Mannetjes (darren) van alle bijensoorten zijn niet uitgerust met een angel, op de plek waar bij de vrouwtjes de angel zit, zit bij hun het voorplantingsapparaat. Vrouwelijke solitaire bijen kunnen dus in principe ook steken. In verhouding tot honingbijen hebben ze echter een onderontwikkeld angeltje.
Alle vrouwtjesbijen hebben een angel en kunnen dus in meer of mindere mate steken. Dit hangt af van de lengte van de angels van de verschillende soorten bijen. Sommige angels zijn niet lang genoeg om bij mensen door de huid heen te komen. De bijen kunnen ons wel steken, maar daar hebben we geen last van.
Je herkent de bij aan het roodbruin behaarde achterlijf, het zwart behaarde borststuk en de hoorntjes op het gezicht. Verwar de gehoornde metselbij niet met de tweekleurige slakkenhuisbij. Ze lijken op elkaar, maar de laatste heeft geen hoorntjes en nestelt niet in een bijenhotel.
Hommels en solitaire bijen hebben een gladde angel en zullen dus in staat zijn om verschillende keren na elkaar te steken. Hun gif is meestal minder sterk dan dat van honingbijen. Geen van onze bijen zijn agressief. Ze zullen dus enkel steken wanneer ze onder je voet terecht komen of je ze vastneemt.
Zij kan dus meerdere keren steken. Dit maakt een wesp eigenlijk gevaarlijker dan bijen, los van het feit dat wespen zich ook agressiever verdedigen dan bijen als ze zich bedreigd voelen.
De honingbij heeft een angel met weerhaken. Wanneer een honingbij steekt, zorgen die weerhaken ervoor dat zowel de angel als de bij zelf in je huid blijven hangen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een hommelsteek waarbij de angel door de huid prikt, er weer uit gaat en de hommel wegvliegt.
Honingbijen hebben én een kolonie én een honingvoorraad te verdedigen en kunnen dus wel aanvallen wanneer ze denken dat zij (of hun kolonie) bedreigd worden. Een steek van een honingbij is altijd pijnlijk, en kan ook gevaarlijk zijn voor mensen met een bijenallergie.
Maar het overgrote deel van de bijen die in je tuin leven zijn wilde bijen. Waarvan de meeste solitair leven en heel vredelievend zijn. In Nederland komt de honingbij niet of nauwelijks in het wild voor. Honingbijen leven in bijenkasten en worden verzorgd door de imker.
De honingbij wordt door imkers gehouden in bijenkasten en is daarom niet echt als een wilde diersoort te beschouwen. De overige bijensoorten beschouwen we wel als 'wilde' bijen, omdat zij niet door de mens verzorgd worden.
Bijen en vegetarische wespen
In Nederland hebben we ongeveer 350 verschillende soorten bijen. Om even een beeld te geven: dit is maar een fractie van de meer dan 20.000 soorten die over de hele wereld te vinden zijn. Al deze soorten hebben 6 poten, 4 vleugels, en hebben nectar en stuifmeel nodig als voedsel.
Ze zorgen voor de bestuiving van meidoorn, sleedoorn en andere struiken en bomen met vruchten. Zonder vruchten ontstaan er geen zaden en zonder zaden komen er geen nieuwe planten. Wie een tuin of balkon heeft, kan helpen om het voor bijen gemakkelijker te maken om voldoende voedsel en schuilplekken te vinden.
Bomen, struiken en ruigteplanten. Volgende bomen, struiken en grotere ruigteplanten zijn belangrijke nectar- en stuifmeelbronnen voor wilde bijen. Bomen: Wilgen, Esdoorns en eik. Ook lindes bieden veel nectar en stuifmeel voor honingbijen en hommels, maar trekken weinig solitaire bijen aan.
Bijen hebben de gewoonte om te steken, wanneer ze gevaar ervaren. Wetenschappers ontdekten dat ze echter ook kunnen bijten. Dat doen ze bij vijanden die te klein zijn om te steken. Op die manier verspreiden ze een verlammend gif.
Door de angel met een pincet eruit te halen, heb je kans dat je tijdens het knijpen nog een restje gif in je huid 'perst'. Schrapen met een pas is vaak al voldoende om de angel eruit te halen. Mocht je in de buurt van een keuken zijn: een broodmes helpt ook.
Zandbijen hebben geen angel die door de huid van een mens kunnen prikken. Ze zijn dus absoluut ongevaarlijk.
Wilde bijen zijn er in vele vormen en maten, van een paar millimeter groot tot enkele centimeters. De vrouwtjes en mannetjes verschillen heel vaak aanzienlijk van afmeting en kleur, zoals de bijen hier boven.
De metselbij zal alleen gaan steken wanneer deze zich in uiterst bedreigde situatie bevind en op het punt staat hierdoor te sterven. Bovendien is de angel van de metselbij-vrouwtje zo klein dat de mens dit niet of nauwelijks merkt. Metselbij mannetjes kunnen niet steken.
Bij de hommels hebben, net als bij honingbijen en wespen, alleen de koninginnen en werksters een angel. De mannetjes kunnen niet steken. De angel is bedoeld als verdedigingswapen. Tijdens een steek wordt een geringe hoeveelheid gif via de angel in het lichaam gepompt.
Hoe lang duurt zwelling na een bijensteek? Zwelling door een bijensteek kan enkele uren tot dagen aanhouden. Je kunt dus lange tijd rondlopen met een pijnlijke, dikke plek. Zolang de zwelling lokaal is (dat betekent: rond de plek van de steek) hoef je je geen zorgen te maken.
Het beste antwoord. Bijen en wespensteken komen regelmatig voor, hommelsteken zijn eerder uitzonderlijk. Bijen steken vooral wanneer zij zich bedreigd voelen en gaan na de steek dood, doordat de angel in de huid achterblijft.
Azijn om de huid te herstellen
Het aanbrengen van een kleine hoeveelheid (appelcider)azijn op de steek (gemengd 50/50 met water) helpt de natuurlijke pH-waarde van je huid te herstellen, waardoor jeuk en irritatie verminderen.
Bij een steek ontstaat een kleine huidwonde en wordt er gif in de wonde gebracht, waardoor een insectensteek pijnlijk kan zijn. Meestal is bijensteek niet gevaarlijk, maar als je allergisch bent aan bijengif kan je een ernstige reactie krijgen (anafylactische schock).
De bosbodem huisvest het insect met de pijnlijkste steek ter wereld, de kogelmier. Zijn gif bevat de stof poneratoxine. De gifstof beïnvloedt de elektrische signalen in de hersenen en blokkeert ionenkanalen in de synapsen. Justin Schmidt beschrijft de steek van de kogelmier als 'Pure, intense, uitstralende pijn.
Het is ook een zeer geliefd product bij sportblessures. Bijengifzalf laat zich eenvoudig op de huid aanbrengen en maakt spieren en gewrichten weer soepel. U brengt simpelweg een dun laagje bijengif zalf aan op de huid en masseert deze lichtjes in. De zalf wordt vanzelf opgenomen door uw huid.