Verzorg je een familielid of vriend die tijdelijk of permanent hulpbehoevend is, bijvoorbeeld door een fysieke of verstandelijke beperking of door een psychische aandoening? Dan heb je onder bepaalde voorwaarden recht op een financiële tegemoetkoming. Misschien heb je ook recht op (tijdelijk) verlof.
Mantelzorger ben je als je op regelmatige basis zorgt voor een partner, ouder, een kind, schoonouder, een buur of een vriend die omwille van ziekte, handicap, ouderdom, psychische kwetsbaarheid of een verslavingsproblematiek extra zorg nodig heeft. Je doet dit omdat je met de persoon een affectieve, sociale band hebt.
Er bestaat geen algemene vergoeding voor mantelzorg. Toch kunt u sommige kosten vergoed krijgen. Zo geven sommige zorgverzekeraars in hun aanvullende verzekering een vergoeding voor vervangende zorg voor mantelzorgers. En kunt u bijvoorbeeld reiskosten of parkeerkosten vergoed krijgen.
Het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden is er voor wie lange tijd niet voor zichzelf kan zorgen. Het geld kan ook worden gebruikt om de kosten voor mantelzorgers te vergoeden. Op dit moment bedraagt de vergoeding 130 euro per maand.
Een officieel bewijs dat je mantelzorger bent bestaat niet. Toch vragen steeds meer organisaties erom. Bijvoorbeeld als mantelzorgers medehuurderschap of een urgentieverklaring voor een sociale huurwoning willen krijgen, of vanwege vrijstelling van sollicitatieplicht. Of wanneer er een mantelzorgwoning geplaatst wordt.
Jazeker, want mantelzorg is niet verplicht. Maar let op: ben je een gezonde huisgenoot (dus inwonend) van iemand die zorg nodig heeft - bijvoorbeeld je echtgenoot of echtgenote - dan wordt wél verwacht dat je de huishoudelijke taken op je neemt. Schoonmaken, ramen lappen, boodschappen doen en dergelijke.
Wanneer wordt het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden uitbetaald? Het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden bedraagt 130 euro per maand. CM-Zorgkas geeft de betalingsopdracht door op de 24ste van de maand. Je recht op dit zorgbudget begint in de vierde maand na de aanvraag.
Vanuit de aanvullende verzekering zijn er mogelijkheden om mantelzorgers te ondersteunen via respijtzorg. Ook zijn vergoedingen mogelijk voor de mantelzorgmakelaar en mantelzorgcursussen. Hieronder staan verzekeraars die een dekking bieden voor hulp bij mantelzorg vanuit de aanvullende zorgverzekering.
De voorwaarden om een premie te krijgen, verschillen van gemeente tot gemeente. De gemeentelijke mantelzorgpremie wordt toegekend aan de zorgbehoevende of aan de mantelzorger. Het is het gemeentebestuur dat kiest aan wie welk bedrag wordt gegeven en wanneer dit gebeurt.
Iemand is mantelzorger als de zorg al minimaal 3 maanden duurt, of zorg biedt voor minimaal 8 uur per week. CBS hanteert een definitie waarbij de mantelzorger zorg verleent aan iemand die langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is.
Wie door ouderdom, aanslepende ziekte of een handicap veel zorg nodig heeft, krijgt van de Vlaamse Zorgkas een maandelijkse vergoeding. Voor wie ernstig en langdurig zorgbehoevend is, zoals wie in een woonzorgcentrum woont of thuis veel hulp en verzorging nodig heeft. Zorgbudget van 130 euro per maand.
Dat gebeurt automatisch bij: wie een sociale uitkering krijgt (leefloon, inkomensgarantie ouderen (IGO), toelage voor personen met een handicap toegekend door de FOD Sociale Zekerheid)
Hoeveel bedraagt de zorgpremie? In 2022 betaal je 54 euro aan CM-Zorgkas. Voor sommige mensen is er een verlaagde zorgpremie van 27 euro.
Voorwaarden: leeftijd, inkomen en zelfredzaamheid
Een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood kan je ten vroegste aanvragen op de dag van je 65ste verjaardag. Je moet minstens 7 punten behalen op de “schaal van zelfredzaamheid”. Die schaal meet de invloed van je handicap of gezondheidsprobleem op je dagelijkse leven.
Vroeger heette dat de “tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden”. Het is een zorgbudget voor 65'+ers met een zorgnood. Hoeveel dit budget bedraagt, hangt af van het inkomen en van de zorgzwaarte van die oudere persoon. Het is maximaal 656 euro/maand.
De Vlaamse sociale bescherming is er dankzij jouw solidaire zorgpremie. Net als ruim 4,5 miljoen inwoners van Vlaanderen betaal je elk jaar een zorgpremie. Sinds 2021 bedraagt die 54 euro (of 27 euro voor mensen met een laag inkomen). Je betaalt die zorgpremie elk jaar aan je zorgkas.
Bij meerderjarige (ouder dan 21 jaar) zorgvragers moet je ten minste 12 punten op de graad van zelfredzaamheid voor de integratietegemoetkoming scoren. Die vaststelling kan gebeuren door de FOD Sociale Zekerheid, Medex of de adviserend arts van het ziekenfonds.
U heeft waarschijnlijk recht op bijstand als u dat inkomen niet kunt aanvullen met bijvoorbeeld een aanvullend pensioen. En u ook onvoldoende vermogen heeft. De bijstand voor AOW-gerechtigden, de aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO), vult het inkomen aan tot de bijstandsnorm.
Opname rusthuis en/of opvangtehuis
Als de oudere onvoldoende middelen heeft, kan hij een beroep doen op het bevoegde OCMW voor een tussenkomst in de maandelijkse rusthuisfactuur. Het OCMW zal pas een tussenkomst verlenen indien na onderzoek blijkt dat de eigen middelen van de oudere niet volstaan.
In tegenstelling tot het zorgbudget, dat alleen mag besteed worden aan de niet-medische kosten van de zorgbehoevende persoon, mag de gemeentelijke mantelzorgpremie vrij besteed worden.
Hoogte zorgpremie 2022
De gemiddelde premie in 2022 is €1522. Dit is gemiddeld € 126,83 per maand. Dat is € 4 per maand meer dan in 2021.
In Nederland kennen we verschillende verlofregelingen voor mantelzorgers. De belangrijkste bij mantelzorg zijn het kortdurend zorgverlof en het langdurig zorgverlof. Een leidinggevende kan deze verlofregelingen als oplossing aandragen bij medewerkers die mantelzorg verlenen.
Er zijn geen wetten en regels voor mantelzorg
Niet elke zorgmedewerker mag zomaar een spuit of medicijnen geven aan een patiënt. Je kijkt er misschien raar van op, maar deze regels gelden niet voor mantelzorgers. Je mag als mantelzorger dus gewoon medische handelingen doen zolang je naaste hiervoor toestemming geeft.
Thuiszorg is hulp aan huis door professionele zorgverleners. Die krijgen hier ook voor betaald. Mantelzorg is hulp die u krijgt van een familielid, vriend, kennis of buurman/-vrouw. Dit is vrijwillige hulp; zij krijgen hier dus niet voor betaald.