In een vereniging zijn de leden de baas. Het hoogste orgaan van de vereniging is de Algemene Ledenvergadering. De ALV neemt alle belangrijke besluiten: wie gaat er in het bestuur, wat is de begroting, welke regels hanteren we onder elkaar? De ALV vergadert ieder voorjaar en soms in het najaar.
Een vereniging is een rechtspersoon met ten minste twee organen: een bestuur en een algemene ledenvergadering. De wetgever heeft bepaald dat de algemene ledenvergadering het hoogste orgaan is binnen de vereniging en altijd het laatste woord heeft.
Een vereniging heeft, in tegenstelling tot een stichting, leden. De leden kiezen tijdens de algemene ledenvergadering een bestuur. Vervolgens kiest het bestuur uit zijn midden een voorzitter, secretaris en een penningmeester.
Een vereniging richt je op met minimaal 2 leden. De leden nemen tijdens een algemene ledenvergadering beslissingen over bijvoorbeeld het benoemen of ontslaan van het bestuur, het goedkeuren van de jaarrekening en het wijzigen van statuten.
In de wet is vastgelegd dat het bestuur zelf een voorzitter uit haar midden kiest. De vereniging kan er echter ook voor kiezen statutair te bepalen dat de voorzitter in functie wordt gekozen, en bijvoorbeeld benoemd wordt door de raad van commissarissen of de algemene ledenvergadering.
Taken burgemeesters
De gemeenteraad bepaalt waar het bestuur zich op hoofdlijnen mee bezighoudt. En controleert het college van burgemeester en wethouders (college van B&W). De raad bestaat uit gekozen volksvertegenwoordigers. Het college van B&W bestuurt de gemeente; de burgemeester is voorzitter van het college.
Moet een vereniging een voorzitter, secretaris en penningmeester hebben? Ja, verenigingen moeten volgens de wet een voorzitter, secretaris en penningmeester hebben. Maar je kunt in de statuten wel anders bepalen. Bijvoorbeeld een andere of juist geen functieverdeling.
In de statuten kan van die bepaling worden afgeweken. Dat betekent dat, een penningmeester van een kleine vereniging tegelijkertijd ook voorzitter kan zijn, mits deze mogelijkheid in de statuten is opgenomen. De meest voorkomende combinatie van functies is overigens penningmeester en secretaris.
Wel schrijft de wet voor dat de statuten de wijze van benoeming en ontslag van bestuurders moeten bevatten. In veel statuten is opgenomen dat het bestuur zichzelf benoemt (coöptatie), dat de bestuurders zijn benoemd voor een periode van vier jaar en dat zij één- of tweemaal herbenoembaar zijn.
De voorzitter is het gezicht van de vereniging of stichting, naar binnen en buiten. Zijn of haar taken zijn: Leiden van de algemene vergadering en de vergaderingen van het bestuur en leden. Leiden van het bestuur: initiatieven nemen, coördineren en het uitvoeren van bestuurswerkzaamheden.
Functies. Doorgaans bestaat een bestuur minimaal uit een voorzitter (en vicevoorzitter), een secretaris en een penningmeester. De leden van het bestuur die geen specifieke functie of taak hebben, worden wel 'algemeen lid' genoemd.
Wie controleert de penningmeester? Een penningmeester is vaak zowel de persoon die de boekhouding verzorgt, controleert of hierover besluiten maakt. Deze besluiten maak je meestal niet alleen en andere bestuursleden kijken dus mee bij de besluitvorming. Maar soms is dat beperkt.
Een directeur is op basis van een arbeidsovereenkomst werkzaam binnen de stichting. Statutaire bestuurders zijn in de statuten benoemd en hebben een bepaalde functie. Titulaire bestuurders zijn werknemers van de stichting, zij hebben geen formele statutaire functie.
Hoewel het bestuur de vereniging leidt, bepalen de leden het beleid. De algemene ledenvergadering gaat over het benoemen en afzetten van bestuurders.
Een vereniging wordt gevormd door haar leden. Dat kunnen zijn natuurlijke personen (mensen) of rechtspersonen (bijvoorbeeld ondernemingen). Zij zijn lid omdat zij het doel steunen, of minimaal een van de doelen. De leden betalen meestal contributie om de vereniging draaiend te houden.
Iedere vereniging met volledige rechtsbevoegdheid is verplicht zich in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel in te schrijven. Meestal zorgt de notaris daarvoor. Zonder deze inschrijving zijn bestuurders van de vereniging persoonlijk aansprakelijk voor rechtshandelingen die zij namens de vereniging verrichten.
Juridisch is het mogelijk dat een vereniging geen bestuursleden heeft, namelijk indien alle (resterende) bestuursleden ontslagen worden, aftreden, of ontslag nemen. Echter, de wet geeft geen regeling over wat er in dat geval moet gebeuren, en geeft ook niet aan hoe een nieuw bestuur gekozen kan worden.
Binnen het bestuur heeft de voorzitter ook de meest centrale taak: leiding geven aan het bestuur en – samen met anderen – leiding geven aan het samenwerkingsproces. Taken van de voorzitter bestaan uit: Bestuursvergaderingen inhoudelijk voorbereiden. Vergaderingen leiden en zorgen voor een pro-actieve besluitvorming.
Hoe ontsla je een bestuurslid bij een vereniging? Je kan eerst proberen om het buiten de vergadering om te regelen. Lukt dat niet dan zal de Algemene vergadering de bestuurder moeten ontslaan. Het orgaan binnen de vereniging die de persoon heeft benoemd kan deze ook ontslaan.
Een dagelijks bestuur is niet verplicht
Het bestuursorgaan kan dan de nodige dagelijks bestuurders benoemen. De benoeming van de dagelijks bestuurders moet worden bekendgemaakt op dezelfde manier als de benoeming van bestuurders.
Als je jouw bestuursfunctie wilt opzeggen moet je dat schriftelijk doen. Een mailtje is ook voldoende. Dit stuur je aan de andere bestuurders. In het bestuur gaan jullie bespreken hoe jullie een nieuw bestuurslid gaan vinden.
De voorzitter. Een voorzitter geeft goed leiding aan de vergadering. Denk aan het reguleren van het gesprek, het inleiden van nieuwe agendapunten maar vooral ook het op een goede manier afronden van de agendapunten van de vergadering.
Belasting: een vereniging zonder onderneming hoeft geen belasting af te dragen. Aansprakelijkheid: kies je voor een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid dan ben je niet volledig aansprakelijk met het privévermogen. De nadelen: Zorg: je bent niet verzekerd voor de sociale verzekeringen.
Het dagelijks bestuur (DB) geeft leiding aan het OR-werk. Je zorgt ervoor dat de OR doelen stelt en daar resultaatgericht aan werkt. De voorzitter leidt de OR-vergadering en zorgt voor heldere besluitvorming. In de OV bewaakt hij dat OR en bestuurder elkaar goed begrijpen en tot heldere afspraken komen.
De penningmeester is, als lid van het bestuur, samen met de andere bestuurders verantwoordelijk voor het reilen en zeilen binnen de vereniging. Daarnaast is een penningmeester de persoon binnen de vereniging die zich bezighoudt met de financiën. Alles wat met geld te maken heeft, gaat langs de penningmeester.