Voor de weerkundigen begint de herfst op 1 september. Op 23 september begint de astronomische herfst. Rond 23 september staat de zon precies boven de evenaar waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duren.
De gebruikelijke vier meteorologische seizoenen zijn de winter: december-januari-februari, de lente: maart-april-mei, de zomer: juni-juli-augustus, en de herfst: september-oktober-november.
De sterrenbeelden voor september zijn Maagd en Weegschaal.
Eens in de vier jaar duurt het jaar een dagje langer. Het startpunt van de astronomische is altijd rond 21, 22 of 23 september. In 2023 begint de astronomische herfst op 23 september.
Zeer warme start van de herfst
De meteorologische herfst begint op 1 september.
Officieel loopt de herfst van 21 september tot en met 20 december.
Rond 21 december begint de winter volgens de astronomische kalender. Voor meteorologen en klimatologen is de winter al op 1 december begonnen en duurt het seizoen precies drie kalendermaanden.
Bepaling. De meteorologische winter kan op twee verschillende manieren gedefinieerd worden. Een veel gehoorde definitie van de meteorologische winter is die van de maanden december, januari en februari op het noordelijk halfrond en juni, juli en augustus op het zuidelijk halfrond.
Oktober is de tiende maand van het jaar in de gregoriaanse kalender en heeft 31 dagen. De naam komt van octo, het Latijnse woord voor acht. Oktober was namelijk volgens de Romeinse kalender oorspronkelijk de achtste maand van het jaar, omdat volgens deze kalender tot 153 v. Chr.
September is de eerste maand van de meteorologische herfst. De daling van de temperaturen begint zich af te tekenen: de normale gemiddelde dagtemperaturen liggen in het begin van de maand rond 16°C maar aan het eind van de maand nog slechts rond 13°C. Stormen komen er gemiddeld genomen niet zo veel meer voor.
September is de negende maand van de gregoriaanse kalender.
Bij de Romeinen begon het jaar op 1 maart. September was gerekend vanaf maart de zevende maand, oktober de achtste, november de negende en december de tiende. Die maanden zijn genoemd naar de Latijnse telwoorden voor 7 tot en met 10: septem, octo, novem en decem.
Het meteorologische seizoen
Zo start de lente op 1 maart, de zomer op 1 juni, de herfst op 1 september en de winter op 1 december.
Gemiddeld komt de temperatuur in de negende maand van het jaar in De Bilt in ons huidige klimaat uit op 14,7 graden. Overdag is het gemiddeld 19,5 graden en in de nacht 10 graden. Op twaalf dagen stijgt het kwik naar 20 graden en meer en op twee dagen wordt het nog zomers warm met 25 graden en meer.
Januari, de tweede maand van de meteorologische winter, is gemiddeld gezien de koudste maand van het jaar. De maandgemiddelden van de maximumtemperatuur liggen, naargelang van de plaats, tussen 0 en 6°C en die van de minimumtemperatuur tussen –5 en 1°C.
Meteorologen rekenen juni, juli en augustus tot het zomerseizoen. Maar ook voor en na die tijd kan het zomers zijn. Het zomerhalfjaar duurt van april tot en met september.
Sindsdien begint de meteorologische zomer op 1 juni en eindigt de zomer op 31 augustus.
Bepaling. Het begin en einde van de lente (20 of 21 maart - 20 of 21 juni) is bepaald op basis van een afspraak. Astronomisch gezien begint de lente als de dag en de nacht even lang zijn. Deze lentenachtevening treedt op rond 20 maart op het noordelijk halfrond en rond 23 september op het zuidelijk halfrond.
De weerkundige seizoenen worden anders gedefinieerd. In het noordelijk halfrond duren lente en zomer dus langer dan herfst en winter. Je kan het ook anders uitrekenen, door op zoek te gaan naar het totaal aantal uren daglicht per jaar voor verschillende locaties.
Het tropisch jaar van de aarde is ingedeeld in 4 jaargetijden: lente, zomer, herfst en winter.
Met najaar bedoelen we overigens de maanden september tot en met november. In het najaar bereiden planten zich voor op de winterperiode.
De zomermaand augustus brengt een gevarieerde selectie van groenten en fruit uit Nederland met zich mee.
De astronomische lente begint op het noordelijk halfrond meestal op 20 maart. De meteorologische lente begint op 1 maart.