De Sovjet-Unie had even daarvoor de grootste bom in de geschiedenis tot ontploffing gebracht – de Tsar Bomba. De ontploffingskracht was 10 keer groter dan die van alle in de Tweede Wereldoorlog afgeworpen bommen bij elkaar.
Maar het waren de Russen die de grootste bom ooit tot ontploffing brachten. Op 30 oktober 1961 klapte de 'Tsar Bomba' op 3 kilometer hoogte boven Nova Zembla uit elkaar. De gevolgen van de klap waren absurd. De karakteristieke paddestoelenwolk ging 64 kilometer de lucht in.
De kernwapenlijst wordt aangevoerd door Rusland en de Verenigde Staten. Samen hebben ze meer dan 90 procent van de kernkoppen. Ook Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en China staan bekend als nucleaire grootmachten. Verder beschikken Noord-Korea, Israël, India en Pakistan over kernwapens.
Rusland is de grootste kernmacht ter wereld. De wapens zijn er vooral om de grootste vijand, de Verenigde Staten, af te schrikken. De Russische president Poetin heeft opgeroepen om nucleaire 'afschrikkingsmiddelen' op scherp te zetten. Een deel van de 7.000 nucleaire wapens wordt paraat gemaakt.
De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie spreken af dat nucleaire en conventionele raketten en kruisraketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer vernietigd moeten worden.
Studies laten zien dat jij en maximaal 100.000 stadgenoten gered kunnen worden, ten minste: als je je hoofd erbij houdt en de straling laag genoeg. Het allerbelangrijkst: probeer een fall-out, ofwel radioactieve neerslag, te ontwijken.
De serie kernproeven werd afgesloten op 4 november, met een totaal van 59 explosies. Halverwege oktober sloeg de twijfel toe onder de ontwerpers of de bom wel zou werken.
Wat is het risico op een kernoorlog? Hoe groot is de kans dat Poetin kernwapens gebruikt? In de dagen na de speech schoten de schattingen als paddenstoelwolken uit de grond. Een onderzoeker aan de Universiteit van Cambridge schat de kans dit jaar op 1 op 80.
De aarde kan een nucleaire winter tegemoet zien. Waar het dan nog het veiligst is? Op Antarctica. Niet alleen is dit continent overal mijlenver vandaan, het is ook de locatie van 's werelds eerste nucleaire wapenovereenkomst in 1959.
De Russen laten op hun beurt de zwaarste bom ooit ontploffen. De schokgolf van de waterstofbom Tsar Bomba in 1961 is overal ter wereld voelbaar, ook in Nederland. De explosie van de Tsar Bomba was zelfs in Nederland voelbaar, merkt het KNMI.
In de gele zone, de 'Fireball Radius' met een straal van 180 meter, is het effect van de atoombom afhankelijk van de hoogte waarop die tot ontplofffing wordt gebracht. In de rode zone, de luchtverplaatsingsradius met een straal van 340 meter, is het sterftepercentage zo goed als honderd procent.
5.977 kernkoppen, genoeg om de wereld te vernietigen. Zoveel nucleaire wapenkracht heeft Russisch president Vladimir Poetin ter beschikking. Is een aanval ermee écht mogelijk, nu hij de wapens schietklaar heeft laten maken? “Als het tot een open militair conflict komt, dan is Europa een realistisch doelwit.
Je kan kiezen uit vier verschillende bommen, die zowel op de grond als in de atmosfeer kunnen ontploffen. Zo zou de Tsar Bomba – de zwaarste bom die Rusland ooit lanceerde – als hij op Amsterdam wordt gegooid, een vijfde van ons land wegvagen.
Bovendien zet deze puls alles wat ontvlambaar is, in brand. In Amsterdam zou dat betekenen dat de bomen die na de schokgolf nog overeind staan, worden verbrand. Mensen, gebouwen en dieren in de buurt van de explosie gaan in vlammen op. Straling | Bij een nucleaire explosie komen verschillende soorten straling vrij.
In de in 1961 uitgeven brochure 'Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf' werd aangeraden zelf een schuilkelder in te richten. Idealiter in de kelder, anders onder een trap. Als men in een flatgebouw woonde kon een gezamenlijke fietsenstalling misschien wel als bunker dienen.
Zo'n nucleaire winter kan er bovendien voor zorgen dat er minder planten groeien. Dit kan leiden tot voedselschaarste bij zowel mens als dier. En van al deze gevolgen zijn we niet zo gemakkelijk af. De onderzoekers voorspellen dat een nucleaire oorlog het leven op aarde voor tientallen jaren zal teisteren.
Gevolgen van een kernoorlog
Als gevolg van de enorme branden zou er zoveel stof in de atmosfeer kunnen komen dat daardoor de atmosfeer zou verduisteren en een paar jaar een nucleaire winter zou heersen. Hierdoor zou er geen landbouw mogelijk zijn en de overlevenden verhongeren.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Wordt zo'n bom tot ontploffing gebracht dan kunnen mensen in een straal van 11 kilometer lichte brandwonden oplopen, tot 8 kilometer rondom zijn derdegraads brandwonden mogelijk. Witte kleding helpt nog een klein beetje om de energie van de ontploffing te weerkaatsen, waar donkere kleding absorberend werkt.
500 keer sterker dan atoombom Hiroshima
Waterstofbommen hebben niet zo'n limiet. Een gemiddelde waterstofbom is daardoor ongeveer vijfhonderd keer zo sterk als de bommen op Hiroshima en Nagasaki. Van der Meer: "Sommige kunnen zelfs duizend keer sterker zijn.
De Verenigde Staten hebben 1.389 operationele strategische kernkoppen op 665 intercontinentale raketten, ballistische raketten die vanop onderzeeërs gelanceerd kunnen worden en strategische bommenwerpers. De Verenigde Staten hebben ook zo'n honderd B61-kernwapens, die door vliegtuigen gedropt kunnen worden.
Veel mensen denken dat de straling direct fataal is: dat is niet zo. De hitte en de schokgolf zijn het ergste aan een atoombom. De radioactiviteit is een sluipmoordenaar, maar deze is met goede medische zorg wel te overleven. Het hangt uiteraard ook af van hoe dichtbij je bij de bom was.
Je hebt circa 15 minuten voor de fall-out neervalt. De radioactiviteit is het gevaarlijkst vlak na de explosie, als de straling nog op zijn hoogtepunt is. Een uur na de uitbarsting is het gevaar van fall-out al 55 procent minder, en na 24 uur is het met 80 procent gedaald.
Wie niet van de kaart is geveegd door een atoombom, doet er best aan te schuilen voor de radioactieve neerslag. Meteen ergens naar binnen, liefst een ruimte zonder vensters.