Parenterale toedieningsvormen zijn bijvoorbeeld: dermaal, bijvoorbeeld een fentanylpleister. infuus, vaak intraveneus in de aders. injectie: onder andere intramusculair en subcutaan.
Parenterale toediening
Er zijn verschillende manieren om te injecteren: subcutaan: injectie onder de huid.intracutaan: injectie in de huid bij een vaccin.intra-vitreaal: injectie in het glasachtig lichaam van het oog.
Systemische toediening is een manier van toedienen van een geneesmiddel of een andere werkzame stof in de bloedsomloop zodat het zijn werking uitoefent over het hele lichaam. De toediening kan gebeuren langs enterale weg (absorptie door het maagdarmstelsel) of parenterale weg (injectie, infusie of implantatie).
Als de darmen niet voldoende voeding (en/of vocht) kunnen opnemen, is het mogelijk dit via de bloedbaan toe te dienen. Zo krijgt u toch de benodigde voeding, vitamines en mineralen (en/of vocht) binnen. Deze methode heet totale parenterale voeding (TPV). Parenteraal betekent letterlijk 'buiten de darm'.
toedieningswegen: lokale toediening (medicijn direct op de plaats die behandeld moet worden), systemische toediening (medicijn wordt eerst opgenomen in het bloed), enterale toediening (oraal), parenterale toediening (buiten het maag-darmkanaal om, direct in de bloedbaan);
Toedieningsweg: Een toedieningsweg is de weg waarlangs een geneesmiddel aan een patient wordt toegediend. Bijvoorbeeld via de mond (oraal) of per injectie in de spier (intramusculair).
Parenterale geneesmiddelen zijn geneesmiddelen die via injectie of infusie worden toegediend. De toedieningsweg van parenterale geneesmiddelen passeert de biologische barrières tegen micro-organismen van vaak kwetsbare patiënten.
Parenterale voeding is voeding die via een infuus rechtstreeks in de bloedbaan komt. Er wordt een dun slangetje geplaatst in een groot bloedvat. Parenteraal betekent: buiten het maag-darmkanaal om.
Bij intraveneuze toediening wordt het farmacon rechtstreeks in het veneuze vaatstelsel gebracht. Op deze wijze wordt het snelst een systemisch effect bewerkstelligd en deze route is vaak een eerste keuze bij levensbedreigende situaties.
Dit gebeurt via een kleine ingreep. Bij de ingreep wordt een dun slangetje (katheter) via een bloedvat in uw bovenarm ingebracht. Het uiteinde van de PICC komt uit in een groot bloedvat, vlak boven het hart. Op het andere uiteinde van het slangetje, buiten uw lichaam, sluiten we de voeding aan.
In parenterale voeding zitten alle noodzakelijke voedingsstoffen, zoals koolhydraten, vetten, eiwitten, vitamines, mineralen en spoorelementen. Bij enterale voeding wordt het maag-darm kanaal wel gebruikt.
Het rechtstreeks in de maag of de dunne darm inbrengen van voedingsstoffen en andere stoffen. Enterale voeding kan toegediend worden in vloeibare vorm m.b.v. een nasogastrische sonde (NS) die in de neus ingebracht wordt en die men laat afdalen in de farynx (of de keelholte) tot aan de slokdarm en vervolgens de maag.
Er zijn duizenden soorten medicijnen in verschillende vormen: zoals pillen, zalven, druppels en injecties. De meeste medicijnen worden voorgeschreven door een arts. Er zijn ook medicijnen die je zonder recept kunt kopen bij de apotheek of drogist. Bijvoorbeeld pijnstillers.
Injecteren in de bloedbaan (intraveneus) is de meest directe wijze van toedienen. Met een injectienaald wordt het medicijn rechtstreeks in de bloedbaan gebracht. Injecteren leidt snel tot het gewenst effect, soms al binnen enkele seconden.
Parenterale geneesmiddelen zijn alle geneesmiddelen die worden geïnjecteerd (intramusculair, sub- cutaan, intraveneus perifeer, intraveneus centraal, epiduraal, etc.).
Rectaal. Geneesmiddelen kunnen ook direct in het spijsverteringskanaal worden toegediend via de anus en endeldarm, door middel van een zetpil. Rectale toediening van medicijnen wordt o.a. toegepast: als de patiënt misselijk is en moet overgeven.
Uit de Centrale Medicatiefouten Registratie (CMR) blijkt dat de meeste medicatiefouten optreden bij parenterale geneesmiddelen. Dit zijn alle geneesmiddelen die worden geïnjecteerd. Ook wel high risk medicatie genoemd. Mediclabel ondersteunt zorginstellingen bij het klaarmaken en toedienen van high risk medicatie.
Uit de Centrale Medicatiefouten Registratie (CMR) blijkt dat de meeste medicatiefouten optreden bij parenterale geneesmiddelen. Dit zijn alle geneesmiddelen die worden geïnjecteerd. Bijna de helft van de geregistreerde fouten vindt plaats tijdens het toedienproces.
Sublinguale toediening is een toedieningsvorm van geneesmiddel, waarbij het geneesmiddel onder de tong wordt gelegd of met een verstuiver wordt toegediend. Lingua is het Latijn voor tong. Sublinguale toediening is zinvol voor geneesmiddel dat snel moeten worden opgenomen of dat door maagzuur onwerkzaam wordt.
suspensie: vaste deeltjes, in zwevende toestand in een vloeistof. Men dient een suspensie van tevoren goed te schudden ten behoeve van een gelijkmatige verdeling.
Voeding en procedure
Moet er langere tijd parenterale voeding gegeven worden dan wordt gebruikgemaakt van een glucoseoplossing. Omdat deze oplossing hypertoon is kan deze niet perifeer worden toegediend. Het bloedvat waarin de katheter is geplaatst zou daar op reageren door sterk samen te trekken.
Totale Parenterale Voeding (TPV)
Is sondevoeding geen optie, bijvoorbeeld omdat je de sonde steeds uitspuugt, dan wordt soms Totale Parenterale voeding toegediend. Dit is een vorm van voeding die niet via het maag-darmstelsel loopt, maar direct in de bloedbaan wordt gebracht.
Patiënten met ernstig darmfalen moeten soms, om voldoende voeding binnen te krijgen, worden behandeld met voeding die rechtstreeks in de bloedbaan wordt toegediend. Op die manier wordt het spijsverteringsstelsel omzeild (parenteraal). Deze behandeling heet Totaal Parenterale Voeding (TPV).