De vier essentiële methoden van het lichamelijk onderzoek zijn: inspectie, percussie, auscultatie en palpatie (zie paragraaf De onderzoeksmethoden).
Methoden van het lichamelijk onderzoek
De volgorde is in het algemeen: inspectie, auscultatie, percussie en palpatie. Zowel uitgebreidheid als volgorde zijn afhankelijk van de klacht en context waarin men de patiënt onderzoekt. Bij het algemeen onderzoek horen ook lengte en gewicht, bloeddruk, pols, temperatuur en CVD.
Bij de palpatie voelt de onderzoeker met beide handen het lichaam op afwijkingen. Bij percussie beklopt de onderzoeker lichaamsdelen en onderscheidt zo vocht, weefsel of gas. Bij auscultatie wordt met behulp van een stethoscoop geluisterd naar de geluiden die sommige lichaamsdelen maken (bijvoorbeeld de longen).
Lichamelijk onderzoek kan belangrijk zijn voor een diagnose. Met lichamelijk onderzoek kunnen artsen bij patiënten aanknopingspunten vinden om een bepaalde ziekte of aandoening te ontdekken. Naast lichamelijk onderzoek, kijkt de arts naar de medische voorgeschiedenis en het verhaal van de patiënt.
Het lichamelijk onderzoek bestaat uit het bekijken, beluisteren, bekloppen en bevoelen van uw lichaam.
Tijdens een anamnesegesprek stelt de arts je allerlei vragen die belangrijk kunnen zijn bij het stellen van een diagnose of het kiezen van een behandeling. Als je bijvoorbeeld last hebt van rugpijn is het voor de arts relevant om te weten of je de afgelopen tijd zware arbeid hebt verricht.
Een anamnese is een intakegesprek met uw arts. We nemen tijdens dit gesprek uw ziektegeschiedenis met u door. We bespreken het verloop van uw aandoening en of dit meer voorkomt in uw familie. Ook stellen we vragen over uw werk, levensomstandigheden en andere zaken die uw klachten kunnen beïnvloeden.
De gynaecoloog stelt je vragen en doet een lichamelijk onderzoek. Hij of zij voelt aan je buik en klopt erop. Zo kan de arts vocht in de buik of een tumor van de eierstok opsporen. Vaak voelt de arts ook of de lymfeklieren in de liezen of hals groter zijn dan normaal.
Houd de kop van de stethoscoop een poosje in je handen voordat je gaat ausculteren, zodat deze een beetje op temperatuur kan komen. beetje open, waarbij hij zuchtend adem haalt. Daarbij mag hij zijn eigen tempo aanhouden. Ademgeruis ontstaat in de grotere luchtwegen door turbulenties in de luchtstroom.
Een tympanaal orgaan is een gehoororgaan bij insecten. Het bestaat uit een vlies (tympaan) dat over een kader gespannen staat, met daarachter een luchtzak en sensorische zenuwen. Geluiden doen het vlies trillen en de trillingen worden waargenomen door een chordotonaal orgaan.
Via auscultatie luistert de arts tijdens een lichamelijk onderzoek naar geluiden in het lichaam. Dit heeft vooral betrekking op de ademhaling, de hartslag, de peristaltiek (= darmbewegingen) en de slagaders.
De ictus cordis bevindt zich binnen het midclaviculairlijn ( wanneer dit in rugligging buiten de midclavulairlijn gezien wordt, is dit suggestief voor een vergroot hart) Hetzelfde geldt voor een ictus die meer dan 10.5 cm buiten de midsternaallijn te voelen is.
Vanaf je vijftigste zou de huisarts om de vijf jaar je bloeddruk moeten nemen, om hoge bloeddruk op te sporen. Frequentere of vroegere controle heeft geen zin. Daarnaast wordt ook het cholesterolgehalte in je bloed gecontroleerd via een bloedonderzoek.
Met een gezondheidstest laat u iets in uw lichaam testen, terwijl u geen klachten of verhoogd risico heeft op een ziekte. Sommige testen kunt u zelf kopen of laten doen bij een kliniek. Sommige testen kunt u van de overheid krijgen. De testen hebben voor- en nadelen.
Bloedtrekken is bijvoorbeeld niet voor iedereen jaarlijks nodig. We raden aan om voor vrouwen vanaf de leeftijd van 50 jaar eens een check-up te laten doen en voor mannen best al vanaf de leeftijd van 40 jaar.
Stress en de buik
Dit zorgt voor een verhoogde hartslag, meer adrenaline en een sneller reactievermogen. Dit heeft wel als gevolg dat er minder bloed naar de darmen gaat. De darmfuncties worden hierdoor vertraagd. Dit kan leiden tot verschillende darmklachten, zoals maagpijn, verstopping en een opgeblazen buik.
Meestal geeft een aneurysma geen klachten, maar soms geeft het buik- of rugklachten. In enkele gevallen voelt u het aneurysma als een “pulserende massa” in de buik.
De alvleesklier, ook wel pancreas genoemd, is een langgerekte trosvormige klier die bovenin de buik ligt, vlak achter de maag. De alvleesklier maakt hormonen aan en geeft deze af aan het bloed.
Nu is een goed moment om een aantal algemene vragen te stellen, zoals: - De voorgeschiedenis van de patiënt; heeft de patiënt bepaalde ziektes, is hij of zij ooit opgenomen geweest in het ziekenhuis of operaties ondergaan? - Familie anamnese; komen er bepaalde ziektes voor in de familie?
De Gordon anamnese gaat uit van 11 gezondheids-categorieën (patronen) waarmee de zorgvragen opzich maar ook de invloed van de zorgvragen op elkaar in kaart worden gebracht. Een Gordon anamnese besteed ook aandacht aan hoe de patiënt zijn zorgvragen zelf beleeft.
De gezondheidspatronen zijn volgens Gordon functioneel omdat ze de gedragingen weergeven van mensen in hun behoefte in het welbevinden. Deze gedragingen zijn er op gericht om individuele en sociale behoeften te vervullen en om het individu zo gezond mogelijk te houden.
Classificaties zijn er in soorten en maten. Meest voorkomende in Nederland en België zijn NANDA, NIC, NOC, Omaha System, ICF en RAI.