Naar verwachting stijgen de komende jaren de tekorten bij vakken als wiskunde, Duits en Nederlands. Dat komt door de afnemende belangstelling onder studenten om leraar of docent te worden. In het mbo is er een tekort van tussen de 900 en 1400 voltijdsbanen.
In het Nederlandse onderwijs blijft het tekort aan leerkrachten stijgen. Het toenemende lerarentekort gaat ten koste van de continuïteit en kwaliteit van het onderwijs. Zeker in tekortvakken als wiskunde, natuurkunde, scheikunde, techniek, Duits, Frans en klassieke talen leidt dit tot grote problemen.
Met andere woorden, dit is het aantal fte waarvan wordt verwacht dat deze niet kunnen worden ingevuld. In fte uitgedrukt lag de onvervulde werkgelegenheid in 2024 op 5.241 fte, naar verwachting daalt dit vervolgens licht tot 2028 (4.777 fte) en neemt het vanaf dit jaar toe tot 5.950 fte in 2034.
De 400 scholen missen samen 658 voltijdse leraren. “Het lerarentekort is dubbel zo groot als bij de start van het schooljaar en het tekort is ook groter dan in dezelfde periode vorig jaar. Bovendien zijn er meer scholen die met tekorten te maken krijgen”, stelt afgevaardigd bestuurder Koen Pelleriaux vast.
Ook werkdruk, stress en een laag salaris worden veel genoemd. Andere redenen zijn onduidelijke verwachtingen, ontbreken van steun en feedback, geringe doorgroeimogelijkheden, gebrekkige communicatie en slechte relaties binnen de school. De verschillende uitvalredenen lijken met elkaar samen te hangen.
Oorzaken lerarentekort
Dit zijn belangrijke oorzaken: veel oudere leraren gaan met pensioen;er komen niet genoeg nieuwe leraren bij om de vergrijzing te compenseren;er is krapte op de arbeidsmarkt en er zijn veel alternatieve banen.
Achtergrond: Wereldwijd zijn stress en burn-out nog steeds een probleem onder leraren , wat leidt tot angst en depressie. Burn-out kan de gezondheid van leraren negatief beïnvloeden en is een risicofactor voor slecht fysiek en mentaal welzijn.
Wil je heel graag leerkracht worden, maar volgde je geen lerarenopleiding? Wel, je kunt vlot starten in het onderwijs zonder een pedagogisch bekwaamheidsbewijs. Zodra je over een bachelor- of masterdiploma beschikt, kunnen we doorgaans een deeltijdse of voltijdse onderwijsopdracht voor je samenstellen.
De vakken met de grootste procentuele tekorten (ten opzichte van de werkgelegenheid) zijn Techniek, Informatica, Nederlands, de beroepsgerichte vakken vmbo, NASK, Duits, Wiskunde en Maatschappijleer. Gemeten in fte zijn de grootste tekorten te vinden bij Nederlands, Wiskunde en beroepsgerichte vakken vmbo.
Het team waarin leraren terechtkomen speelt een grote rol. Uit onderzoek uit 2019 blijkt dat gebrek aan steun en feedback of slechte samenwerking een van de vier belangrijkste redenen is voor docenten om te stoppen.
Docenten die het onderwijs besluiten te verlaten hebben hier vaak verschillende redenen voor. Dan gaat het bijvoorbeeld om een te hoge werkdruk, een gebrek aan uitdaging of een mindere relatie met de schoolleiding. Dit blijkt uit onderzoek naar de vertrekredenen van docenten uit het onderwijs, aldus MBO today.
Gemiddelde beloning leraren
Het modale (voltijds)inkomen in Nederland is zo'n € 3.900 euro per maand (in 2025).
Werkgevers in de zorg, horeca, bestuur en industrie ervaren meeste krapte. In alle sectoren is er een personeelstekort en verwachten ook veel werkgevers in de toekomst een tekort. Het actuele tekort varieert tussen 14% in de vervoerssector en landbouw en 42% in de industrie.
Leraar worden op latere leeftijd met een zij-instroomtraject
Wanneer je leraar wilt worden op latere leeftijd, kun je bijvoorbeeld ook kiezen voor een zij-instroomtraject. Je rondt dan binnen drie jaar de pabo af, je doet werkervaring op en je werkt aan je persoonlijke ontwikkeling.
Volgens een rapport van het ministerie van Onderwijs was er vorig jaar een tekort aan 3800 leraren in het voortgezet onderwijs. De cijfers tonen wel een afnemend tekort aan docenten economie en maatschappijleer, maar dat wil nog niet zeggen dat het tekort op korte termijn is opgelost.
Een invalleerkracht is een zelfstandige die tijdelijk een vaste leerkracht vervangt . Hun lesopdrachten kunnen van één dag tot een jaar duren en het werk is meestal sporadisch. Invalleerkrachten kunnen echter vaker werken als ze solliciteren naar een invalleerkrachtpositie op meerdere scholen.
Docenten Nederlands werden het meest gezocht binnen de docentvacatures, namelijk 2.307 keer.
Daarom gaan er minder afgestudeerden het onderwijs in voor vakken als computerwetenschappen, economie, wiskunde, natuurkunde en scheikunde , die allemaal belangrijke overdraagbare vaardigheden vereisen in goedbetaalde sectoren. Deze vakken zijn daarom gewilder.
Er werken steeds meer onderwijsprofessionals zoals onderwijsassistenten en lerarenondersteuners naast leraren in het primair onderwijs. Waren er in 2018 nog zo'n 37.000 onderwijsondersteuners, in 2022 zijn dit er bijna 53.000: een stijging van 46 procent.
U mag 5 maanden tot maximaal 2 jaar benoembaar lesgeven. Hoelang u dat mag doen, ligt aan uw opleiding.
In 2021 waren dat er nog maar 1,5. De meest recente cijfers uit september 2024 zijn 0,76 in kleuter- en lager onderwijs, 0,92 in het secundair onderwijs. Dat betekent dat er minder dan 1 kandidaat is om een vacature in te vullen. Al loopt de vraag naar leraren in het basisonderwijs terug door dalende geboortecijfers.
Ook werkdruk, stress en een laag salaris worden veel genoemd. Andere redenen zijn onduidelijke verwachtingen, ontbreken van steun en feedback, geringe doorgroeimogelijkheden, gebrekkige communicatie en slechte relaties binnen de school. De verschillende uitvalredenen lijken met elkaar samen te hangen.
Ook het cortisolniveau van leraren is op werkdagen hoger dan in het weekend (Wettstein et al., 2020).
Het ministerie van Onderwijs geeft als redenen voor de tekorten dat veel oudere leraren met pensioen gaan, dat er geen nieuwe leraren bij komen om de vergrijzing te compenseren, en de krapte op de arbeidsmarkt. Niet dat er voor alle vakken in het voortgezet onderwijs een lerarentekort bestaat.