Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
De waarde van de Nederlandse goederenimport uit Rusland bedroeg in 2021 18,4 miljard euro. Doordat een aanzienlijk deel van de invoer uit Rusland uit minerale brandstoffen bestaat, wordt de invoerwaarde uit Rusland sterk beïnvloed door de wereldwijde olie- en gasprijs.
In 2021 importeerde Nederland voor ruim 2 miljard euro aan goederen uit Oekraïne. Het merendeel van de import bestond uit granen en graanproducten, zoals maïs, en plantaardige oliën en vetten, zoals zonnebloemolie.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
Rusland is de grootste exporteur van graan, rogge en gerst. Vooral landen in het Midden-Oosten en Afrika zijn hier sterk afhankelijk van: het graan dat bijvoorbeeld Turkije en Egypte importeren komt voor ruim 70 procent uit Rusland. Ook Oekraïne is een grote exporteur van graan, maïs en zonnebloemolie.
Nederland importeerde vorig jaar ter waarde van 18,4 miljard euro aan goederen uit Rusland. Het ging voornamelijk (87 procent) om olie, maar we haalden ook nikkel en koper uit het land. Uit Oekraïne importeerden we voor het eerst voor een bedrag van meer dan 2 miljard euro, het ging vooral om maïs en zonnebloemolie.
Op het gebied van de handel is Nederland een van de grootste partners van de Russen. De invoer uit Rusland bestaat voor 90 procent uit minerale brandstoffen (olie en aardgas). Vanuit ons land gaan er vooral machines, vervoermiddelen, chemische en landbouwproducten naar Rusland.
Ruwe aardolie is Nederlands belangrijkste importproduct. Afgelopen jaar werd voor 36 miljard euro olie ingevoerd, waarvan bijna de helft afkomstig was uit Noorwegen en Rusland. Een groot deel daarvan wordt verwerkt tot geraffineerde olieproducten om te dienen als brandstof of grondstof voor wegenbouw.
Rusland exporteert vooral graan (40%), diepgevroren vis en zeevruchten (18%) en plantaardige olie (13%).
Bovenaan de lijst met populaire importproducten staan natuurlijk de Duitse auto's en auto-onderdelen, maar ook machines, chemische producten, metalen, voedingsmiddelen zoals groente en fruit en textielproducten van onze oosterburen doen het goed op de Nederlandse markt.
Nederland de rest van Europa zijn nog te afhankelijk van gas uit Rusland. Zonder het Russische gas is er niet voldoende gas om aan de vraag naar gas te voldoen. Wel wil Europa zo snel mogelijk minder afhankelijk worden van Russisch gas. Maar dat kan niet op de korte termijn.
Ruwe zonnebloemolie en maïs zijn voor Nederland de belangrijkste producten uit Oekraïne. De invoerwaarde van deze twee producten was in 2021 ongeveer even groot en bij elkaar opgeteld 52,5 procent van de totale invoer uit Oekraïne. Kool- en raapzaad zijn goed voor 17 procent van de invoerwaarde.
Door de Russische invasie van Oekraïne worden pasta, brood, groente en ook vlees nog duurder, verwachten experts. Al voor de inval waren de voedselprijzen wereldwijd heel hoog, benadrukt Nadia Menkveld, landbouweconoom bij ABN Amro.
De EU importeert uit Rusland vooral olie en gas. Door de belangrijke handelsbetrekkingen is het voor de EU noodzakelijk om goede contacten met Rusland te onderhouden, en om te blijven streven naar juridisch bindende akkoorden.
Nederland importeerde in 2021 voor 18,3 miljard euro aan goederen uit Rusland. Daarvan bestond 87 procent uit minerale brandstoffen. Iets meer dan de helft daarvan was ruwe aardolie en verder worden vooral aardgas en aardolieproducten geïmporteerd.
"De economie van Rusland draait op de export van grondstoffen, niet alleen olie en gas, maar ook metalen, graan en meer", zegt Hans van Cleef, energie-econoom bij ABN Amro. In 2021 waren olie en gas goed voor meer dan helft (55%) van de uitvoer, en voor bijna de helft (45%) van de staatsinkomsten.
Nederland haalde in 2021 voor 641 miljoen euro aan ruwe zonnebloemolie uit andere landen, waarvan voor 538 miljoen euro en dus 84 procent uit Oekraïne. Nederland is daarmee niet alleen de grootste importeur van dit product in de Europese Unie, maar ook het land dat de meeste ruwe zonnebloemolie uit Oekraïne haalt.
Landen waar Nederland veel olie van importeert zijn onder meer Rusland, Nigeria, Irak, Saudi-Arabië en Angola. Volgens Korteweg allemaal landen die laag scoren op mensenrechten en de vrijheidsindex. "Helaas is het geografisch zo bepaald dat de meeste olie in landen zit die autocratische systemen hebben", zegt Korteweg.
Vorig jaar importeerde Nederland voor €641 miljoen aan ruwe zonnebloemolie. Daarmee is ons land binnen de Europese Unie de grootste zonnebloemolie-importeur, voor Spanje (€616 miljoen) en Italië (€553 miljoen), meldt het CBS. Van al die zonnebloemolie haalde Nederland 84% uit Oekraïne.
De oorlog in Oekraïne leidt ook tot grote tekorten van biologische grondstoffen voor diervoeders. De sector heeft bij de Europese Unie een derogatie aangevraagd zodat pluimveebedrijven en varkensbedrijven 5 procent gangbaar eiwitrijk veevoer mogen bijmengen in biologisch voer.
Rusland en Oekraïne zijn grote exporteurs van tarwe en graan. Dus stijgen de prijzen door de oorlog. Landbouweconoom Koos Gardebroek voorziet vooral problemen voor Nederlanders met een kleine portemonnee: 'Het kan oplopen tot honderden euro's per jaar.
Hoe afhankelijk is de Nederlandse economie van Rusland? De directe handelsrelatie met Rusland is niet groot. Nederland importeerde in 2021 voor € 18,4 miljard uit Rusland, dit is 3,5% van de totale Nederlandse import. Voor bijna negentig procent bestaat de import uit olie en gas.