De inbewaringstelling wordt aangevraagd bij de burgemeester of bij de door hem aangewezen wethouder. In de praktijk zullen het personen uit de naaste omgeving, de huisarts of eventueel de politie zijn die de ernstige problemen van een patiënt onder de aandacht van de burgemeester brengen en een ibs aanvragen.
Een IBS wordt aangevraagd als mensen in de omgeving aangeven dat de patiënt een gevaar is voor zichzelf of zijn omgeving. De aanvraag kan worden gedaan door ouders, de partner, een huisarts, de crisisdienst of door groepsleiding. Deze aanvraag komt dan bij een psychiater terecht.
De Wet zorg en dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie).
De Wet zorg en dwang regelt ook de opname van mensen met dementie of een verstandelijke beperking in een zorginstelling als zij daar niet mee instemmen. Als de cliënt zich verzet tegen een gedwongen opname, beslist de rechter over de opname.
Een rechterlijke machtiging kan worden opgelegd aan personen van twaalf jaar of ouder die: zich verzetten tegen opname; een vertegenwoordiger hebben die zich verzet tegen opname; ouders of voogden hebben die samen het gezag uitoefenen en het niet eens zijn over de opname.
Een Rechterlijke Machtiging (RM). Die wordt ingezet als de veiligheid van je naaste niet direct in gevaar is 2. Een inbewaringstelling (ibs). Die wordt ingezet als de veiligheid van je naaste wel direct in gevaar is.
Voor wie geldt de Wet zorg en dwang? De Wet zorg en dwang (Wzd) is er voor mensen die zorg nodig hebben en een verstandelijke beperking of psychogeriatrische aandoening (zoals dementie) hebben. De Wzd kan onder voorwaarden ook gelden voor mensen met een zogenaamde 'gelijkgestelde aandoening'.
De wetgever heeft bepaald dat de wilsbekwaamheid van een cliënt ter zake moet worden beoordeeld door een deskundige zorgverlener. Deze deskundige zorgverlener moet de beoordeling verrichten conform de gangbare richtlijnen(artikel 3 lid 2 Wzd).
InBewaringStelling (IBS): een IBS is een spoedprocedure waarbij de burgemeester beslist over de gedwongen opname. De aanvraag van een IBS wordt door een arts gedaan. een IBS is van korte duur: ongeveer 4 weken. Rechterlijke Machtiging (RM): De procedure van een RM duurt wat langer.
In de Wet zorg en dwang staat dat er ernstig nadeel is als er (een grote kans is op) bijvoorbeeld verwonding of levensgevaar. Er is ook sprake van ernstig nadeel als uw familielid zichzelf verwaarloost of financieel in de problemen raakt. Of als hij agressie bij anderen oproept.
Opname in de ggz kan nodig zijn wanneer je psychische problemen zodanig groot zijn dat het je leven ontwricht en ambulante behandeling niet effectief genoeg is. Klinische opname kan vrijwillig zijn of gedwongen. Als je zelf de keuze maakt om opgenomen te worden, noemen we dat vrijwillige opname.
Als uw familielid of zijn vertegenwoordiger duidelijk geen opname wil, is er verzet. Het CIZ kan dan geen besluit tot opname en verblijf geven. Wij vragen in dat geval aan de rechter om een beslissing te nemen. We hebben dan een medische verklaring nodig van een onafhankelijke arts.
Bij een crisisopname wordt iemand opgenomen vanwege ernstige psychische klachten. Dat gebeurt bijvoorbeeld als iemand ernstige psychotische klachten heeft, als iemand zichzelf wil beschadigen, of net een poging tot zelfbeschadiging of zelfdoding heeft gedaan.
Wie opgenomen wordt, verblijft dag en nacht op de psychiatrische afdeling van een ziekenhuis (PAAZ) of in een kliniek. Dat kan een universiteitskliniek zijn of een ggz-instelling. De duur van een opname kan verschillen, variërend van enkele weken tot een jaar, met veel variaties daar tussenin.
De huisarts zal de situatie inschatten en beoordelen of crisisopvang noodzakelijk is. Bij een crisisopname kun je geen voorkeur aangeven voor een locatie. Je naaste wordt opgevangen in de dichtstbijzijnde instelling waar op dat moment plaats is. Crisisopvang is altijd tijdelijk en mag maximaal zes weken duren.
Bij een crisisdienst werkt een team van psychiaters, psychologen en psychiatrisch verpleegkundigen. U krijgt er direct hulp en behandeling. Daarna gaat u weer naar huis en krijgt u zo nodig behandeling op afspraak. Soms is een verblijf met behandeling in de GGZ-instelling de beste keuze.
Besluit tot opname en verblijf
Als er vooraf getwijfeld wordt over verzet tegen opname kan eerst nog overlegd worden met het CIZ. Indien zeker verzet tegen opname verwacht wordt, kan besloten worden direct een rechterlijke machtiging (RM) aan te vragen.
U kunt een aanvraag doen bij het CIZ voor een besluit tot opname en verblijf (artikel 21). Dit kan als u de feitelijke zorg verleent aan de cliënt. U kunt ook een aanvraag doen als de cliënt al opgenomen is en er een verlenging nodig is.
Als u zelf niet meer kunt beslissen over uw medische behandeling, kijkt de arts eerst of u een wilsverklaring heeft geschreven. Hierin staat wat er moet gebeuren in zo'n situatie. Er staat ook of u iemand die namens u praat, heeft aangewezen. Als dit niet zo is, dan vraagt de arts uw naasten om te beslissen.
Iemand is wilsonbekwaam als hij de informatie van de arts niet (meer) kan begrijpen en afwegen, niet begrijpt wat de gevolgen van zijn besluit zijn en/of geen besluit kan nemen. Wilsbekwaamheid is afhankelijk van de context en de vraag die gesteld wordt.
Hoe wordt wilsonbekwaamheid beoordeeld? Wils(on)bekwaamheid wordt beoordeeld per situatie. Daarbij moet de arts meewegen hoe ingrijpend de beoogde zorg of behandeling is. Voor lichtere behandelingen zal een cliënt niet snel wilsonbekwaam worden verklaard.
Wie kan de aanvraag doen? U kunt voor uw familielid van 12 jaar of ouder een aanvraag doen voor een 'besluit tot opname en verblijf'. Een cliëntondersteuner of de zorgaanbieder kan u helpen bij het doen van de aanvraag. Uw familielid kan zelf geen aanvraag doen.
De zorgverantwoordelijke is een ter zake kundige arts of iemand die valt 'binnen een categorie die door de minister is aangewezen als deskundig'. De zorgaanbieder wijst vervolgens aan wie dat binnen de zorgorganisatie kan zijn.
Een ibs wordt, zowel op basis van de Wet Bopz als op basis van de Wzd, afgegeven door de burgemeester.