De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) is een invasieve exoot die sinds een aantal jaren vooral in Zuid-Nederland wordt aangetroffen. De hoornaar is schadelijk voor honingbijen, hommelsoorten en andere bestuivende insecten. Bekijk hoe u een Aziatische hoornaar en zijn nest snel herkent.
Er is echter één hoornaar die wel levensbedreigend voor de mens is: de Aziatische reuzenhoornaar (Vespa Mandarinia). Deze komt momenteel enkel in het verre oosten voor. Zeker niet te verwarren dus met de Aziatische hoornaar die af en toe bij ons voorkomt.
De hoornaar is niet gevaarlijk voor mensen, maar eet wel andere bijen op. Reden voor EIS Kenniscentrum Insecten en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit NVWA om de hulp van het publiek in te roepen bij het opsporen van nesten van het dier.
De hoornaar is de grootste inheemse wesp in België. Ze zijn minder agressief dan gewone wespen, maar een steek kan pijnlijker zijn. In de meeste gevallen is een steek ongevaarlijk.
De gewone wesp en de paardenwesp zijn beide giftige wespen die mensen kunnen steken als ze zich bedreigd voelen. De ene is echter gevaarlijker dan de andere. Lees hier meer over de giftige wespen. De gewone wesp en de paardenwesp zijn beide giftige wespen die mensen kunnen steken als ze zich bedreigd voelen.
Spoel water over de gestoken plek. Zo kun je achtergebleven restjes gif nog verwijderen. Leg een koud kompres op de gestoken plek. Dit kan de zwelling verminderen.
Je riskeert een wespensteek in de keel bij het inslikken van een wesp die in je blikje gevallen is. Allergische personen kunnen op voorschrift van de arts een noodkoffertje bij zich dragen met hierin inspuitbare adrenaline (type Epipen® 0,3mg), een antihistaminicum (Zyrtec® bij voorbeeld) en een oraal corticoïd.
Hoe ziet een wespenkoningin eruit? De wespenkoningin heeft net als de gewone wesp karakteristieke gele en zwarte strepen dwars over het achterlijf. De typische wespentaille is ook goed zichtbaar. Een gewone werkster wesp wordt 10 tot 15 millimeter groot, terwijl de wespenkoningin ongeveer 20 millimeter groot wordt.
Een lokale zwelling van de steek kan zo'n 10 centimeter groot worden en tot 12 uur lang aanhouden. Heb je er langer last van? Raadpleeg dan je huisarts. Koel de steek met water of een ice pack.
Hoornaars zijn altijd groter dan gewone wespen. Het lijf van de hoornaar is ten dele rood- tot donkerbruin gekleurd. Hoornaars kunnen agressiever reageren als u te dicht bij hun nest komt. Hoornaars maken nesten met schelpvormige lagen, gewone wespen niet.
Met een poederspuit spuit hij een giftig poeder in de ingang van het nest. Het poeder komt op alle in- en uitgaande hoornaars terecht. De hoornaars verspreiden het poeder zelf verder door het nest. Binnen enkele dagen zijn alle hoornaars dood.
De angel van een hoornaar is net als bij de wesp niet voorzien van weerhaken. Hij kan er dus meerdere keren mee steken zonder dood te gaan. Het aanwezige gif wordt bij iedere steek in kleine hoeveelheden afgegeven. Het gif is in normale omstandigheden niet dodelijk voor de mens maar wel voor andere insecten.
Megascolia wesp, Megascolia maculata, is een van de grootste Europese 'wespen', en wordt daarom herhaaldelijk verward met de Aziatische hoornaar. Het insect is dicht behaard en heeft een glimmend zwart achterlijf. De kop is geel van boven, en op het achterlijf zitten vier haarloze gele vlekken.
Wanneer men veel wespen in huis aantreft is dit vrijwel altijd het gevolg van een wespennest dat zich ergens in de constructie van het huis bevindt. De wespen zijn meestal erg traag en komen in de kamer terecht vanuit naden en kieren die licht doorlaten naar het nest.
De Aziatische hoornaar is goed te herkennen aan zijn volledig zwarte borststuk. Ook de poten zijn zwart, maar de uiteinden van de poten zijn knalgeel. Op het achterlijf is aan de voorzijde een smalle gele band te zien. Verder naar achter is een dikkere gele band zichtbaar.
Koel de plaats van de steek met een nat kompres of een coldpack. Neem een pijnstiller zoals paracetamol bij veel pijn. Gebruik eventueel een zalf tegen huidirritatie, bijvoorbeeld zalf met menthol, aloë vera of calendula.
Na een wespensteek is het normaal dat het gebied rondom de steek gaat jeuken. Probeer niet te krabben. Plaats ijs of azijn rond het gebied en dek eventueel de steek af. Hierdoor zul je niet steeds willen krabben en blijft het schoon.
Soms slaagt een enkele hoornaar erin je huis binnen te komen. Om er vanaf te raken kun je een vliegenmepper of opgerolde krant gebruiken. Maar bij het slaan van een hoornaar komt een chemische stof vrij die andere hoornaars kan aantrekken.
Wespen komen af op vlees en zoetigheid, maar houden niet van de geur van citroen, kruidnagel en geranium. Er is onderzoek gedaan naar geuren waarbij wespen uit de buurt blijven en deze passen goed in een kruidentuin.
Slapen wespen 's nachts? Wespen zijn vooral overdag actief, tot zonsondergang. Daarna gaan ze in hun nest slapen, tot de zon weer opkomt.
Als je een wesp doodt, komt er namelijk via hun gif een bepaald feromoon vrij. Daardoor worden andere wespen agressiever en maak je dus meer kans op een wespensteek. Het fabeltje dat wespen hun dode soortgenoten wreken, klopt dus echt.
Bijen zijn vreedzamer dan wespen, maar als hun nest wordt bedreigd of als je op ze trapt, halen ze hun wapen tevoorschijn. Een bijensteek is doorgaans minder pijnlijk dan een wespensteek, al bevat een bijensteek meer gif. Bijen steken echter maar één keer, waarna ze langzaam sterven.
Een van de meest voorkomende symptomen na een wespensteek is een zwelling die ontstaat op de plek waar je gestoken bent. Deze zwelling kan veel pijn doen en bovendien erg jeuken. Indien je allergisch bent voor een wespensteek, dan kunnen meer ernstige allergische reacties tot de symptomen behoren.
En helpt azijn bij een bijen- of wespensteek? Sommige mensen zweren bij azijn bij een wespen- of bijensteek. Meng hiervoor een beetje (appel)azijn 50/50 met water en smeer dit op de plek van de steek. Dit vermindert de irritatie en jeuk.