Als de rechter door zijn nevenfunctie een belang heeft bij de uitkomst van de rechtszaak, kunt u hem wraken. Meestal verschoont een rechter zich als hij belangen heeft.
Een rechtzoekende (een partij) die goede redenen heeft om te denken dat de rechter een zaak niet onpartijdig kan beoordelen, kan verzoeken deze rechter te vervangen. Zo'n verzoek wordt een verzoek tot wraking genoemd.
Een eerlijk proces voor iedereen
De reden voor een onpartijdige rechter is duidelijk. Iedereen heeft recht op beslechting van zijn of haar geschil door een onpartijdige en onafhankelijke rechter. Als een rechter partijdig is, dan is het proces niet eerlijk ten opzichte van een van de partijen.
U kunt een wrakingsverzoek doen als u twijfelt aan de onpartijdigheid van de rechter. Bijvoorbeeld omdat u van de rechter geen reactie mag geven tijdens de zitting. U vindt meer situaties om de rechter te wraken op de website Rechtspraak.nl.
Wat gebeurt er na de wraking? De gewraakte rechter of rechters moeten na de wraking direct hun werk neerleggen. De griffier noteert de reden voor de wraking en er wordt gezocht naar andere rechters die plaats zullen nemen in de wrakingskamer. Soms duurt het een half uur om een wrakingskamer te vinden.
Wraking is het verzoek een rechter van een zaak te halen, verschoning is het verzoek van een rechter om van een zaak te worden ontheven.
De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege van ons land. De belangrijkste taak van de Hoge Raad betreft de cassatierechtspraak. Dit betekent dat de Hoge Raad beoordeelt of bij de uitspraken van lagere rechters (meestal gerechtshoven) de procedures en de procesregels juist zijn gevolgd en toegepast.
Geen persoonlijke mening. Een rechter schakelt zijn persoonlijke meningen altijd uit tijdens een rechtszaak. Hij kijkt puur naar de feiten, de wet en omstandigheden. Wat hij als privépersoon denkt, doet niet ter zake.
Heeft de wrakingskamer uw wrakingsverzoek afgewezen, maar twijfelt u nog steeds aan de onpartijdigheid van uw rechter? Dan kunt u hem opnieuw wraken. U mag alleen een 2e wrakingsverzoek indienen als er nieuwe feiten of omstandigheden zijn.
Een wrakingsverzoek kan voor, tijdens en na de zitting ingediend worden. Een belangrijke voorwaarde is wel dat het voor de einduitspraak moet gebeuren. In dit verzoek moet duidelijk staan waarom de betrokken rechter partijdig is.
U kunt een klacht indienen als u vindt dat een rechtbank of een rechtbankmedewerker u niet correct heeft behandeld. U stuurt dan een brief naar het bestuur van die rechtbank. Dit moet u binnen 1 jaar na het voorval doen.
Onpartijdig. De rechter heeft geen belang bij de zaak waarover hij oordeelt. Hij kijkt puur naar de feiten. Zijn eigen geloof, geslacht of afkomst doet er in de rechtszaal niet toe.
Terwijl rechters hun nevenfuncties in een register moeten doen vermelden, geldt dit voor griffiers niet. Laatstgenoemden kunnen ook niet worden gewraakt en kunnen zich niet verschonen.
Juryrechtspraak houdt in dat niet de rechter, maar een groep gewone mensen bepaalt of iemand schuldig is of niet. Zo'n groep mensen wordt de jury genoemd. Landen als België, Frankrijk en de Verenigde Staten hebben juryrechtspraak.
Wat is verschoningsrecht? Het recht dat een getuige op grond van zijn familierelatie met de verdachte of op grond van zijn beroep heeft om vragen van de rechter onbeantwoord te laten. Een getuige mag zich ook verschonen van het geven van een antwoord als hij zichzelf daardoor zou belasten.
Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
Boven een aantal van deze rechtbanken komt een gerechtshof. Boven de vijf gerechtshoven staat de Hoge Raad. De Hoge Raad is de hoogste rechter in Nederland. De meeste geschillen komen in eerste instantie voor een kantongerecht of een arrondissementsrechtbank.
De hoogte van het salaris van een rechter hangt af van zijn precieze functie, bijvoorbeeld (senior) rechter of (senior) raadsheer. De hoogte van het salaris varieert van €4.000 tot €10.000 bruto per maand, gebaseerd op een 36-urige werkweek.
Rechter: onderzoekt de aard van het conflict, doet uitspraak over de kwestie en bepaalt de strafmaat.
Een uitspraak van een rechter is bindend, maar een burger kan wel in hoger beroep gaan tegen een uitspraak van een rechter. Een hogere rechter gaat de hele zaak dan opnieuw behandelen. In veel gevallen kan men daartegen nog cassatie aantekenen bij de Hoge Raad, het hoogste rechtsorgaan van Nederland.
De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege in Nederland voor civiel recht, strafrecht en fiscaal recht. De raad is dat ook voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Bonaire, Saba en Sint Eustatius. De Hoge Raad is cassatierechter.
Cassatie houdt in dat de verdachte of het Openbaar Ministerie in beroep gaat bij de Hoge Raad. Dit kunnen ze doen als ze denken dat er fouten zijn gemaakt in hun rechtszaak. Bijvoorbeeld als het gerechtshof een belangrijke vraag niet heeft laten onderzoeken of zijn uitspraak niet goed genoeg heeft onderbouwd.
De onpartijdigheid kan subjectief en objectief worden onderzocht. De subjectieve onpartijdigheid wordt vermoed tot bewijs van het tegendeel. Dit vereist dat de rechter niet vooringenomen is, noch vooroordelen heeft, en dat hij geen belang heeft bij de uitkomst van de zaak.