De wet bepaalt dat de erfenis van een alleenstaande zonder kinderen naar de ouders, broers en zussen gaat. Als je broer of zus al eerder is overleden, dan gaat dat deel over op hun kinderen. Dat kunnen neefjes en nichtjes zijn met wie je misschien weinig contact hebt.
Wettelijk erfrecht voor alleenstaande zonder kinderen
In eerste instantie erven je ouders, broers en zussen. Zijn die al overleden, dan komen tantes, ooms, neven en nichten aan bod. Wie is mijn erfgenaam? Het Nederlands erfrecht is fiscaal ongunstig voor de erfgenamen van alleenstaanden.
Wie zijn dit in het geval een alleenstaande zonder kinderen komt te overlijden? Dat zijn de ouders, broers en zussen. Ouders, broers en zussen erven voor gelijke delen, waar het deel van ieder der ouders tenminste 1/4e deel is.
De erfenis
Als een alleenstaand persoon overlijd, dan zal er in eerste instantie worden gezocht naar erfgenamen (een notaris zoekt nabestaanden tot in de zesde lijn: zij behoren tot de erfgenamen). Worden er erfgenamen gevonden, dan zijn zij ook verantwoordelijk voor de uitvaart en alle kosten die hierbij komen kijken.
Bloedverwanten en echtgenoot / echtgenote
Alleen eigen familie kan dus volgens de wet erven. Schoondochters, schoonzonen, schoonzussen en zwagers zijn geen bloedverwanten van de overledene en kunnen daarom niet volgens de wettelijke regels van de overledene erven.
Testament Alleenstaande
Zeker als alleenstaande heb je in Nederland een testament nodig. Heb je kinderen, dan wil je regelen wie de voogdij krijgt en wie het eventuele beheer heeft over de erfenis van je minderjarige kinderen. Heb je geen kinderen, dan wil je bepalen wie jouw erfenis ontvangt.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
Als de overledene geen kinderen had, en nog wel ouders en/of broers en zussen, dan erven zij samen. Halfbroers en -zussen tellen daar ook bij mee. Stiefbroers en -zussen niet. Als er ook geen ouders, broers of zussen waren, dan moet een generatie verder teruggekeken worden: de grootouders en hun nakomelingen.
Heeft je broer of zus een partner en/of kinderen, dan erven de echtgenoot of geregistreerd partner en de kinderen. Kleinkinderen erven als moeder of vader al is overleden. De kleinkinderen komen dan in de plaats van hun overleden ouder. Dit heet plaatsvervulling.
Door de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle goederen van de nalatenschap. Pas als de langstlevende echtgenoot of partner overlijdt, erven de kinderen. Soms zijn dit kinderen uit een eerder huwelijk.
Er is geen testament
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Dat gebeurt in deze volgorde: echtgenoot of geregistreerd partner en de kinderen. ouders, broers en zussen.
Over de nalatenschap moet je namelijk in de meeste gevallen belasting afdragen. Daarna moeten alle rekeningen betaald worden, bijvoorbeeld voor de notaris, de executeur en eventuele rechtbankkosten. Het geld dat overblijft, wordt vervolgens uitbetaald aan de erfgenamen.
Als u een erfenis krijgt, hoort dit bij uw vermogen - ook al is deze nog niet onder de erfgenamen verdeeld. Over uw vermogen betaalt u misschien inkomstenbelasting. Lees hoe dat zit. Geef in uw aangifte inkomstenbelasting uw aandeel van de erfenis aan bij uw bezittingen en (eventueel) schulden.
In principe geen notaris nodig
In beginsel zijn het de erfgenamen zelf die gezamenlijk verdelen, tenzij er een executeur-afwikkelingsbewindvoerder (ook wel drie sterren executeur genoemd) is die op grond van het testament bevoegd is om zelfstandig te verdelen.
Hoeveel erf ik van oom, tante suikeroom, broer of zus? U kunt van een oom, tante, broer of zus erven als er een testament is opgesteld, maar ook zonder een testament als er geen partner en geen kinderen of kleinkinderen zijn.
In een testament zou u benoemd kunnen zijn als een erfgenaam, maar u kunt ook behoren tot de wettelijke erfgenamen van de overleden oom of tante. Dit kan het geval zijn als de overledene geen partner en kinderen had. De nalatenschap gaat vervolgens naar de ouders en broers en zussen van de overledene.
Het is slim iemand een volmacht te geven om de lopende zaken te regelen. Dat kan een erfgenaam zijn, maar ook iemand die onafhankelijk is, bijvoorbeeld de notaris. De notaris legt in een verklaring van erfrecht vast wie de gevol machtigde is. Meld zo snel mogelijk het overlijden bij de bank van de overledene.
De uiteindelijke rekening voor het afwikkelen van de erfenis kan een paar honderd euro zijn als er een duidelijk testament is of wanneer alle erfgenamen het snel eens worden. Maar het kan ook duizenden euro's of zelfs nog meer kosten. Doorgaans worden de notariskosten betaald uit de erfenis.
Als overgeblevene van de En/of Betaalrekening blijft u, na overlijden van de mederekeninghouder, toegang houden tot de rekening. Bij hoge uitzondering kan een En/of Betaalrekening bij het overlijden van een van de rekeninghouders worden geblokkeerd.
Wat als mijn broer of zus mij onterfd heeft? Alleen kinderen kunnen een beroep doen op hun legitieme portie (hun minimale erfdeel) als zij onterfd zijn in een testament. Ouders of broers en zussen hebben geen legitieme portie en kunnen dus ook feitelijk geheel onterfd worden.
Kleinkinderen betalen meer erfbelasting en neven, nichten, ooms, tantes en erfgenamen die geen familie zijn, betalen het hoogste tarief. Het minimale percentage is 10% en het maximale percentage is 40%.