De nee-fase is onderdeel van de peuterpuberteit. Hiermee bedoelen we de periode tussen 1 en 4 jaar waarin peuters dwars en koppig gedrag vertonen, zich gaan afzetten en de strijd aangaan met hun ouders.
Rond de 2,5 a 3 jaar komen kinderen op het idee om 'waarom'-vragen te stellen. Dit is een stuk moeilijker, dus je kind wil hier veel mee oefenen.
Kinderen tussen de 18 maanden en 4 jaar gaan de wereld ontdekken. Ze merken dat ze een individu zijn (een eigen ik hebben) en gaan hun grenzen verkennen. Ze willen steeds meer zelf doen en van alles uitproberen.
In het alledaagse spraakgebruik spreekt men tot een leeftijd van 12 à 14 jaar van 'kinderen' en daarna van 'jongere', 'tiener' of 'puber'. In de ontwikkelingspsychologie spreekt men niet meer van 'pubers' en 'puberteit' maar van 'adolescenten' en 'adolescentie'.
Hoelang de waarom-fase duurt verschilt per kind. Net als dat het verschilt op welke leeftijd het begint. Sommige kinderen beginnen op hun tweede al vragen op je af te vuren, andere pas in de kleutertijd.
Je kunt een bankrekening openen zonder toestemming van je ouders en deze zelf beheren. Je kunt alimentatie op je eigen rekening ontvangen. Onder bepaalde voorwaarden kun je zelf je voor- of achternaam laten veranderen. Je mag, als je je rijbewijs hebt gehaald, nu ook zonder begeleider in een auto rijden.
'Goede straffen' kunnen zijn: een time-out (even stil zitten in de gang of in een hoekje zonder aandacht) of een speeltje afnemen en het een etmaal verborgen voor hem houden. Ook slecht of zeurend gedrag compleet negeren kan bij sommige peuters werken. Een corrigerende tik is geen goed idee.
Voor de meeste ouders wordt dit een pittig jaartje. Je peutertje is geen baby meer, maar ook nog geen kleuter.
Peuterpuberteit: symptomen
Niet luisteren naar wat je vraagt of zegt. Wegrennen. Zeuren en jammeren om de eigen zin door te drijven. Agressie (slaan, schoppen, duwen, trekken, met dingen gooien) in reactie op frustraties en grenzen.
De woordenschat van een 2-jarige wordt steeds groter en je kunt al echte gesprekjes met hem voeren. Een 2-jarig kindje begint kleuren te herkennen en kan spulletjes van dezelfde kleur bij elkaar zoeken. Hij krijgt ook begrip van tijd, dat wil zeggen dat hij begrijpt dat morgen niet vandaag is.
Driftbuien, niet luisteren en ontzettend eigenwijs zijn, dat is wel zo'n beetje mijn eigen samenvatting van de gevreesde terrible two-fase. Deze fase, waarin kinderen van de rond de twee jaar hun afhankelijkheid opzoeken, kan behoorlijk pittig zijn. Hoe je 'm overleeft? Geduld en begrip schijnen de codewoorden te zijn.
Bij peuters is de ontwikkelingsvoorsprong al iets duidelijker te herkennen. Zo is een hoogbegaafde peuter zeer ondernemend, motorisch erg vaardig en zelfstandig. Daarnaast hebben ze een goede ruimtelijke oriëntatie en ontwikkelen ze snel het begrip voor bijvoorbeeld kleuren, cijfers en hoeveelheden.
Vaak beginnen kinderen vanaf een jaar of drie met het stellen van 'waarom' vragen. Je kind is nieuwsgierig en wil de wereld beter begrijpen. Dit is een grote mijlpaal voor zijn taalontwikkeling. Door het vragen stellen, leert je kind namelijk verbanden leggen.
Cognitieve ontwikkeling
Tussen 6 jaar en 7 jaar maakt je kind een grote sprong in zijn cognitieve ontwikkeling, omdat hij concreet leert denken. Hij denkt nog wel in plaatjes: wat hij leert, moet hij voor zich kunnen zien. kan getallen herkennen en schrijven en heeft begrip voor 'erbij' en 'eraf'.
Vanwege het gedrag van je peuter in deze fase wordt deze periode nogal eens de 'peuterpuberteit' genoemd. Je peuter is bezig met de ontwikkeling van zijn eigen persoonlijkheid. Hij is vaak dwars en koppig, maar kan ook ontzettend veel plezier hebben, of onzeker zijn. Hij valt van de ene emotie in de andere.
Denken tussen 3 en 4 jaar
Driejarigen beginnen geleidelijk dat proces in de gaten te krijgen. Ze hebben dan een beter beeld in hun hoofd van wat er is gebeurd en hoe dat gekomen is. Wel lopen fantasie en werkelijkheid nog vaak door elkaar. Je kind begrijpt soms nog niet goed wat echt is en wat niet.
Motorische ontwikkeling
Een 3-jarig kind kan goed alternerend traplopen. Alternerend wil zeggen dat hij links en rechts afwisselt bij het traplopen. Hij kan op één been zijn evenwicht goed bewaren en hij kan enkele sprongen hinkelen. Ook kan hij met zijn beide voeten tegen elkaar een paar sprongen maken.
Geef je kind aandacht door samen te spelen, knuffelen of iets anders leuks te doen. Je kind zal dan minder vaak op een negatieve manier aandacht zoeken. Geef complimenten als je kind iets goed doet. Zeg dan ook voor welk gedrag je peuter een compliment krijgt en leg uit waarom.
Je ouders zijn niet meer verplicht om voor je te zorgen. Ze hebben dan geen onderhoudsplicht meer. Je mag een busrijbewijs halen. Je hebt recht op het minimumloon voor volwassenen.
21 jaar is een bijzondere leeftijd
Je hoort nu echt officieel bij de volwassenen. Met 18 jaar ben je meerderjarig, maar met 21 ben je voor de wet onafhankelijk. Je ouders zijn wettelijk en financieel dus niet meer verantwoordelijk voor je. 21 jaar, dat mag worden gevierd en dat gebeurt steeds vaker met een 21-diner.
Onderzoek toont aan dat je minder energie hebt gedurende de dag, je kunt je niet goed meer concentreren, je bent prikkelbaar en je voelt je ouder. En misschien nog wel het ergste: je krijgt er rimpels van en je huid wordt slapper.