Bij de afwikkeling en verdeling van een erfenis kunt u te maken krijgen met een notaris, een executeur of een bewindvoerder. Als er geen erfgenamen (bekend) zijn, kan de overheid de afwikkeling op zich nemen.
Een notaris controleert voordat hij een verklaring van erfrecht of executele afgeeft of de overledene een executeur heeft benoemd in het laatst gemaakte testament. Ook controleert de notaris of er een codicil is met een executeursbenoeming.
De notaris zal de erfgenamen volgens het testament informeren. Hij zal zijn best doen de erfgenamen op te sporen, maar hoeft niet de wereld af te zoeken naar een onvindbare erfgenaam.
Als de overledene een testament heeft gemaakt, staat daarin vaak vermeld wie de 'executeur' is. De executeur kan benoemd zijn om alleen de uitvaart te organiseren, de hele nalatenschap af te wikkelen of enkele taken op zich te nemen. Echtgenoten benoemen elkaar meestal tot hun executeur.
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
Hoeveel tijd dat is, verschilt sterk per nalatenschap. In een vrij overzichtelijke situatie duurt de afwikkeling al snel ruim een jaar. In ingewikkelde omstandigheden kan dit ook oplopen tot meerdere jaren. Pas na afwikkeling van de nalatenschap kan de erfenis verdeeld worden onder de erfgenamen.
Elke erfgenaam doet voor zichzelf aangifte. Sommige erfgenamen doen samen aangifte en andere alleen voor zichzelf. De erfgenamen kiezen samen wie aangifte doet voor álle erfgenamen.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
Een notaris kan bijvoorbeeld de rol van executeur op zich nemen en de erfenis verdelen. Hij kan ook de contactpersoon zijn voor lastige schuldeisers en erfgenamen met vragen. Daarnaast kan de notaris uitzoeken wie de 'baas' is over de bankrekeningen van de overledene.
Degene die de opdracht geeft voor de uitvaart is verantwoordelijk voor de betaling. Als er genoeg geld in de nalatenschap is, kan de rekening daarvan worden betaald.
Contacteer een notaris om de verdeling van de nalatenschap minnelijk te proberen regelen. De notaris kan voor jou de andere erfgenamen opsporen en contacteren. Ook kan de notaris nagaan of de overledene een testament maakte. Meestal zal de notaris een inschatting kunnen geven over wat je kan verwachten van de erfenis.
Als u een erfenis krijgt, hoort dit bij uw vermogen - ook al is deze nog niet onder de erfgenamen verdeeld. Over uw vermogen betaalt u misschien inkomstenbelasting. Lees hoe dat zit. Geef in uw aangifte inkomstenbelasting uw aandeel van de erfenis aan bij uw bezittingen en (eventueel) schulden.
Wanneer evenwel één van de erfgenamen niet akkoord gaat met de voorgestelde verdeling, dan wordt hiervan een akte opgesteld, en wordt het hele dossier neergelegd op de rechtbank die dan een definitieve uitspraak zal doen. De rechtspleging van gerechtelijke verdeling valt dus vrij lang uit.
Als jullie het onderling niet eens kunnen worden over de verdeling, kan iedere erfgenaam bij de rechter een verdeling afdwingen. Niet verdelen is geen optie. Uiteindelijk zal de nalatenschap toch echt afgewikkeld moeten worden.
Is er een executeur, dan moet die de schulden betalen uit de nalatenschap; Is er geen executeur, dan zijn de erfgenamen samen verantwoordelijk voor het betalen van de schulden; Zorg dat eventuele legaten en wensen uit het codicil bij de juiste persoon terechtkomen.
Je kunt alleen formeel executeur zijn als de overledene jou als executeur heeft benoemd of aangewezen in een testament. Zie ook Verklaring van Executele. Als je de enige erfgenaam bent, dan ben je daarmee niet automatisch of tegelijkertijd ook formeel executeur. Je kunt jezelf niet als executeur benoemen.
Wanneer je naar een notaris gaat na overlijden bepaal je zelf. Er is hiervoor geen regel die bepaalt hoe snel je die moet inschakelen. Het is verstandig om dit zo snel mogelijk te doen. Zeker in het begin, tijdens de rouwperiode, kan de notaris je veel financiële en juridische zaken uit handen nemen.
De notaris mag niets delen, ook niet met uw (zaken)partner. De notaris moet Belastingdienst, politie en justitie op hun verzoek wel inzicht geven in het betalingsverkeer. Ook is de notaris verplicht om ongebruikelijke transacties op de bankrekening te melden.
Wanneer deblokkeert de bank? Zodra de bank officieel op de hoogte is wie de wettige erfgenamen van de overledene zijn, worden de rekeningen gedeblokkeerd.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders.
Wettelijk is vastgelegd wie jouw bezittingen en schulden erft. In de meeste gevallen zijn de erfgenamen de kinderen en de partner gezamenlijk. Bij de partner gaat het om de huwelijkspartner of een partner door een geregistreerd partnerschap. De partner en de kinderen erven ieder een gelijk deel.
Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Dat gebeurt in deze volgorde: echtgenoot of geregistreerd partner en de kinderen. ouders, broers en zussen.
De notaris maakt de aangifte op voor de erfbelasting en de schenkbelasting. Op basis hiervan bepaalt de belastingdienst of en hoeveel de erfgenamen aan belasting moeten betalen. Soms is een erfenis groter en dan kan de notaris op verzoek precies vaststellen wat ieders rechten zijn.
Aangifte doen voor de erfbelasting is iets waar u even voor moet gaan zitten. Maar we proberen het u zo eenvoudig mogelijk te maken. Met deze instructie doet u in 4 stappen online aangifte voor een erfenis die u kreeg in 2020, 2021 of 2022.
U kunt ook digitaal aangifte doen. Ook van een legaat en een uitkering uit een levensverzekering moet u aangifte doen. Uw notaris kan u adviseren over erfbelasting. Hij helpt u graag met de aangifte.