Een burgemeester kan een gebied voor een bepaalde tijd aanwijzen als veiligheidsrisicogebied. De officier van justitie kan binnen zo'n gebied opleggen dat de politie preventief mag fouilleren en vervoermiddelen en bagage mag doorzoeken op de aanwezigheid van wapens.
De politie mag alleen preventief fouilleren in de daarvoor aangewezen veiligheidsrisicogebieden. Dit zijn gebieden met een hoog aantal wapenincidenten en/of een ernstige mate van (vuur)wapengebruik. In deze gebieden geldt ook een messenverbod.
Fouilleren in het kader van de opsporing
Het onderzoek aan de kleding betreft ook het doorzoeken van zakken of de voering van een jas en mag elke opsporingsambtenaar doen bij een aangehouden verdachte tegen wie een ernstige verdenking is en waarbij het fouilleren in het belang van het onderzoek is.
Hiermee kunnen burgemeesters veiligheidsrisicogebieden aanwijzen waar personen preventief gefouilleerd kunnen worden en voertuigen, verpakkingen en bagage op wapens kunnen worden onderzocht. De doelen zijn wapenbezit terugdringen, wapenbezit en -gebruik voorkomen en de veiligheidsbeleving in het gebied vergroten.
Soms wordt mensen verzocht zich te laten fouilleren voordat ze ergens naar binnen mogen. Men is niet verplicht dit toe te staan, maar bij weigering kan wel de toegang ontzegd worden.
Strenge regels rond bevoegdheid
Sommige bevoegdheden mag de politieagent zelf toepassen. Zwaardere opsporingsbevoegdheden, zoals een telefoon tappen, iemand observeren of een woning doorzoeken (huiszoeking) mogen pas worden toegepast na toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.
Onder meer personen die in een veiligheidsrisicogebied wonen en/of werken kunnen als belanghebbenden worden aangemerkt. In het kader van het strafrechtelijke traject geldt echter dat weigering om mee te werken aan preventieve fouillering kan leiden tot strafrechtelijke vervolging.
Beveiligers mogen alleen een privaatrechtelijke oppervlakkige veiligheidsfouillering (POV) uitvoeren. Een POV is het oppervlakkig aftasten van kleding na toestemming van de bezoeker om voorwerpen op te sporen die een risico vormen voor de veiligheid in een gelegenheid.
De politie mag alleen aanhouden als u verdachte bent van een strafbaar feit. Er zijn wel uitzonderingen, bijvoorbeeld bij een verdenking van terrorisme. Dan gaat het om zo'n ernstig strafbaar feit dat ook een aanwijzing genoeg is. Er hoeft dan nog geen duidelijk vermoeden te zijn.
Ook mag de politie een woning binnen gaan om directe hulp te verlenen. Bijvoorbeeld als iemand gereanimeerd moet worden. De politie moet wel aan veel regels voldoen als ze een woning zonder uw toestemming binnen gaat. Zo moeten de agenten zich legitimeren en uitleggen waarom ze uw woning in willen.
Een particuliere beveiliger bewaakt de veiligheid van personen en goederen en zorgt dat de orde en rust op terreinen en in gebouwen niet wordt verstoord. Een beveiliger doet dit in opdracht van burgers, bedrijven en overheidsinstanties.
Wat is een fouille
In het kader van de politieopdrachten onderscheidt de wet drie soorten fouilleringen van personen, namelijk de veiligheidsfouillering, de gerechtelijke fouillering en de fouillering van een persoon voor deze in een cel wordt opgesloten.
Overigens zijn de rechter-commissaris (artikelen 104, 105, 110, 195 en 114 Sv ) en ook een ieder (artikel 95 Sv) in bepaalde situaties bevoegd tot inbeslagneming. Deze aanwijzing is van toepassing op alle door een bevoegde persoon (strafvorderlijk) inbeslaggenomen voorwerpen.
WANNEER MAG DE POLITIE JE FOUILLEREN? Soms mag de politie je op straat fouilleren, bijvoorbeeld als ze een gegronde reden hebben om te vermoeden dat je een wapen draagt, als je wordt aangehouden of bij sommige openbare bijeenkomsten. Een fouillering mag in geen geval willekeurig gebeuren.
Tegenwoordig heerst er enige verwarring over wat men nou wel of niet mag zeggen tegen een agent. Een agent is een ambtenaar in functie en in beginsel is het strafbaar om deze te beledigen. Burgers mogen elkaar overigens ook niet beledigen, maar voor het beledigen van een agent geldt een hogere straf.
De politie mag de brieven niet lezen en ook niet meeluisteren als je met je ouders praat. Je mag niet samen met meerderjarige verdachten (dus ouder dan 18 jaar) naar de luchtplaats of vervoerd worden. Meisjes en jongens zijn ook altijd apart van elkaar.
Iedereen, dus ook een burger, mag een ander aanhouden bij ontdekking van een strafbaar feit. Dit is ook niet heel gek en gebeurt vaak. Een winkeldief in de supermarkt wordt bijvoorbeeld ook doorgaans aangehouden door het personeel van de supermarkt.
Wanneer een burger (beveiliger) met eigen ogen een strafbaar feit waarneemt (heterdaad) mag hij iemand aanhouden én vasthouden totdat de verdachte overgedragen kan worden aan de politie, of een andere opsporingsambtenaar. De politie moet hierbij onverwijld worden ingelicht.
Een visitatie moet objectief en steekproefsgewijs worden uitgevoerd, bij voorkeur in een aparte ruimte en met nodige discretie. De te visiteren persoon laat zijn of haar eigendommen vrijwillig inkijken, maakt ze open en leeg en keert ze desnoods binnenstebuiten om de beveiliger de inhoud te laten zien.
Is het mogelijk om zonder diploma te solliciteren voor een functie bij de politie? Heb je geen diploma, geen probleem. Bij de politie zijn er vacatures voor iedereen.
Beledigen is het opzettelijk aanranden van iemands eer en goede naam. Het doel moet zijn om daar ruchtbaarheid aan te geven. Dat was hier het geval omdat het in het openbaar, waar anderen bij waren, geroepen werd. De maximumstraf is zes maanden of een boete die kan oplopen tot 8.300 euro.
Ben je verplicht de agenten binnen te laten? Neen. Je mag bijvoorbeeld voorstellen jouw medewerking aan het onderzoek te verlenen door naar het politiebureau te komen. De politieagent mag wél jouw woning binnen als hij een huiszoekingsbevel op zak heeft van de onderzoeksrechter.
De politie of opsporingsinstantie mag in bepaalde gevallen voorwerpen of voertuigen in beslag nemen.
Een ambtenaar van politie die is aangesteld voor de uitvoering van de politietaak, is bevoegd tot het vorderen van inzage van een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht van personen, voor zover dat redelijkerwijs noodzakelijk is voor de uitvoering van de politietaak.
U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.