Bij een patiënt met misselijkheid kan men aan de hand van anamnese, bijkomende klachten en leeftijd een waarschijnlijkheidsdiagnose stellen. Aanvullend onderzoek en verwijzing naar een medisch specialist vinden alleen plaats op indicatie.
Er zijn veel verschillende oorzaken van misselijkheid. Hieronder vind je de meest bekende oorzaken zijn die vooral chronisch zijn: Maag- en darmproblemen, maagontsteking, maagzweer, prikkelbare darm syndroom (PDS), gastro-oesofageale refluxziekte (GERD), obstipatie, diarree en andere maag- en darmproblemen.
Het gevoel kan komen door vieze geuren of het zien van bepaalde dingen, reizen, zwangerschap, migraine of door stress of angst. Maar ook te veel eten of overmatig alcohol gebruik kunnen de oorzaak van je misselijkheid zijn. Misselijkheid komt vaak voor in combinatie met braken en hoofd- of buikpijn.
Misselijkheid en overgeven kan door veel oorzaken ontstaan. Dit kan variëren van een voedselvergiftiging, zwangerschap en wagenziekte tot een reactie op geneesmiddelen. Andere mogelijk oorzaken zijn: Spanningen of stress: soms is braken het gevolg van erge spanningen of angsten.
Misselijkheid en braken komen vaak voor in de palliatieve fase van diverse ziekten als kanker, aids, lever- en nierfalen. Bij patiënten met kanker treedt misselijkheid op in 30-50% en braken in 10-30% van de gevallen. Deze symptomen doen zich vaker voor bij vrouwen en op jongere leeftijd.
Misselijkheid en braken kunnen met medicijnen vaak sterk verminderd worden. Veelgebruikte middelen tegen misselijkheid en braken zijn metoclopramide (merknaam Primperan) en domperidon (Motilium). Andere middelen die soms gebruikt worden zijn haloperidol (merknaam Haldol) en dexamethason.
Voldoende drinken zorgt dat u zich minder misselijk voelt. Eet vaker kleine beetjes, iedere 2 uur, dat voorkomt dat u misselijk wordt door een lege maag. Als u heel erg misselijk bent, stop dan even met eten.Dring uzelf geen eten op en spreek met uw naasten af dat zij dit ook niet doen als u erg misselijk bent.
Zo voel je dat je honger hebt. Maar ghreline zet ook je maag aan tot rommelen. En omdat je maag nooit helemaal leeg is, kun je daar misselijk van worden.” In je maag zit namelijk altijd wat speeksel – je slikt per dag zo'n 1,5 liter speeksel door – en maagzuur.
De hersenzenuw Nervus Vagus vertoont minder activiteit als iemand angst en paniek ervaart, hierdoor voelt iemand zich misselijk.
1,2 Misselijkheid moet onderscheiden worden van maagklachten (brandend, opgeblazen, vol of pijnlijk gevoel in de maagstreek) en regurgitatie (opgeven van onverteerd voedsel zonder voorafgaande misselijkheid). 3 Wanneer de klachten langer dan 4 weken bestaan, spreken we van chronische misselijkheid.
Klachten darmontsteking
Is er tegelijkertijd ook sprake van een ontsteking van de maag dan spreekt men van gastro-enteritis. Dit wordt gekenmerkt door misselijkheid en overgeven. Iemand met een gastro-enteritis heeft last van krampende buikpijn en waterige, soms bloederige, diarree.
Dit kan komen door maag- darmproblemen, zoals iets verkeerd eten of te vet eten, maar ook door prikkeling van het evenwichtsorgaan, stress, te veel alcohol of een zwangerschap. Ook bepaalde medicijnen kunnen verantwoordelijk zijn voor een misselijk gevoel.
Voeg eiwitten toe aan je eten: eiwitrijke voeding werkt vaak beter tegen misselijkheid dan vet of koolhydraten. Eiwitten zitten bijvoorbeeld in: kip, kwark, vis, eieren, peulvruchten, kaas, yoghurt, karnemelk.
Vermijd producten die misselijkheid kunnen veroorzaken, zoals vet eten en sterk gekruid en geurig eten. Zorg voor frisse lucht en voorkom dat je sterke etensgeuren ruikt. Haal eten en drinken dat je niet meer gaat eten of drinken uit het zicht.
Overgeven en misselijkheid worden vanuit de hersenen (het braakcentrum) aangestuurd. De klachten wijzen erop dat in een bepaald deel van de hersenen alarm is geslagen. Dit gebied in de hersenen staat onder andere onder invloed van je evenwichtsorgaan en het maag-darmkanaal.
Een tumor in de kop van de alvleesklier kan leiden tot afsluiting van de grote galbuis. Door opeenhoping van gal kunnen uw huid en oogwit geel kleuren. Door een verstoorde vertering van voedsel, kunnen klachten ontstaan als misselijkheid, braken en diarree.
Zowel kamille, gember als muntthee staan ervoor bekend om je maagklachten te kunnen verzachten. Zij hebben kalmerende stoffen die maagproblemen verminderen. Gember is de beste keuze als je misselijk bent. Munt en kamille hebben dan ook weer een verzachtende werking op je darmen.
Metoclopramide en domperidon worden vooral gebruikt tegen misselijkheid en braken. Metoclopramide kan neurologische bewegingsstoornissen veroorzaken, terwijl domperidon een verhoogd risico op hartproblemen geeft.
In het begin heb je van maagkanker meestal weinig of geen klachten. Als de tumor in of door de maagwand groeit, kunnen wel klachten ontstaan, zoals (stekende) pijn boven in de buik of rond het borstbeen, afvallen, misselijkheid en/of braken.
De alarmsymptomen die zullen worden besproken zijn: orale en mondmotorische afwijkingen, dysfagie, odynofagie (=pijn bij slikken), spugen, recidiverende KNO- en luchtwegproblematiek, afwijkende defecatie zoals diarree, obstipatie, ontkleurde ontlasting, bloedbijmenging en neurologische symptomen zoals hoofdpijn, ...