In de grafiek is bij benadering af te lezen hoe groot de zonnehoek gedurende het jaar in Nederland is. Op 21 juni staat de zon het hoogst en is de zonnehoek 61,5°. Op 21 december staat de zon het laagst en is de zonnehoek 14,5°.
De maximale zonkracht wordt bereikt als de zon het hoogste staat, rond 21 juni om 12.00 uur plaatselijke zonnetijd, wat in De Bilt neerkomt op 13.45 uur. In Nederland verwachten we in de zomer gemiddeld maximaal zonkracht 7 (soms zonkracht 8 als de ozonlaag dunner is dan gemiddeld).
21 juni: de dag dat de zon het hoogst staat; 21 maart: de dag dat de zon op 'half' staat, namelijk precies tussen de stand van 22 december en 21 juni in (zomertijd); 23 september: de dag dat de zon op 'half' staat, namelijk precies tussen de stand van 21 juni en 22 december in (wintertijd).
Bij ons op het noordelijk halfrond komt de zon op in het oosten, ze bereikt haar hoogste punt in het zuiden en gaat onder in het westen. In het zuidelijk halfrond komt de zon (en de maan, de planeten en de sterren) op in het oosten. Het hoogste punt wordt echter bereikt in het noorden. De zon gaat onder in het westen.
Op 21 juni staat de zon het hoogst en is de zonnehoek 61,5°. Op 21 december staat de zon het laagst en is de zonnehoek 14,5°.
In de winter komt de zon met een hoek van ongeveer 16° boven de horizon uit (eind december), in de zomer ongeveer 62° (eind juni).
tijdstip van de dag: de zonkracht is in Nederland het sterkst tussen 12.00 en 15.00 uur. je locatie op aarde: hoe dichter bij de evenaar, hoe sterker de uv-straling en hoe kleiner de seizoensverschillen. En: hoe hoger (in de bergen), hoe sterker de uv-straling.
In de wintertijd staat de zon in Berlijn rond 12 uur op zijn hoogste punt. In Nederland is dat in de wintertijd ruwweg tussen 12:25 en 12:45 uuur, afhankelijk van de plek waar je bent en de tijd van het jaar.
Van 10 tot 12 uur en van 3 tot 5 uur heeft de zon maar half zoveel kracht en kun je dus twee keer zo lang zonnen. Ook met een goed antizonnebrandmiddel kun je langer in de zon blijven zonder te verbranden. Zoek in zuidelijke landen en op zonnige dagen in Nederland tussen twaalf en drie uur de schaduw op.
Bescherm jezelf
Het is belangrijk om jezelf en je kinderen het hele jaar te beschermen tegen te veel UV-straling. Blijf tussen 12.00 en 15.00 uur zoveel mogelijk uit de zon. Bedek je huid met (UV-straling werende) kleding en draag een pet of hoed met een brede rand. Draag een zonnebril met UV-filter.
'Veel mensen denken dat een zongebruinde huid geen kwaad kan en het zelfs gezond is. Een beetje verkleuring beschermt inderdaad maar vergis je niet: Een door de zon(nebank) gebruinde huid is een DNA -beschadigde huid, veroorzaakt door UV-straling.
Je lichaam maakt vitamine D aan zodra je in de zon bent. In de lente en de zomer is het voor de meeste mensen voldoende om elke dag een kwartier met handen, gezicht en nek onbeschermd in de zon te zijn. Het is nog beter om met zoveel mogelijk huid in de zon te zijn. Maar dan niet langer dan een paar minuten!
Bij zonkracht 4 kun je tussen 12 en 15 uur 's middags na een half uur al verbranden. De roodkleuring ontstaat pas enkele uren later, dus op het moment dat je rood begint te zien is de verbranding al een tijdje aan de gang.
In de zomer legt de Zon juist een veel langere boog af boven de horizon; ze komt links achter je op, beweegt voor je langs naar rechts, en gaat rechts achter je weer onder: bijna 270° boven de horizon. Het daglicht duurt dan ongeveer 16 uur per dag (zie Figuur 1).
In landen die op de evenaar liggen staat de zon op het midden van de dag recht boven aan de hemel (90 graden). In Nederland zitten we op 52 graden Noorderbreedte - en staat de zon 52 graden lager. De hoek van de zon is dus 38 graden (gemeten vanaf de horizon: 90 graden - 52 graden).
Om 18.25u staat de zon precies in het westen en vanaf dat moment valt er dus weer zonlicht op een noordgevel.
Alleen om 12 uur 'echte zonnetijd' ('ware zonnetijd') staat de zon om 12 uur op zijn hoogste punt. De aarde draait om de zon heen. Daarom is de zonnetijd verschillend voor elke plek op de lengte-gradenboog (0-180° wester-/oosterlengte).
Effect zonkracht
De zonkracht hangt ook af van de hoeveelheid bewolking, Op een zonnige dag is er meer UV-zonlicht dan wanneer het volledig bewolkt is. Maar dit geeft hooguit dezelfde bescherming als een zonnebrandcrème met factor 5. Dus ook in de schaduw onder een parasol kan de huid nog steeds verbranden.
Kun je bruin worden achter glas? Achter gewoon vensterglas bruint de huid weinig, omdat het glas een deel van het zonlicht tegenhoudt. Met name het krachtigste deel van het ultraviolette licht, het UV B-licht, dringt niet door glas. En het is precies dat soort licht dat in de huid de aanmaak van melanine, stimuleert.
Verbranding doet pijn, maar het zorgt er ook voor dat je later een grote kans hebt op huidkanker. Hoe vaker je verbrandt, hoe groter het risico op huidkanker. Als je tijdens je kinderjaren vaak bent verbrand, heb je later meer kans op huidkanker op latere leeftijd.
Op het noordelijk halfrond komt de zon op in het oosten, bereikt het hoogste punt in het zuiden en gaat onder in het westen. Op het zuidelijk halfrond komt de zon op in het oosten en bereikt het hoogste punt in het noorden voordat het ondergaat in het westen.
De middernachtzon is een natuurfenomeen dat in de zomer voorkomt op plaatsen ten zuiden van de zuidpoolcirkel en ten noorden van de noordpoolcirkel, dus ook in Noord-Noorwegen. De aarde draait met een gekantelde as ten opzichte van de zon, en in de zomermaanden is de Noordpool naar de zon gericht.
De zon komt dus 's ochtends op in het oosten, en gaat aan het einde van de dag weer weg in het westen. 's Ochtends twee keer de o, 's middags of 's avonds twee keer de w. Zo vergeet je dat nooit meer! (en als je eenmaal weet waar de zon staat, kun je ook altijd aanwijzen wat de vier windrichtingen zijn. Handig!)