De legionellabacterie groeit in water met een temperatuur tussen de 20 en 50 graden Celsius. Als het water in hele kleine druppeltjes (nevel) in de lucht komt, kan iemand de bacterie inademen en besmet raken. Van nature komt de bacterie voor in grond en in water.
Thuis legionella bestrijden bij warme temperaturen
Heet is warmer dan 60 graden. Deze temperatuur doodt de bacterie. Doe dit eerst, voordat u gaat douchen, sproeien, et cetera, om te voorkomen dat u verneveld besmet water inademt. Een watertemperatuur van meer dan 60 graden is dodelijk voor de legionellabacterie.
Hoe zorg je dat legionella geen kans krijgt? Legionella bacteriën kunnen zich niet voortplanten bij een watertemperatuur onder de 20 °C, en sterven bij een water temperatuur van boven de 60 °C. Bij temperaturen boven 70 °C sterft de bacterie vrijwel onmiddellijk.
De meeste duurzame systemen leveren warmte rond 40°C. Echter warm tapwater moet minimaal 55 tot 60°C zijn.
temperatuur van het douchewater in uw warmwatertoestel afgesteld is op minimaal 60 °C. Bij temperaturen boven de 60 °C wordt de bacterie gedood. Als u twijfelt aan het watersysteem, kunt u na enige weken afwezigheid na thuiskomst de douche doorspoelen met alleen heet water.
Oorzaak 1 legionella: koud water dat opwarmt
Bij hoge temperaturen vanaf 55 graden – die in een goed functionerende warm waterleiding wel worden gehaald – wordt het de bacterie te heet en sterft hij af. Dit zorgt ervoor dat legionella in een koud waterleiding veel vaker voorkomt dan in een warm waterleiding.
Naar schatting lopen jaarlijks honderden en mogelijk duizenden mensen een infectie met de legionellabacterie op. De meeste mensen worden niet ziek na blootstelling. Slechts bij een klein deel van degenen die met de bacterie zijn besmet, ontwikkelt zich de ernstige veteranenziekte.
Waarom verwarmen op lage temperatuur? Normaal is het water in de cv-ketel tussen de 70-90 graden. Kies je voor lage temperatuurverwarming, bijvoorbeeld met een warmtepomp, dan verwarm je de woning op ongeveer 50 graden. Hiermee bespaar je flink op het gasverbruik; goed voor het milieu en je energierekening.
De ketel op 60 °C zetten bespaart gas en levert geld op. De watertemperatuur van de cv-ketel staat meestal standaard te hoog. Dan blijft het namelijk altijd warm, ook als het buiten min 20 graden is en het huis heel slecht is geïsoleerd.
Conform de ISSO publicaties 30.5 (LegionellaCode woninginstallaties) en 55.1 (Handleiding Legionellapreventie in Leidingwater) moet de warmtepompboiler wekelijks gedesinfecteerd te worden.
Legionella in bubbelbaden en whirlpools
De temperatuur van het water in whirlpools en bubbelbaden ligt vaak tussen de 25 en 45°C. In dit warme water kan de legionellabacterie snel in aantal groeien. Daarom kunnen deze baden een risico vormen. Ook thuis.
Om groei van legionellabacteriën tegen te gaan, is het sterk aan te raden om in periodes dat het drinkwater opwarmt tot boven 25°C dagelijks te spoelen. Op deze wijze koppelt u de uitkomsten van de temperatuurmetingen (temperatuur water boven 25°C) aan directe preventieve maatregelen.
Bij moderne ketels kan je de temperatuur van het verwarmingswater zelf instellen. In een redelijk tot goed geïsoleerd huis is 50 of 60 graden vaak voldoende. Een huis met (zeer) goede isolatie kun je ook met een watertemperatuur van 35 tot 50 graden warm krijgen. Check wel of je radiatoren genoeg warmte kunnen afgeven.
Hoe lang kraan doorspoelen tegen legionella? Laat alle kranen een minuut lang lopen om legionella te voorkomen. Dit water hoeft u natuurlijk niet weg te gooien. Vang het doorgespoelde water op in een emmer of gieter en gebruik het bijvoorbeeld om de planten water te geven of om de auto mee te wassen.
Douche U kunt veilig douchen als de temperatuur van het douchewater in uw warmwatertoestel afgesteld is op minimaal 55°C. Bij temperaturen boven de 55°C wordt de bacterie gedood. Bent u langer dan een week niet thuis geweest? Laat dan het koude en warme water een minuut stromen.
Als u de ketel een lager maximum geeft, scheelt dat veel kosten en CO2-uitstoot. Heeft u normale radiatoren, dan is 60-70 graden een prima temperatuur. Heeft u een bijzonder goed geïsoleerd huis, dan is een maximum van tussen de 40 en 55 graden het beste. De cv stookt dan met een zo hoog mogelijk rendement.
Wanneer je de aanvoertemperatuur van de cv ketel bij die gasprijs van 80 naar 60 graden brengt, ligt de besparing op ongeveer €140 per jaar. De gemiddelde Nederlander kan met deze simpele actie per jaar 94-140kg C02 besparen.
Zet de thermostaat als je thuis bent één graad lager dan je gewend bent. Daarmee bespaar je gemiddeld 120 m3 gas per jaar (120 euro). Als je in huis bezig bent, is 19 graden vaak warm genoeg. Zet de thermostaat 's nachts op 15 graden, daarmee bespaar je gemiddeld 125 m3 gas per jaar (125 euro).
In een goed geïsoleerd huis kun je je thermostaat het beste zo'n 3 graden lager zetten. In een ouder en slechter geïsoleerd huis is de ketel vaak krachtiger en kun je rustig wat verder verlagen, wel met zo'n 5 graden. Dan is 's morgens je huis toch weer snel op temperatuur. En daar gaat het om.
Radiatorfolie is een soort zilverfolie dat je tegen de muur of aan de achterkant van een radiator aanbrengt. Dit folie werkt door de straling van de radiator te reflecteren.
Verwarmingswater van 50 graden is de temperatuur die een warmtepomp levert. Wil je je huis warm krijgen met verwarmingswater van 50 graden, dan moeten je afgiftesysteem (dat zijn je radiatoren, convectoren of vloerverwarming) groot genoeg zijn. Ook moet je huis goed geïsoleerd zijn.
Tips tegen legionella
Stel het warmwatertoestel (boiler, combiketel, geiser) op minimaal 60°C af. Spoel alle leidingen zo'n twee minuten door bij terugkomst van vakantie. Voorkom hierbij verneveling door bijvoorbeeld de douchekop in een met water gevulde emmer te houden.
Besmetting met legionella gebeurt via de longen. U kunt alleen besmet raken als u besmette druppeltjes waternevel inademt. Bijvoorbeeld in douches of bubbelbaden, in de omgeving van natte koeltorens of afvalwaterzuiveringsinstallaties. Het is niet gevaarlijk om besmet water te drinken.
Binnen 48 uur kan 100 kve/l legionella zich onder de juiste omstandigheden namelijk vermenigvuldigen tot wel 10.000 kve/l. Raakt u besmet met legionella, dan kunt u ernstig ziek worden.