Vraag niet te veel naar feiten en gebeurtenissen van vandaag of gisteren: Het kan erg confronterend zijn om vragen te stellen waarin iemand veel feitelijke antwoorden moet kunnen geven. Vraag bijvoorbeeld: “Hoe was uw dag?” of: “Heeft u een prettige dag gehad?” in plaats van “Wat heeft u gisteren allemaal gedaan?”.
Laat jouw naaste dingen ruiken of aanraken als je het ergens over hebt. Hierdoor zal de persoon met dementie beter begrijpen wat je bedoelt of wat iets is. Lach met elkaar en gebruik humor. Hang een duidelijke kalender en klok op.
Comfort (troost en bemoediging) : De behoefte aan warmte, tederheid en troost van anderen. Vooral wanneer iemand zich alleen, onveilig of angstig voelt. Identiteit: De behoefte om te weten wie je bent en een goed gevoel te hebben over jezelf.
Indeling fases van dementie
Een andere veel gebruikte indeling is de omschrijving van de vier fases van ik-beleving bij dementie; de bedreigde ik of cognitieve fase; de verdwaalde ik of emotionele fase; de verborgen ik of psychomotore fase; de verzonken ik of zintuiglijke ervaring.
Om verschillende redenen ontstaan er bij dementie situaties waarin de zorg voor hygiëne verre van vanzelf gaat. Een verminderd besef van hygiëne kan verschillende oorzaken hebben: je naaste kan vergeten dat ze al dagenlang niet is gewassen en denken dat dat onlangs nog is gebeurd.
Zeker in een vroeg stadium van de ziekte kan jouw kennis, familielid of buurman nog prima plezierige of nuttige dingen doen. Er zijn mensen met dementie die nog jaren (vrijwilligers)werk doen en op andere manieren actief zijn. Samen iets ondernemen is dus in veel situaties nog heel goed mogelijk.
Vraag bijvoorbeeld: “Hoe was uw dag?” of: “Heeft u een prettige dag gehad?” in plaats van “Wat heeft u gisteren allemaal gedaan?”. Vragen die beroep doen op iemands geheugen kunnen tot extra verwarring leiden wanneer iemand het antwoord niet weet.
Probeer niet te veel te corrigeren of tegen te spreken. Zo leg je de nadruk op wat iemand met dementie niet meer weet of kan. Praat niet te hard en ook niet te snel en ga ook zeker niet fluisteren. Zorg dat je rustig praat en goed te verstaan bent.
De meest gebruikte benaderingswijzen zijn: realiteitsoriëntatietraining (R.O.T./R.O.B.), Validation, warme zorg, snoezelen en geïntegreerde belevingsgerichte zorg. Hierbij zijn belevingsgerichte benaderingswijzen geïntegreerd.
Belevingsgerichte zorg is een nieuwe manier van omgaan met mensen die zorg nodig hebben. Bijvoorbeeld mensen met dementie of met een verstandelijke beperking. Bij belevingsgerichte zorg staan de wensen en mogelijkheden van degene die zorg krijgt centraal, niet de beperkingen die iemand heeft.
Bij verzorgend wassen wordt de cliënt met een washandje of -doekje gewassen. Afdrogen is meestal niet nodig doordat de lotion vervliegt. Bij huidplooien kan het nodig zijn om de huid droog te deppen. Er bestaan washandjes en -doekjes van verschillende merken, meestal verpakt in pakjes van 5 à 8 stuks.
Als je je handen niet wast, gaan ze er vies uit zien en krijgen ze een vieze lucht. Dat is niet direct gevaarlijk. Al kun je met vieze handen wel ziekteverwekkers verspreiden. Bijvoorbeeld wanneer je na het toiletbezoek je handen niet wast en aan je neus krabt.
Volgens dermatoloog Dendy Engelman is het ideaal om om de twee tot drie dagen een douche te nemen. “Wie z'n wasbeurt langer uitstelt riskeert het ontstaan van onderhuidse ontstekingen, het ophopen van bacteriën op de huid en natuurlijk ook een onfris geurtje.”
Mensen met dementie hebben moeite met het verwerken van informatie. Ze weten niet meer wat voor dag het is, halen namen door elkaar en raken spullen kwijt. Ook kan het gedrag veranderen. Iemand wordt bijvoorbeeld snel boos.
De realiteits-oriëntatiebenadering is een methode om het denkvermogen van oudere mensen te prikkelen. Dit kan positieve effecten hebben als je kijkt naar de manier waarop hulpverleners communiceren met oudere mensen.
Wat is Reality Orientation Therapy (ROT)? ROT is een psychologische en sociale therapie voor ouderen met beginnende dementie. Het doel is de persoon weer te oriënteren in het hier en nu, door herhaaldelijk informatie vanuit de omgeving aan te bieden.
Zorg voor herkenbaarheid en vertrouwdheid. Zoek naar de juiste balans tussen taken overnemen en overvragen van de client. Zorg voor compassie en steun (ook de meest 'ingewikkelde' client heeft behoefte aan steun en begrip) Angst en onrust is niet altijd weg te nemen.
Dementerende mensen worden tijdens de nacht vaak wakker, omdat hun hersenen niet meer kunnen onderscheiden wanneer het dag of nacht is. Deze zorgvragers gaan dan vaak plukken en friemelen aan hun kleding of incontinentiemateriaal, waardoor de zij gaan smeren met hun ontlasting.
Snoezelen of zintuigactivering is een kalmerende activiteit voor mensen met een (ernstige) verstandelijke beperking of vergevorderde dementie. Als begeleider kun je er voor zorgen dat een cliënt zich beter kan ontspannen door diens zintuigen te stimuleren (snoezelen).