De eerste bitterbal (danken we aan de Spanjaarden)De bitterbal danken we vermoedelijk aan de Spanjaarden die tot halverwege de zeventiende eeuw in (delen van) ons land heersten. Zij frituurden balvormige hapjes met een korst van oud brood waar ze ragout in stopten.
Omdat de Spanjaarden gewend waren om tapas te eten als tussendoortje, wilden ze graag een snack maken. Echter, ze hadden niet alle ingrediënten in huis om traditionele tapas te maken. Wel hadden ze nog wat oud brood, ragout en vlees over. Je raadt het al: de geboorte van de bitterbal.
Een bitterbal werd lang geleden geserveerd bij een glas jenever of wijn, een 'bittertje'. Die drankjes maakten gasten hongerig en dan was zo'n smakelijke bal meer dan welkom. Het is een typisch Nederlandse snack met een ragoutvulling, die je terugvindt op bijna iedere borrelkaart.
De kroket komt waarschijnlijk uit Frankrijk. Daar werd in 1705 een eerste recept neergeschreven in Le cuisinier royal et bourgeois, het kookboek van de kok van Lodewijk XIV. Het is het oudste, bekende recept van de vleeskroket.
De bitterbal heet zo vanwege zijn perfecte aanvulling op 'het bittertje': jenever. Tijdens het drinken van jenever had men regelmatig de behoefte om iets kleins te eten. En het liefst een hapje dat paste bij de smaak van jenever.
Bitterballen zijn zelf niet bitter. De naam verwijst naar het feit dat ze vroeger gegeten werden als hapje bij een bittertje: een glaasje sterke drank. Er bestaan verschillende soorten bitter(tjes).
Het begon allemaal in 1954 toen de eerste frikandel werd geïntroduceerd in de Nederlandse stad Dordrecht. Gerrit de Vries maakte toentertijd gehaktballen die hij vervolgens verkocht aan de horeca. Veel mensen waren groot liefhebber van zijn ronde gehaktwonderen.
De traditionele Nederlandse kroket is de rundvleeskroket, dus gevuld met rundvlees. Daarnaast komen kalfsvleeskroketten en satékroketten ook vaak voor in Nederland. Wanneer je thuis zelf kroketten wil maken, kun je het beste runderpoulet of kalfspoulet gebruiken.
Banketbakkers waren van oudsher ook de belangrijkste ijsmakers van Nederland. De frikandel wordt in 1954 uitgevonden door slager Gerrit de Vries uit Dordrecht.
Knodel – Duitse bitterballen. Als je gek bent op bitterballen, dan ga je de Duitse variant waarschijnlijk ook lekker vinden.
De bamischijf vindt zijn oorsprong in Indonesië. Indische Nederlanders brachten Indische gerechten mee naar Nederland, toen zij na de onafhankelijkheid werden 'gerepatrieerd'. De eerste vermeldingen van de variant bamibal dateren uit de jaren 1950.
Het zal niet verbazen dat een bitterbal niet tot de gezonde voedingsmiddelen behoort. Bitterballen bevatten erg veel calorieën, vet en zout. Ondertussen is het gehalte aan micronutriënten erg laag. Het is daarom verstandig bitterballen niet te vaak op het menu te zetten.
Hoewel bitterballen vooral veel gegeten worden in ons land, is het geen oer-Hollands product. Naar verluidt wordt de bitterbal tijdens de Tachtigjarige Oorlog ontdekt door een Spaanse scheepskok. In Spanje eet men graag tapas en dat is tijdens de Tachtigjarige Oorlog niet anders.
Albert Heijn is het gulst qua vulling: de ballen zitten bomvol mooie vleesstukjes. In de afsluitende smaakronde valt de rangschikking pas goed in de plooi. De weeïge, zelfs zurige smaak van Lidl blijkt een te bittere bal om te slikken. De ovenballen van Mora worden daarentegen unaniem als beste beoordeeld.
De benaming “kaassoufflé” is afgeleid van het Franse ovengerecht, waarbij de souffle van Franse kazen wordt gemaakt. De kaassoufflé is een Nederlandse snack, wat vaak wordt verward als Frans in verband met het Franse woord soufflé, gemaakt van gesmolten kaas omhuld met deeg en paneermeel.
Om wat voor producten gaat het? In Nederland wordt paardenvlees in verschillende vormen verkocht: als paardenbiefstuk of paardenrookworst, maar ook verwerkt in bijvoorbeeld ingeblikt stoofvlees, en snacks zoals vleeskroketten, gehaktstaven en bitterballen.
België In België wordt met een kroket meestal een aardappelkroket bedoeld, die alleen uit aardappelpuree in een jasje van paneermeel bestaat. Deze kroket wordt er meestal gegeten als basisvoedsel (ter vervanging van bijvoorbeeld aardappelen, pasta of rijst).
Het werd uitgevonden door de Antwerpenaar Gaspard Thienpont, een handelaar in wild en gevogelte. Ondertussen is het toestel meestal uit de moderne keuken verdwenen. Voor het aanmaken van aardappelkroketten.
In Antwerpen en Vlaams-Brabant wordt een frikandel doorgaans een curryworst genoemd, in Limburg ook wel eens een lange hamburger. Het woord frikadel wordt in België gebruikt als synoniem voor gehaktbal(letje).
De frikandel bevat gewoon vlees: kippenvlees, varkensvlees en ja. heel soms ook een klein beetje paardenvlees. Het hoofdbestanddeel van de snack is separatorvlees. Dat zijn kleine restjes vlees die aan het karkas blijven zitten nadat de filet, borst en andere grotere stukken van de kip zijn afgesneden.
Het product werd in 1984 ontwikkeld door De Vries Vleessnacks uit Dordrecht. De naam "Mexicano" werd in 1984 bedacht vanwege voorrondes van het WK voetbal 1986 in Mexico (waar Nederland zich in 1984 niet voor plaatste) en is in 1986 als merk geregistreerd in de Benelux. Het ribvormige uiterlijk werd in 2006 vastgelegd.
Een boterkoek zou in het Engels chewy kunnen worden genoemd.