Amerikaanse ontdekkingsreiziger die als eerste mens ooit de geografische noordpool zou hebben bereikt. Dit op 6 april 1909. Robert Peary Robert Edwin Peary wordt geboren in Cresson, Pennsylvania en wordt na de dood van zijn vader door zijn moeder opgevoed in Maine.
Robert Peary
Na strijd tussen aanhangers van Cook en die van Peary, was het de laatstgenoemde die erkend werd als de persoon die als eerste de pool bereikte, op 6 april 1909. Hij had al eerder pogingen gewaagd om vanuit Smith Sound de pool te bereiken.
Roald Engelbregt Gravning Amundsen (16 juli 1872 — 18 juni 1928) was een Noorse ontdekkingsreiziger. Hij wilde als eerste mens de noordpool bereiken.
IJsberen zijn de bekendste dieren op de Noordpool. Hun dikke vacht beschermt ze tegen de kou. Andere dieren die op de Noordpool leven, zijn poolvossen, muskusossen, rendieren, sneeuwhazen en lemmingen. De mensen die op de Noordpool wonen, zijn de Inuït (een mooier woord voor eskimo's).
Het had een geliefd vakantieoord kunnen zijn: subtropische temperaturen en een zee zo ver als het oog reikte. De noordpool zag er 55 à 60 miljoen jaar geleden beduidend anders uit dan nu. Geen ijs te bekennen en een watertemperatuur van zo'n 18 graden Celsius.
Sommigen woonden in een iglo. Nu wonen de meeste mensen in een stenen huis. Ze werken in een fabriek. Of bijvoorbeeld in een ijshotel dat helemaal is gemaakt van ijs en sneeuw.
IJsberen, poolvossen, muskusossen, rendieren, sneeuwhazen en lemmingen leven alleen op en rond de Noordpool. Terwijl pinguïns en reuzenalbatrossen uitsluitend bij de Zuidpool voorkomen. De zeezoogdieren van beide polen lijken meer op elkaar. Sommige walvissoorten komen zelfs bij beide polen voor.
Taal. Het Engels is de meest gebruikte voertaal bij internationale expedities.
Maar wat er in het Noordpoolgebied gebeurt, heeft wereldwijd effect. Zo'n 70 procent van alle zoetwater ter wereld ligt opgeslagen als ijs en sneeuw, grotendeels in onze poolkappen. De Groenlandse ijskap is wel 3 km dik; als die helemaal smelt, dan stijgt de zeespiegel wereldwijd met 2 meter.
Zoals je ziet, boven de poolcirkel gaat de zon nooit. Dit zorgt ervoor dat de hoofdstad van de Noordpool Tromsø 24 uur op 24 een echte speeltuin is.
De Noor Roald Amundsen (1872-1928) beschouwde zichzelf als de "laatste Viking" en was bezeten door ontdekkingsreizen in de poolgebieden. Na de Belgica-expeditie in 1897-1899 voer hij tussen 1903 en 1906 als eerste doorheen de Noordwest Passage, tussen de Atlantische en de Stille Oceaan, ten noorden van Canada.
Roald Engelbregt Gravning Amundsen (Borge, 16 juli 1872 - Noordelijke IJszee, rond 18 juni 1928) was een Noorse ontdekkingsreiziger in de poolgebieden. Hij was de eerste mens die de Zuidpool bereikte.
Maar de officiële ontdekking wordt toegeschreven aan de Rus Von Bellinghausen en de Brit Edward Bransfield die in 1820 vanaf de zee de ijzige vlakte aanschouwen. Vanaf dat moment bloeit de interesse voor de Zuidpool: het laatste gebied op aarde dat nog door geen mens is betreden en nog in kaart gebracht moet worden.
1911: Zuidpool in zicht
1. Amundsen vertrekt op het ijs op 19 oktober 1911. Amundsen bereikt als eerste op 14 december 1911 de Zuidpool.
“Peary ontdekt de Noordpool na acht pogingen in 23 jaar.” The New York Times pakte op 7 september 1909 groot uit met het nieuws dat de Amerikaan Robert Peary de Noordpool had bereikt. Eindelijk was er een eind gekomen aan eeuwen van onzekerheid over een van de laatste witte vlekken op de wereldkaart.
De Antarctische ijskap is 12 miljoen km² groot en bevat 29 miljoen km³ ijs. Dat is 90% van al het bevroren zoet water op aarde. De Groenlandse ijskap is 1,7 miljoen km² in oppervlakte en heeft een inhoud van circa 3 miljoen km³, 9 % van het bevroren zoetwater op aarde.
IJskappen en gletsjers
Gletsjers bestaan uit ijs dat op land ligt (landijs), gevormd doordat er steeds een laag sneeuw op valt. Momenteel is ongeveer 10 procent van het landoppervlak van de aarde bedekt met gletsjers of ijskappen, die gezamenlijk ongeveer 70 procent van het zoetwater op aarde bevatten.
Zo ziet de wereld eruit als al het ijs op aarde smelt. Van Nederland is eigenlijk niets meer over. Zoals National Geographic in 2013 al liet zien, stijgt de zeespiegel met 65 meter als al het landijs op aarde zou smelten. Dit zorgt voor ingrijpende veranderingen op alle continenten.
De Noordpool is van niemand. Onder internationaal recht is geen enkel land eigenaar. De vijf kuststaten, Rusland, Noorwegen, Denemarken (via Groenland), Canada en de Verenigde Staten hebben elk een economische zone van 200 zeemijl (370 kilometer) vanaf hun kustlijn.
Extreme temperaturen
De laagste temperatuur ooit gemeten in het noordpoolgebied is -67,7 graden Celsius. Deze temperatuur is gemeten in Ojmjakon. Ojmjakon is de koudste plaats van de bewoonde wereld.
Op de Zuidpool is het nog kouder dan op de Noordpool. Aan de kust van Antarctica is het gemiddeld zo'n 10 graden Celsius onder nul, maar in het binnenland liggen de gemiddelden onder de 50 graden Celsius. Op de Noordpool is het een stuk warmer, en liggen de gemiddelden eerder in de buurt van 20 graden onder nul.
De Noordpool, en een groot gebied eromheen, is bedekt met ijs. Dit is echter geen landijs zoals op Antarctica en Groenland, maar zee-ijs. Dit zee-ijs is gemiddeld tussen de 1 en 4 meter dik en bestaat uit bevroren oceaanwater.
De Noordpool ligt ongeveer in het midden van de Arctische Oceaan en wordt omringt door Alaska, Canada, Groenland en Rusland.
Seizoenen worden veroorzaakt, doordat de as van de aarde (lijn door noord- en zuidpool) in een hoek van ongeveer 23 graden staat ten opzichte van de cirkel die de aarde om de zon maakt. Door de kanteling van de aarde is het dus ten noorden van de poolcirkel 24 uur licht in de zomer en 24 uur donker in de winter.