De eerste fietsen hadden houten wielen, die nogal zwaar waren. Om dat gewicht te verminderen, verving men de houten wielen door wielen met een dunnere metalen velg en dunne metalen spaken.
Als je spaak los zit, gebroken of gebogen is, dan raden wij je aan er niet mee door te fietsen. Het kan een slag in je wiel veroorzaken, die je er bijna niet meer uit kunt krijgen.
De spaken moeten van binnen naar buiten gestoken worden voor iets meer zijdelingse stijfheid en een beter aanligging van de spaak tegen de naafflens. Wielen met trommelremmen hebben soms een hoge en lage flens.
Spaken: De spaken is het onderdeel (eigenlijk veel dezelfde onderdelen) wat de velg met de naaf verbind. Het aantal spaken is afhankelijk van de uitvoering van het wiel maar meestal heeft een wiel 36 spaken.
Uiteraard kun je dit ook bij de plaatselijke fietsenmaker laten doen maar dit kost je vaak tussen de 75 en de 100 euro. Bereid je voor, de eerste keer is niet altijd even gemakkelijk. Waarschijnlijk zal het eerste wiel dat je gaat spaken je wel 2-3 uren kosten.
Er zijn slechts 2 oorzaken van spaakbreuk: 1. Ongelijke trekkracht (spaakspanning) in de spaken. Er hoeft maar 1 spaak een te grote afwijking mbt trekkracht te hebben ten opzichte van alle anderen en het euvel gaat op den duur geschieden.
15-45 euro. In principe kan een spaak vervangen nooit erg duur zijn. Een spaak inclusief montage kost bij een goede fietsenwinkel maximaal 20 euro. Vaak word hier meer voor gevraagd omdat de consument moeilijk kan inschatten hoeveel werk dit is.
Slag uit wiel halen
Zit de slag aan de rechterkant, draai dan de spaken die vanaf de linkerkant van de naaf komen voorzichtig een kwart slag strakker. Controleer de velg en herhaal de handelingen als de slag er nog niet voldoende uit is. Let er in elk geval op dat je de spaken niet te strak aanspant.
Ondanks dat een slag in je fietswiel niet direct gevaarlijk is, is het wel aan te raden om het slag in het wiel van je fiets te repareren. Zelfs de kleinste afwijking kan onder de verkeerde omstandigheden tot gevaarlijke situaties leiden, ook al zal dit meestal niet het geval zijn.
Gereedschap: een spaaksleutel. Een spaaksleutel is een klein vierkant gereedschap met verschillende inkepingen die overeenkomen met de vorm van de spaken. Met deze kleine tool kan je de spaken van een fietswiel vastklemmen of losmaken van de velg.
De kapotte spaak verwijderen
Verwijder de kapotte spaak uit de flens. Houd de spaaknippel vast en draai het andere deel van de kapotte spaak uit de velg. Als de velg niet dubbel gebust is, verwijder dan de band en het velg lint.
Spaken hebben als voordeel dat je er vrij veel trekspanning op kunt zetten, waardoor je een lichte starre verbinding tussen de as en de velg kunt maken, met alleen maar trekspanningen,waardoor er geen vervormingen optreden.
Een van de grote voordelen van spaakwielen is de mogelijkheid het wiel te repareren zonder dat het hele wiel vervangen hoeft te worden. Als er een of enkele spaken gebogen zijn of er iets anders mee gebeurt, dan kan een monteur of jij zelf de spaken makkelijk vervangen.
Alle spaken zitten los
Wat je op dit moment kunt doen is beginnen bij het ventiel. Op deze manier kun je bijhouden wanneer je het hele wiel gehad hebt. Span alle spaken een kwart slag aan. Voel als je een heel rondje gemaakt hebt even of de spaak spanning beter is geworden.
Meestal is een slag in je wiel eigenlijk een probleem met je band. Soms veroorzaakt het harde gedeelte van het ventiel rond je ventiel tussen je velg en band klem zit. Hierdoor vormt er een bobbel. Door je band leeg te laten lopen en het ventiel goed te plaatsen is dit probleem snel opgelost.
De aanbevolen spanning voor spaken in fietswielen kan variëren tussen de 80 en 130 kg. Als vuistregel geldt dat de spanning zo hoog moet zijn als de zwakste schakel in het systeem toestaat. Bij een fietswiel is dat meestal de velg.
Als de ketting beweegt/ omhoog komt op de tanden als je hem onder spanning zet is er sprake van slijtage. Voorbladen gelijk met het spul achter vervangen is wel snel, als dat nodig is heb je wel erg ver doorgerende met vesleten meuk. Normaal gaan de grotere tandwielen wel een paar beurten extra mee.
Een Fietsenmaker factureert ongeveer € 35 per uur ex BTW.
naar de fietsenmaker gaan. Het belangrijkste is eigenlijk dat het gebeurd. Of je het nu zelf doet of dat je het laat doen door een fietsenmaker. Bij de fietsenmaker ben je gauw tussen de 50 en de 70 euro kwijt voor een servicebeurt.
HET PRINCIPE van de meetklok is de vervorming van een spaak meten, met de veerkracht van de spaakspanningsmeter. De trekkracht van de spaak wordt onrechtstreeks gemeten door de vervorming van de spaak. Hoe hoger de spaakspanning, hoe minder de spaak zal doorbuigen door de veerkracht van de spaaksspanningsmeter.
Veel gebruikte spaak/nippel-maten zijn 13 (voor achterwielen bij gewone fietsen) 14 (voor sprtieve fietsen en voorwielen bij gewone fietsen) en 15 (voor racefietsen). Over het algemeen zijn spaaknippels van vernikkeld messing. Messing voorkomt dat de spaak aan de nippel vastroest.