Het Rijk is de hoogste bestuurslaag. De andere twee bestuurslagen zijn provincie en gemeente. Het Rijk heeft twee democratisch gekozen organen, te weten de Tweede en Eerste Kamer. Zij controleren de regering (koning en ministers) en maken samen met de regering wetten.
Het Rijk wordt gevormd door alle ministeries, de uitvoeringsorganisaties die onder de verantwoordelijkheid van een ministerie vallen, inspecties en Hoge Colleges van Staat, en houdt zich bezig met de voorbereiding en de uitvoering van plannen van de regering en het parlement.
De Rijksoverheid maakt beleid, vaardigt wetten uit en ziet toe op naleving. Daarnaast bereidt het Rijk plannen van de regering en het parlement voor. En voert het deze plannen uit.
Hieronder vallen bijna alle overheidsinstanties, zoals bijvoorbeeld ministeries, waterschappen, provincies, gemeentes, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de politie.
De politie hoort ook bij de publieke sector. Daarom zijn de mensen die bij de politie werken, officieel allemaal ambtenaar. Vrijwel alle politiemedewerkers, enkele uitzonderingen daargelaten, zijn politieambtenaar. Voor politieambtenaren geldt de cao Politie.
De inkomsten van de overheid bestaan vooral uit de belastingen en premies die burgers en bedrijven betalen. De overheid geeft dit geld uit aan voorzieningen zoals scholen, wegen en ziekenhuizen.
De totale overheid bestaat uit de Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen. Deze overheden nemen op tal van terreinen maatregelen, vaardigen wetten uit en zien toe op de naleving ervan. In totaal maken meer dan 1.600 organisaties en instanties deel uit van de overheid.
Koninklijk kabinet
Koninklijke kabinetten worden op gezag van de Koning(in) geformeerd, zonder dat de fracties in de Tweede Kamer er aan te pas komen.
Grondwettelijk is de koning het staatshoofd en maakt hij deel uit van de regering. Ook heeft hij een rol in de kabinetsformatie en het wetgevende proces. Hij moet elke wet ondertekenen om deze in werking te doen treden.
De Staat der Nederlanden, de juridische term voor de overheid van het Koninkrijk der Nederlanden en Nederland als rechtspersoon.
Daarbij ging het in 2021 om 1031 managers schaal 15 (afdelingshoofden, projectmanagers, programmamanagers), 643 managers schaal 16 tot en met 18 (directeuren, programmadirecteuren, projectdirecteuren), en 96 leden van de topmanagementgroep (zie aldaar).
Het startsalaris ligt rond de €5800,- bruto per maand. Het gemiddelde salaris van een huisarts in loondienst komt uit op ongeveer € 6900,- bruto per maand. Wanneer je meer dan tien jaar ervaring hebt, zal het salaris stijgen naar zo'n € 8000,- bruto per maand.
De hoogte van het salaris varieert van €4.000 tot €10.000 bruto per maand, gebaseerd op een 36-urige werkweek.
Tegenwoordig heerst er enige verwarring over wat men nou wel of niet mag zeggen tegen een agent. Een agent is een ambtenaar in functie en in beginsel is het strafbaar om deze te beledigen. Burgers mogen elkaar overigens ook niet beledigen, maar voor het beledigen van een agent geldt een hogere straf.
Met de invoering van het Individueel Keuzebudget (IKB) in januari 2020 zijn de vakantie- en eindejaarsuitkering voor rijksambtenaren komen te vervallen. Tot 31 december 2019 werd er nog vakantie- en eindejaarsuitkering gereserveerd. Dat gereserveerde geld ontvangt de rijksambtenaar in mei 2020.
Het gemiddelde salaris van een ambtenaar ligt tussen de 2600 en 2800 euro bruto per maand. Dit komt neer op een jaarsalaris tussen de 31.000 en 34.000 euro op basis van een fulltime dienstverband.
De korpschef heeft de leiding over de nationale politie. De minister van Justitie en Veiligheid (JenV) is eindverantwoordelijk voor het goed functioneren van de politie. De Inspectie Justitie en Veiligheid ziet erop toe dat de politie haar taken goed uitvoert.
Iedere agent in opleiding heeft de rang aspirant, of deze nu een opleiding volgt voor hoofdagent, surveillant of agent. De hoogste rang is eerste hoofdcommissaris, daar is er maar één van in Nederland, dat is Henk van Essen, hij is dus de baas van de Nederlandse politie.
Nee. Alleen de ambtenaren die daarvoor geautoriseerd zijn door de politie. Omdat de politie zulke gevoelige persoonsgegevens verwerkt, stelt de wet strikte eisen aan het systeem dat regelt wie waar toegang toe heeft.