Een rechtshandeling is in het algemeen vernietigbaar als deze heel nadelig is voor (een van de) betrokken personen. Of bijvoorbeeld als die onder dwaling (verkeerde veronderstellingen), misbruik van omstandigheden, geestelijke stoornis, bedreiging of bedrog is verricht.
Nietigheid geschiedt van rechtswege, dat wil zeggen: er hoeft geen beroep op te worden gedaan. Een nietige rechtshandeling (bijvoorbeeld een rechtshandeling in strijd met de wet, goede zeden of openbare orde is) is dus automatisch ongeldig.
In artikel 3:49 BW staat dat een rechtshandeling kan worden vernietigd door een rechterlijke uitspraak of door een buitengerechtelijke verklaring. Iemand kan zelf een verklaring sturen dat hij de rechtshandeling wil vernietigen, maar iemand kan ook naar de rechter om de rechtshandeling te laten vernietigen.
Vernietigbaarheid vs. nietigheid
Een nietig besluit heeft daardoor geen rechtsgevolgen. Aan de andere kant roept een vernietigbare rechtshandeling wel rechtsgevolgen in het leven. Pas als een vernietigbaar besluit in rechte wordt vernietigd, wordt dit geacht nooit te hebben bestaan.
Als de rechtshandeling eenmaal vernietigd is, wordt deze beschouwd nooit te hebben bestaan en kan zij dus vergeleken worden met een bij voorbaat nietige rechtshandeling. Zie artikel 3:53 Burgerlijk Wetboek: 1. De vernietiging werkt terug tot het tijdstip waarop de rechtshandeling is verricht.
Een overeenkomst die vernietigbaar is – Conclusie
Dat houdt in dat de partij die handelingsonbekwaam is of waarbij een wilsgebrek aanwezig was, de overeenkomst kan vernietigen. Een vernietigde overeenkomst heeft juridisch gezien nooit bestaan en eventueel geleverde prestaties moeten ongedaan worden gemaakt.
Niet alleen heeft vernietiging terugwerkende kracht (dus alsof er geen overeenkomst was), waar ontbinding dat niet heeft, en ontstaat er bij ontbinding een of meerdere ongedaanmakingsverplichtingen, maar de gevolgen van de keuze voor óf ontbinding, óf vernietiging, kunnen bijvoorbeeld in een situatie van een ...
Bedreiging, bedrog en misbruik van omstandigheden = vernietigbaarheid (artikel 3:44 Burgerlijk Wetboek). Komt een overeenkomst door bedreiging, bedrog of misbruik van omstandigheden tot stand dan is deze vernietigbaar. Men dient dan een beroep hierop te doen.
Vernietiging heeft terugwerkende kracht. Dit betekent dat de overeenkomst geacht wordt nooit te hebben bestaan. De situatie moet zoveel mogelijk worden teruggedraaid naar de situatie voor de overeenkomst. Dit betekent bijvoorbeeld dat u de auto terug moet geven en de verkoper u uw geld terug moet geven.
Een geldige overeenkomst kan vernietigd worden
Vernietiging heeft terugwerkende kracht. Wordt de overeenkomst vernietigd dan wordt deze geacht nooit te hebben bestaan. Indien er al prestaties zijn verricht, dan dienen deze ongedaan gemaakt te worden.
Wanneer u een overeenkomst wilt vernietigen, moet u eerst een beroep doen op de vernietiging van de overeenkomst. Dit kan schriftelijk, bijvoorbeeld door het sturen van een brief. Een andere optie is om de rechter te verzoeken om de overeenkomst te vernietigen.
Een wilsgebrek is het gebrekkig tot stand komen van de wil tot het sluiten van een overeenkomst, waardoor een overeenkomst vernietigbaar kan zijn. Hiervan is sprake bij bedreiging, bedrog, misbruik van omstandigheden of dwaling.
Vernietiging kan dus een verbintenisscheppende eenzijdige rechtshandeling zijn. Een vernietigingsverklaring kan ook goederenrechtelijk gevolg hebben. Vernietiging van een overeenkomst die als titel heeft gediend voor overdracht, heeft tot gevolg dat de vervreemder wordt geacht altijd eigenaar te zijn gebleven.
Wanneer een rechtshandeling nietig is, is het alsof de rechtshandeling nooit heeft bestaan. Een rechtshandeling is nietig indien dit bijvoorbeeld in strijd is met dwingend recht: wettelijke regels waar burgers zich aan moeten houden.
Op grond van het eerste lid van deze bepaling is een rechtshandeling nietig indien zij door inhoud of strekking in strijd is met de goede zeden of de openbare orde. Hierbij gaat het om in een maatschappij als fundamenteel ervaren normen van ongeschreven recht. Deze kunnen in de loop van de tijd veranderen.
Absolute nietigheid kan ingeroepen worden door elke belanghebbende, ook door het openbaar ministerie en zelfs ambtshalve door de rechter. Absoluut vernietigbare rechtshandelingen zijn niet achteraf voor bevestiging vatbaar.
Een overeenkomst kan (pas) worden ontbonden wanneer de andere partij tekortschiet in de nakoming van haar verplichtingen; oftewel wanneer afspraken niet worden nagekomen. De tekortkoming moet de ontbinding wel kunnen rechtvaardigen en mag dus niet te gering zijn.
Dwaling is de situatie waarbij een overeenkomst tot stand komt zonder goede voorstelling van zaken, terwijl geldt dat als partijen wel een goede voorstelling van zaken hadden gehad, zij nimmer een overeenkomst zouden hebben gesloten.
Zolang de nietigheid door de rechter niet wordt uitgesproken heeft de rechtshandeling rechtsgevolgen. Tenzij anders bepaald in de wet, verjaart de vordering tot nietigverklaring na 10 jaar.
Een overeenkomst kan op verschillende manieren ten einde komen. Bijvoorbeeld door een annulering, een ontbinding of wanneer beide partijen gezamenlijk de overeenkomst beëindigen.
Er is sprake van wanprestatie wanneer een van de partijen zijn verplichtingen uit de overeenkomst niet of niet geheel nakomt, of wanneer de verplichting niet correct wordt nagekomen.
Bij het opzeggen van een overeenkomst heeft u te maken met een opzegtermijn, bij het ontbinden van een overeenkomst is er geen opzegtermijn. Het ontbinden van een overeenkomst heeft gevolgen voor het verleden: alle afspraken worden ongedaan gemaakt. Hierover kunnen in het contract andere afspraken gemaakt zijn.
goederenrechtelijke effecten = vermogensrecht: kenmerken van goederenrechtelijke rechten gevestigd in boeken 3 en 5 van het burgerlijk wetboek, nl. absolute ... leveringshandeling = vermogensrecht: uitwerking van een goederenrechtelijke overeenkomst van overdracht.
de bedreiging moet zodanig zijn, dat een redelijk oordelend mens daardoor werd beïnvloed (objectieve relevantie); onrechtmatig karakter; het oogmerk om de ander tot een rechtshandeling te bewegen; causaal verband tussen de bedreiging en de rechtshandeling.