Indien u ongehuwd bent, geen geregistreerd partnerschap heeft en geen kinderen heeft, dan erven volgens de wet uw ouders en uw broers en zusters. Als u dit niet wenst, kunt u bij testament aangeven wie dan uw erfgenamen zijn. U bent geheel vrij om te bepalen wie uw erfgenamen zijn.
Hebt u geen kinderen? Zonder testament erft uw partner na uw overlijden uw erfenis. Als die vervolgens ook overlijdt, gaat de erfenis naar diens bloedverwanten. Naar ouders, broers, zussen en hun kinderen.
De wet bepaalt dat de erfenis van een alleenstaande zonder kinderen naar de ouders, broers en zussen gaat. Als je broer of zus al eerder is overleden, dan gaat dat deel over op hun kinderen. Dat kunnen neefjes en nichtjes zijn met wie je misschien weinig contact hebt.
Wanneer de erflater kinderloos overlijdt, bekomt de langstlevende echtgenoot niet alleen het vruchtgebruik, maar ook de volle eigendom van het aandeel van de eerststervende in het gemeenschappelijk vermogen en/of van de goederen exclusief in onverdeeldheid tussen de echtgenoten.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
Broers en zussen hebben geen wettelijk recht op een erfenis. Staan zij niet in het testament, dan hebben zij niet zoals kinderen, een legitieme portie.
Er is geen testament
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
Bij een kinderloos echtpaar zegt het erfrecht dat de echtgenoot de enig erfgenaam is. Dat is ook het geval als de echtgenoot korte tijd later zelf overlijdt. De erfenis van de vrouw gaat dus naar de man. Vervolgens overlijdt de man en gaat zijn erfenis naar zijn erfgenamen: de familie van de man.
Wat als mijn broer of zus mij onterfd heeft? Alleen kinderen kunnen een beroep doen op hun legitieme portie (hun minimale erfdeel) als zij onterfd zijn in een testament. Ouders of broers en zussen hebben geen legitieme portie en kunnen dus ook feitelijk geheel onterfd worden.
Dit zijn de ouders, grootouders, overgrootouders, enzovoort. De ouders kunnen dus tot de tweede orde of tot de derde orde behoren en dit in functie van de aan- of afwezigheid van broers en zussen van de erflater.
Bloedverwanten en echtgenoot / echtgenote
Alleen eigen familie kan dus volgens de wet erven. Schoondochters, schoonzonen, schoonzussen en zwagers zijn geen bloedverwanten van de overledene en kunnen daarom niet volgens de wettelijke regels van de overledene erven.
Volgens het wettelijk erfrecht erven neven en nichten nog steeds gewoon als u geen testament hebt en hun vader of moeder, uw broer of zus is vooroverleden. Deze nichten en neven erven dan door middel van het plaatsvervullingsrecht.
Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Dat gebeurt in deze volgorde: echtgenoot of geregistreerd partner en de kinderen. ouders, broers en zussen.
Als iemand zonder nabestaanden komt te overlijden, is - in eerste instantie - niemand verantwoordelijk. Wel kunnen mensen, vrienden, buren etc. actie ondernemen door voor de lijkbezorging zorg te dragen. Als niemand voor de lijkbezorging zorg draagt, is dat na een paar dagen een taak voor de gemeente.
Bij een wettelijke verdeling gaat de volledige nalatenschap naar de langstlevende echtgenoot/geregistreerd partner. Dit betekent niet dat de kinderen onterft zijn. De kinderen krijgen namelijk een vordering in geld die pas opeisbaar is bij het overlijden van de langstlevende.
De weduwe of weduwnaar krijgt het vruchtgebruik van de hele nalatenschap. Concreet krijgt de langstlevende het eigen vermogen van zijn overleden partner en de helft van het gemeenschappelijk vermogen in vruchtgebruik. De kinderen erven de blote eigendom.
"De erfgenamen kunnen inderdaad zelf de fiscale aangifte doen, ze moeten daarvoor dus niet noodzakelijk beroep doen op een notaris. Maar ze kunnen niet zelf een akte van erfopvolging opmaken. Dit is o.a. nodig om de bankrekeningen te kunnen vrijgeven.
Kan ik mijn aangifte van nalatenschap alleen opstellen, zonder notaris? Ja, U kunt altijd zelf een aangifte van nalatenschap opstellen. Er is geen wettelijke verplichting om een een notaris hiervoor in te schakelen, aangezien het niet om een notariële akte gaat.
In een testament kan zijn vastgelegd wat er na overlijden met de bezittingen van de overledene zal gebeuren, maar dit is niet wettelijk verplicht. Wanneer er geen testament is, bepaalt de wet of u erfgenaam bent en op welk deel u recht heeft.
Wanneer je jouw broer of zus wilt onterven, is het gewoon belangrijk dat je een testament hebt opgemaakt. De enige manier om iemand te onterven kan via een testament. Bij broers of zussen is er geen sprake van een legitieme portie.
Denkt u nog recht te hebben op een erfenis? Mogelijke erfgenamen kunnen via het ministerie van Financiën via de website van de Rijksoverheid zoeken naar vergeten erfenis. Als u denkt dat u aanspraak heeft, dien dan schriftelijk een claim in bij het ministerie van Financiën.
Een bankrekening op 1 naam wordt na het overlijden van de rekeninghouder meestal geblokkeerd. Vaak kunnen er dan geen betalingen meer gedaan worden. Zoals automatische incasso's en periodieke overboekingen. Houd hier dus rekening mee als je zaken regelt voor de overledene.
Executeur regelt zaken rondom erfenis
De begrafenis of de crematie. Maar ook betaling van schulden en verdeling van goederen. U kunt in uw testament iemand aanwijzen die de erfenis regelt: een executeur.
Moet u verplicht naar de notaris wanneer een dierbare overlijdt? Nee, dat hoeft niet. De gang naar de notaris is niet verplicht, maar vaak wel praktisch en zinvol.