Want u bepaalt zelf of, en welke vorm van pijnbestrijding nodig is. Veel vrouwen vinden achteraf dat de pijn bij hun bevalling heftiger was, dan zij hadden verwacht. Uit onderzoek blijkt dat 80 tot 90 procent van de vrouwen de pijn van een bevalling ernstig of ondraaglijk vindt. Gelukkig kunnen we daar veel aan doen.
Hoewel dit helemaal veilig is voor zowel moeder als kind, kiezen er toch steeds meer vrouwen voor om zonder pijnbestrijding te bevallen. Hier zijn diverse redenen voor, zoals de wens van een natuurlijke bevalling of de angst dat het kind problemen ervaart door de pijnbestrijding.
Baringspijn (de pijn van weeën) is een unieke pijn
Baringspijn heb je alleen als je bevalt. Het is een signaal dat het tijd is om hulp te zoeken en om naar een plek te gaan waar jij je veilig en rustig voelt. De pijn is er niet voor niets: je baby wordt geboren. Die gedachte kan helpen om de pijn beter te verdragen.
Iedere vrouw in Nederland heeft tijdens de bevalling 24/7 recht op pijnbestrijding. Toch gaat dat in de praktijk lang niet altijd het goed. Uit onderzoek van Ouders van Nu en EenVandaag blijkt dat maar liefst 25% van de Nederlandse moeders, ondanks dat ze erom vroeg, geen ruggenprik kreeg.
Dokter Paul Christo, pijnspecialist in het Johns Hopkins Hospital noemt dit “waarschijnlijk de ergste pijn die je je kunt voorstellen. Ik heb patiënten die zeggen dat het erger is dan brandwonden of weeën.” Dit soort hoofdpijn voel je aan beide kanten van het hoofd, vaak rond de ogen en duurt 3 uur of langer.
Een bevalling begint vaak met wat 'gerommel', willekeurige samentrekkingen van je baarmoeder waar nog geen ritme inzit en die niet heviger worden. Deze voorweeën kunnen ook weer afzakken. Deze activiteit van je baarmoeder geeft nog geen ontsluiting, maar zorgt wel voor het soepel en korter worden van de baarmoedermond.
Het hoofdje van de baby zit laag, en de druk tegen het laatste randje baarmoedermond en de onderrug kan heftig zijn. Terwijl je lichaam hard werkt om de laatste centimeters van de baarmoedermond te openen, bereidt het zich ook vast voor op de persfase.
Heel veel onderzoeken hebben al aangetoond dat blijven bewegen helpt om je bevalling te bespoedigen en ervoor zorgt dat je minder pijn voelt. Loop rond, hang om de nek van je partner, heupwieg, kwispel als een hond op handen en knieën, alles wat jou helpt.
Een bevalling kan prima zonder pijnbestrijding. Je kunt zelf veel doen om de weeën op te vangen, Je krijgt ruim voor de bevalling informatie van ons over hoe je zelf met de weeën om kan gaan en hoe je ze goed kunt opvangen. Bijvoorbeeld door in bad te gaan, afleiding te zoeken of op je ademhaling te letten.
Tijdens de bijna 840.000 bevallingen die tussen 2015 en 2020 plaatsvonden in Nederland, koos 20,1 procent van de vrouwen voor een ruggenprik. Dit is een stijging ten opzichte van 2010, toen dit op ongeveer 16 procent lag.
Elke ontsluitingswee zorgt ervoor dat de ontsluiting wat verder vordert. Een goede ontsluitingswee duurt 1 tot 1,5 minuut en is flink pijnlijk. De eerste centimeters van de ontsluiting komen deze weeen om de 4 tot 5 minuten. Als je meer ontsluiting hebt, komen ze sneller achter elkaar en worden ze pijnlijker.
