Arachideolie. Arachideolie of pindaolie kun je in elke supermarkt kopen en is de ideale olie om in te frituren. Het heeft namelijk het hoogste rookpunt van alle soorten olie in dit lijstje.
Oliën die geschikt zijn om te bakken, zijn oliën die verhit kunnen worden tot 180 ºC. Dat zijn o.a. arachideolie, olijfolie, sojaolie, zonnebloemolie. Arachideolie wordt gemaakt uit pinda's en werd door de Inca's al toegepast. In de Chinese keuken wordt voornamelijk arachideolie gebruikt.
Als je lang en heet wilt bakken, is milde olijfolie met een rookpunt van 230 °C de beste keuze. Studies noemen dat ongefilterde olijfolie een rookpunt heeft tussen 171 – 191 °C.
Bij bakken, wokken en braden wordt de temperatuur van de pan en de olie tussen 180 tot 230 °C. Niet alle oliën kunnen die temperatuur verdragen. Als oliën niet helemaal zuiver zijn hebben ze een lager 'rookpunt. ' Dit is de temperatuur waarbij ze gaan roken of walmen.
Alle oliën bestaan uit een mengeling van onverzadigde en verzadigde vetten. ,,We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond'”, legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
Deze aldehyden kunnen het DNA beschadigen en daarmee ziektes in de hand werken. Volgens onderzoekers kan geoxideerde zonnebloemolie op de lange termijn leiden tot neurodegeneratieve ziekten. Geraffineerde zonnebloemolie bevat naast omega 6 geen micronutriënten, waardoor het lege calorieën zijn.
Het maakt de olie nog langer houdbaar en extra bestand tegen verhitting. Een groot nadeel van dit gedeeltelijke hardingsproces is dat het transvetten produceert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze soort vetten erg ongezond zijn en het risico op hartaandoeningen kunnen verhogen (1).
Het verhaal dat je olijfolie beter niet kunt verhitten doet al jaren de ronde, maar in principe is het een fabeltje. Tot 207 graden Celsius kan het namelijk prima en is het zelfs gezond(er). Je kunt zelfs prima frituren met (extra vierge) olijfolie!
Extra vierge olijfolie is minder geschikt voor verhitten bij hele hoge temperaturen voor langere tijd. De smaak gaat grotendeels verloren na verhitting. Ook kan deze olie boven de 180 graden ontbinden en kunnen ongezonde stoffen ontstaan.
Het is dus geen open vlam zoals bij een kaars. En als je hem omstoot? Dan gaat hij gewoon uit! Dit omdat de olie zelf niet brandbaar is (alleen met een lont wil het verbranden) en omdat het water (maar ook de olie) de vlam dooft.
Zonnebloemolie kan gevaarlijke transvetten bevatten. Plantaardige oliën, waaronder zonnebloemolie, zijn hoog in essentiële omega-6 vetzuren waardoor de broodnodige balans tussen omega-6 en omega-3 vetzuren in het lichaam wordt verstoord.
Olie of boter
Boter kan minder goed tegen hitte en gaat al snel roken. Je kunt dus het beste bakken in olie die goed tegen hitte kan. Neem neutrale olie als zonnebloemolie, arachide-olie of geraffineerde olijfolie, die de smaak van de vis niet overheerst.
Arachideolie. Misschien dat je deze olie kent als pindaolie. Wil je de temperaturen in de keuken flink omhoog gooien? Dan is arachideolie de meest veilige optie, omdat het een van de hoogste rookpunt heeft van alle oliën.
Vooral koudgeperste olie is een hoogwaardig voedingsmiddel, omdat vele vitaminen en bioactieve stoffen dan behouden blijven. Hierbij mag de olie niet warmer worden dan 30°C. Deze olie bevat veel onverzadigde vetzuren en is goed bestand tegen hitte en kan daarom voor het frituren tot zo'n 180°C gebruikt worden.
Als je meer dan 325 graden roostert, kies dan een hittebestendige olie, zoals biologische koolzaadolie. Wil je op laag vuur en langzaam koken? Dan is een goede olijfolie een prima keuze. Wat niet gebruiken: net zoals je lijnzaadolie of tarwekiemolie zou overslaan om te bakken, vermijd je ze ook om te roosteren.
Bij verhitting van extra vierge olijfolie op te hoge temperaturen, boven de 170 ° C, komen er giftige stoffen vrij die kankerverwekkend kunnen zijn zoals PAK's. Dit zijn dezelfde stoffen die ontstaan wanneer je je eten laat aanbranden.
Waarom is olijfolie gezond? Extra vergine olijfolie staat bekend als een gezonde olie vanwege de voedingsstoffen die erin zitten. Voor onze extra vergine olijfolie gebruiken we bewust onrijpe olijven of olijven die vroegrijp zijn. Deze bevatten doorgaans meer gezonde voedingsstoffen dan volrijpe olijven.
Rincon de la Subbetica heeft wederom de eerste prijs behaalt in de 2019/2020 editie voor World's Best Olive Oil (WBOO). Het bedrijf Almazaras de la Subbética uit Priego de Córdoba (Spanje) verdient dit jaar de nummer 1 positie in alle categorieën.
Hetzelfde gebeurt als extra vierge olijfolie wordt verhit tot zo'n 180 graden, waardoor het het zogenoemde rookpunt bereikt en dus als het ware aanbrandt. Het rookpunt van andere olijfoliën ligt op zo'n 240 graden. Vermoedelijk is dat omdat deze na de eerste persing nog bewerkt zijn, waardoor ze hitte beter verdragen.
Ook kan arachideolie sterk verhit worden voor er schadelijke stoffen vrijkomen; de maximale temperatuur ligt rond de 160 graden, of zelfs 230 graden voor geraffineerde varianten. Bij bijvoorbeeld olijfolie ligt die temperatuur veel lager, waardoor bijvoorbeeld transvetten kunnen ontstaan – en dat vermijd je liever!
Onderzoek heeft aangetoond dat wanneer olijfolie gedurende lange tijd hoger dan 200°C verhit wordt, er inderdaad PAK's gevormd worden (3). Op zich is dit niet verwonderlijk, gezien de rooktemperatuur van olijfolie tussen de 185°C (voor (extra) vierge olijfolie) en 205°C (voor geraffineerde olijfolie) ligt.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
De winnaar: Kokosolie is de gezondste keuze voor frituren
Kokosolie is alles bij elkaar genomen de beste keus. Uit onderzoek blijkt dat zelfs na 8 uur continu frituren bij 180°C de kwaliteit niet afneemt (2). Meer dan 90% van de vetzuren in kokosolie zijn verzadigd, waardoor het zeer goed tegen verhitting kan.
Bakken in zonnebloemolie
Dat het rookpunt van zonnebloemolie op 227 graden Celsius zit is een voordeel ten opzichte van olijfolie. Toch wordt olijfolie aangeraden. Dit komt vooral door het feit dat zonnebloemolie relatief veel meervoudige onverzadigde vetten kent wanneer je dit vergelijkt met olijfolie.