Het Jiddisch, dat door Joodse mensen in Europa wordt gesproken, is een van de weinige talen waarin óók met ziekten wordt gescholden. 'Maar het is niet moeilijk deze verklaring te weerleggen', stelt Tempelaars. 'Het Jiddisch is een relatief jonge taal.
Schelden met kanker
Dat wij als enige land ter wereld met ziektes schelden is te verklaren uit onze Calvinistische achtergrond, zegt Van Oostendorp. "Wij vonden de ziekte kanker een straf, je eigen schuld. Dus daarom konden we ermee schelden, het was je eigen schuld."
Als we kijken naar scheldwoorden waarmee we een persoon beledigen, is na 'kut' het woord 'slet' het afgelopen jaar het meest gebruikt. Op sociale media werd 'slet' ruim 186.000 keer gezegd.
71 Procent van de jongeren tussen de 18-25 jaar vindt schelden met 'kanker' dan ook kwetsend, maar toch is kanker het meest gebruikte scheldwoord is in Nederland.
Nederlands is de enige taal waar men met ziektes scheldt. Hoe dat is ontstaan is niet bekend, zegt taalkundige Marten van der Meulen in 't Wordt Nu Laat op NPO Radio 2. “Er zijn twee theorieën. De eerste is dat we het uit het Jiddisch hebben.
Mediterrane landen schelden vooral met God, met de heilige maagd Maria, of met moeders in het algemeen. In buurlanden België en Duitsland gebruiken ze graag geslachtsdelen en uitwerpselen om elkaar verrot te schelden, zoals bijvoorbeeld 'kloten' of 'arschloch'. In Denemarken zijn ze dan weer supernetjes.
Een scheldwoord ontstaat door een combinatie van deze onderwerpen: bevolkingsgroepen (Turk), beroepen (hoer), ziekten (kanker), schaamdelen (klote-), nationaliteit (mof), diersoorten (hond), intelligentie (imbeciel), gewicht (gratenpakhuis). Vroeger hadden de mensen andere scheldwoorden dan nu.
Veel schelden zegt iets over je persoonlijkheid
Dit is een van de persoonlijkheidskenmerken van de Big Five, een bekende persoonlijkheidstheorie. Mensen met deze eigenschap reageren vaker uit emotie, en hebben vaker de neiging angstig te reageren. Ook hebben ze vaak last van stemmingswisselingen.
,,Hagenezen staan vooral bekend om hun directheid", stelt Tieken-Boon van Ostade. De Haagse cabaretier en columnist Sjaak Bral (58) beaamt: ,, Hagenezen hebben het hart op de tong. We schelden niet meer dan in andere steden of streken, maar we zijn wél heer en meester in 'kruidig taalgebruik'.”
Grappige en creatieve scheldwoorden
Kies dan uit het scheldwoordenboek ook eens een synoniem als pik, piel, snikkel, piemel of zak. Of, uit het Duits: schwanz. Andere opties uit de serie 'woorden voor vrouwen die geld verdienen met seksuele activiteiten' zijn bijvoorbeeld del, snol, sloerie en slons.
In de Europese Unie zijn er maar twee landen waar kanker vaker voorkomt dan in Nederland. Alleen Ierland en Denemarken hebben relatief meer ziektegevallen, zegt het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) op basis van cijfers die de Europese Commissie heeft laten verzamelen.
Het woord "kanker" is afgeleid van het Latijnse woord "cancer", dat "kanker, kankergezwel" betekende. Deze naam is waarschijnlijk bedacht door Hippocrates rond 400 voor Christus. Hij gebruikte "cancer" als leenvertaling voor het Griekse woord 'karkínos', dat oorspronkelijk "krab" betekende..
Mensen hebben niet door wat de impact is van schelden met kanker.” Om te wijzen op de pijn die verbaal geweld teweegbrengt, gaan we terugslaan. Dit kan je zelf doen door niet (meer) te schelden met kanker en er iets van te zeggen.
Ze ervaren woede, vechten terug en proberen de situatie onder controle te krijgen. Wanneer dit niet tot resultaat leidt, kunnen ze in hulpeloosheid vervallen, hun vrienden verliezen, te veel eten, of zelfs zelfmoordplannen beramen.
Stel duidelijke grenzen aan het taalgebruik van je kind en wees consequent. Bij vloeken en schelden werkt negeren meestal goed. Je kunt eventueel ook een woord corrigeren en je kind een ander (onschuldig) vloekwoord aanleren, zoals chips in plaats van shit. Bij jonge kinderen helpt dat soms.
Vloeken vermindert pijn
Het grootste aantal mensen vloekt of scheldt vanuit emotie: frustratie, verrassing of boosheid bijvoorbeeld. Uit wetenschappelijke experimenten blijkt dat vloeken het lichaam fysiek kan helpen om meer pijn te verdragen.
Naast fysieke effecten (bijvoorbeeld een hogere pijngrens), heeft grof taalgebruik ook mentale gevolgen. Een onderzoek uit 2018 toonde aan dat hardop schelden je prestaties kunnen verbeteren in fysieke taken, zonder dat het je hartslag of bloeddruk verandert.
Over taal en emotie
Jos van Berkum (1962) is hoogleraar Discourse, Cognitie en Communicatie aan de Universiteit Utrecht, afdeling Nederlandse Taal en Cultuur en […] Schelden doet geen pijn.
Wiktionary: schelden → curse, swear, inveigh, scuffle.
Die eerste is de klootzak, de rotzak, de lul, de rotvent, de mossel, de hufter (gebruikt iemand dat woord ooit?), de gladjanus, de haai, de smeerlap. Woorden die op hetzelfde neerkomen: deze man deugt niet. De goedzak heet gewoon 'man'. Of 'goedzak' dus.
Nederlandse aan het domein van de godsdienst ontleende vloeken kunnen afgeleid zijn van: Namen: God: god, mijn god, heremijngod, godmiljaar, godallemachtig, met de bastaardvloeken gods, gads, gatsie, gets, getsie, gossiemijne. Hiervan zijn ook afgeleid de interjecties goh, gossie en gompie.
Een scheldwoord of scheldnaam (ook: schimpnaam) is een woord dat bedoeld is om iemand te beledigen of te krenken. Het valt onder de zogenaamde schuttingtaal, oftewel onbehoorlijk taalgebruik.