekijken in hoeverre de groeischijven al zijn dichtgegroeid. Vervolgens kan de arts de skeletleeftijd of botleeftijd bepalen: de leeftijd die past bij het 'rijpingsstadium' van het kind.
Wat moet ik weten? Een kind wordt als te groot beschouwd als de lengte naar leeftijd en geslacht meer dan twee standaarddeviaties (SD) boven het gemiddelde ligt. Voor het beoordelen van de groei is de lengte van de ouders belangrijk. Deze correleert met de streeflengte van het kind, ook wel target height genoemd.
METHODE 1. Tel de lengtes van jezelf en je partner bij elkaar op. Hier tel je 13 centimeter bij en nadien deel je de uitkomst door 2. Bijvoorbeeld: Papa is 180 cm en mama 170 cm, dan wordt hun zoon volgens deze berekening 181,5 cm groot.
Denkt u dat uw kind te snel groeit of te lang wordt ga dan naar uw huisarts en neem een lijstje mee met antwoorden op de bovenstaande vragen. Samen met uw huisarts kunt u kijken of verder onderzoek nodig is. Soms wordt een kinderarts ingeschakeld. Sommige kinderen krijgen dan wel eens medicijnen om de groei te remmen.