Verdoofde zenuwen
De ruggenprik staat bekend als de best werkende pijnbestrijding tijdens een bevalling. Dat komt omdat de pijnstilling via een prik in de rug meteen terecht komt in de epidurale ruimte waar de onderbuikzenuwen liggen. De prik verdooft deze zenuwen. Zo voel je de bevallingspijn bijna tot niet meer.
Je krijgt dezelfde medicatie als bij een gewone ruggenprik, maar in een lichtere concentratie. Je voelt hierdoor wel nog de druk van de weeën en merkt het als de persweeën beginnen. Het positieve aan deze ruggenprik is dat je de mogelijkheid hebt om te bewegen, zowel tijdens de weeën als tijdens het persen.
Zittend persen, op een baarkruk bijvoorbeeld, of hurkend, of op handen en voeten, kan voor sommige vrouwen aanzienlijk helpen de bevalling sneller te laten verlopen en minder pijn te voelen. De zwaartekracht helpt namelijk in dit soort posities goed mee, waardoor de weeën effectiever worden.
De ruggenprik doet meestal weinig pijn. Het is belangrijk dat u stil blijft zitten tijdens het prikken. Epidurale ruggenprik Een epidurale ruggenprik is bedoeld als pijnbestrijding tijdens en na de operatie. Bij een epidurale anesthesie wordt er verdovingsvloeistof rondom het ruggenmergvlies gespoten.
'Zo'n snelle bevalling noemen we wel een stortbevalling', vertelt verloskundige en Ouders van Nu expert Karlijn Janssen. 'Er bestaat geen harde definitie voor, maar ik zou spreken van een stortbevalling als de bevallingsduur bij een eerste kind minder is dan zo'n drie tot vier uur', zegt ze.
Ook de uitdrijvingsweeën (persweeën) zijn meestal pijnlijk. Dit soort weeën zorgt ervoor dat het kind geboren wordt. Hoe lang de pijn aanhoudt en hoe pijnlijk het is, verschilt per bevalling. Meestal wordt de pijn erger als de ontsluiting toeneemt.
Als je pijnstilling tijdens je bevalling wilt en de verloskundige of gynaecoloog verwacht dat het nog een paar uur duurt voordat je gaat persen, kan een ruggenprik een goede pijnbestrijder zijn. Meestal is het te laat om nog een ruggenprik te krijgen na 7 à 8 centimeter ontsluiting.
Als je nu het advies krijgt om tijdens de bevalling niet te eten, is dat vanwege het ongemak dat het kan veroorzaken. Je kunt namelijk wat misselijk worden door de hevigheid van weeën of pijnstillers. Is je maag dan vol, dan moet je misschien overgeven. Niet gevaarlijk, maar wel vervelend.
Vooral in de midden- en laatste fase is de pijn goed te voelen. In de uitdrijvingsfase (tijdens het persen) is de pijn vaak het hevigst.Meestal is de pijn het meest in de buik te voelen, maar ook in de rug en de benen kan pijn gevoeld worden. Na de geboorte van de baby neemt de pijn zeer sterk af.
De bevalling begint niet altijd met weeën. Ook komen niet altijd de weeën meteen op gang na het breken van de vliezen. Wel is de kans groot dat je weeën krijgt de komende dagen. Er wordt nu dan ook afgewacht of de bevalling zich vanzelf aandient.
Minder dan 10 vrouwen sterven jaarlijks tijdens zwangerschap of bevalling. De kans dat vrouwen tijdens de zwangerschap of bevalling overlijden is sinds de helft van de twintigste eeuw meer dan tien keer zo klein geworden.
De voorweeën gelden nog niet als bevallingstijd. Een gemiddelde bevalling duurt ongeveer 12 tot 24 uur.
Hoelang een bevalling duurt, is per vrouw en per zwangerschap verschillend. Gemiddeld kun je stellen dat een eerste bevalling ongeveer 12 tot 16 uur duurt. Toch kan het flink uiteenlopen van een paar uur tot meer dan 24 uur. Een tweede en daaropvolgende bevalling duurt meestal korter.