Het beste om in te bakken of te frituren is olie of zachte of vloeibare margarine uit een fles. Behalve vloeibaar frituurvet is gewone plantaardige olie, zoals zonnebloemolie en olijfolie, ook geschikt om in te frituren.
Zonnebloemolie is de betere grondstof voor frituurolie. Dat heeft vooral met de vetzuursamenstelling te maken. We onderscheiden in zonnebloemolie de normale versie en High Oleic zonnebloemolie. Die laatste soort is veel meer hittebestendig dan de gewone zonnebloemolie.
Het maakt de olie nog langer houdbaar en extra bestand tegen verhitting. Een groot nadeel van dit gedeeltelijke hardingsproces is dat het transvetten produceert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze soort vetten erg ongezond zijn en het risico op hartaandoeningen kunnen verhogen (1).
Alle oliën bestaan uit een mengeling van onverzadigde en verzadigde vetten. ,,We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond'”, legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
Pas op met het verhitten van olie
Deze worden PAK's genoemd: polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie. Lijnzaadolie en extra vierge olijfolie kun je beter niet verhitten.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
Alternatieven voor bakken
Een veelgenoemde vervanger voor zonnebloemolie is arachideolie. Deze olie wordt uit pinda's gewonnen en smaakt daar ook een beetje naar. Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven.
Cafetaria's die Verantwoord Frituren gebruiken vloeibaar frituurvet of frituurolie. Daarin zitten, in vergelijking met vaste frituurvetten, veel onverzadigde vetzuren in. Onverzadigde vetzuren helpen een normaal cholesterolgehalte te behouden.
Bovendien zijn tot 4% van de vetzuren giftige transvetten. Arachideolie is dus relatief ook gezonder om mee te frituren dan zonnebloemolie.
Frituur op maximaal 175 °C en tot de friet een goudgele kleur heeft. Gebruik vloeibaar, plantaardig frituurvet. Geschikt om te frituren zijn: vloeibaar frituurvet, zonnebloemolie en olijfolie (geen extra vierge). Doe kleine hoeveelheden in de frituurpan, houd maximaal 150 gram per keer aan.
Het is aan te raden gebruikte frituurolie nooit aan te vullen met nieuwe olie. Oude olie kan met zuurstof reageren en ranzig worden. Bovendien ontstaan er sneller schadelijke stoffen zoals PAK's. Als de frituurolie 5 tot 7 keer is gebruikt, is het advies de olie te vervangen.
Arachideolie. Misschien dat je deze olie kent als pindaolie. Wil je de temperaturen in de keuken flink omhoog gooien? Dan is arachideolie de meest veilige optie, omdat het een van de hoogste rookpunt heeft van alle oliën.
Nu heb je verschillende soorten vet: verkeerd, verzadigd vet en gezonder, onverzadigd vet. Het is dus het verstandigst om te frituren in onverzadigd vet. Vast frituurvet, zo'n grote bonk vet, is daarom af te raden. Maar vloeibaar frituurvet, olijfolie (maar geen 'extra vierge') en zonnebloemolie zijn prima keuzes.
Is sojaolie gezond? De typen vetzuren in sojaolie lijken op die van zonnebloemolie. Sojaolie bevat relatief weinig ongezonde verzadigde vetzuren en relatief veel gezonde onverzadigde vetzuren. Onverzadigde vetten hebben een positief effect op de gezondheid.
Is zonnebloemolie gezond? Zonnebloemolie bestaat voor ongeveer negentig procent uit gezonde onverzadigde vetten. Hierdoor is zonnebloemolie gezond in vergelijking met harde bak- of braadproducten die veel ongezonde verzadigde vetten bevatten. Het eten van veel verzadigd vet verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.
Wat de frietjes bij een snackbar zo lekker maakt, is dat er vaak genereus om wordt gegaan met het zoutvaatje. Met alleen een beetje zout strooien na het frituren zul je deze smaak nooit bereiken, daarom is het nodig om de frieten eerst te weken in een badje met zout water.
Om te frituren of om te bakken op hoge temperaturen kies je best voor vloeibaar vet of olie: die bevatten relatief weinig verzadigde vetzuren, relatief veel onverzadigde vetzuren en minder transvetzuren. Verzadigd vet verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed, terwijl onverzadigd vet het juist verlaagt.
Het beeldmerk Verantwoord frituren betekent dat de snackbar of de cafetaria met vloeibaar vet frituurt. Vloeibaar vet bevat minder transvet en verzadigd vet en is daardoor beter voor de gezondheid dan vast vet. Het beeldmerk moet hangen aan de gevel van een snackbar of cafetaria.
Zonnebloemolie bestellen | Albert Heijn.
Zonnebloemolie bevat duidelijk meer vitamine E dan olijfolie, wat de cellen, celwand, bloedbaan en weefsels beschermt. Ook bevat zonnebloemolie meer vitamine K, wat nodig is voor een goede bloedstolling. Olijfolie bevat dan weer meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Raapzaadolie is gezond door het hoge onverzadigd vetgehalte
Zonnebloemolie: 10% verzadigd vet, 90% onverzadigd vet. Raapzaadolie: 7% verzadigd vet, 93% onverzadigd vet.
Er zit 5 gram vet in 1 theelepel (5 gram) reuzel, waarvan 2,3 gram verzadigd vet. Voor je hart en bloedvaten is het gezond om vooral producten te kiezen met veel onverzadigde vetten. Onverzadigd vet zit bijvoorbeeld in olie, halvarine, vloeibare bak- en braadproducten, avocado, noten en (vette) vis.
kies voor margarine en halvarine met < 17 gram verzadigd vet/100 gram en kies voor vloeibare bak- en braadproducten of olie; kies voor magere vleessoorten en vleeswaren; kies voor halfvolle of magere melkproducten en magere kaas; beperk het gebruik van snacks zoals gefrituurde producten, slaatjes, chocolade en gebak.
Het Voedingscentrum zegt daarover: "Palmolie bevat meer verzadigd vet dan andere oliesoorten. Verzadigd vet staat erom bekend niet goed te zijn voor de gezondheid. Zo verhoogt verzadigd vet het LDL-cholesterol. Op die manier vergroot verzadigd vet het risico op hart- en vaatziekten."