Asbestsoorten zijn te verdelen in 2 groepen; serpentijnen (witte asbest) en amfibolen (bruin, blauw, groen, geel en grijs). Amfibolen zijn verreweg de gevaarlijkste soort. Serpentijnen hebben sliertvormige vezels en amfibolen hebben naaldvormige vezels.
Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets. Alle asbesthoudende producten hebben een vezelige structuur, maar dat is vaak moeilijk te zien, vooral als het asbest in ander materiaal is verwerkt.
Asbestvezels zijn onder te verdelen in twee hoofdgroepen: de spiraalvormige of serpentijnachtige, waaronder chrysotiel (ofwel witte asbest); de rechte of amfiboolachtige, waaronder crocidoliet (blauwe asbest), amosiet (bruine asbest), anthophylliet (geel), tremoliet (grijs) en actinoliet (groen).
Hechtgebonden asbest herkennen kan lastig zijn, omdat het verwerkt is in andere materialen. Het zijn niet enkel asbestvezels. Er is sprake van 'hechtgebonden' als de vezels stevig gecombineerd wordt met een bindmiddel. Het gaat dus om een combinatie van asbest en één of meerdere andere bouwmaterialen.
Er zit een lange tijd tussen het inademen van asbestvezels en het krijgen van kanker, gemiddeld ongeveer 40 jaar. Hierdoor neemt het aantal mensen met kanker door asbest nog steeds toe. Iemand die zijn hele werkzame leven veel asbestvezels inademt, loopt een groot risico op kanker door asbest.
Asbest herkennen aan structuur
Asbest kan een harde (hechtgebonden) of zachte (niet hechtgebonden) structuur hebben. Zacht materiaal kun je vaak herkennen aan de vezelachtige structuur. De harde materialen zijn cementgebonden producten. Die kunt u herkennen aan de wafel-of honingraatstructuur.
De meeste typen asbest in Nederland zijn wit asbest (chrysotiel), blauw asbest (crocidoliet) en bruin asbest (amosiet). In de meeste asbesthoudende producten zit wit asbest, vaak vermengd met andere typen asbest.
Hoe blauwe asbest herkennen? Crocidoliet werd vroeger vooral gebruikt als spuit asbest. Ook in oude golfplaten, asbestcement en rioleringsbuizen zijn sporen van blauwe asbest te vinden.
En de vezels die in je longen terecht zijn gekomen, kunnen er niet meer worden uitgehaald. Het enige én het beste wat je kunt doen, is je niet ongerust maken. De kans dat je later kanker krijgt als je een keer meer vezels hebt ingeademd is heel klein.
Vroeger werd asbest gebruikt in stucwerk om deze te verstevigen en niet enkel omwille van de brandweerstand van asbest. Pleisterwerk met asbest kan je dus in alle ruimtes vinden. De meeste kans is onder daken of op verdiepingen waar men de asbesthoudende stucwerk gebruikte om kamers met af te werken.
Helaas zijn asbest(vezels) ook geheel geurloos. Bij het vrijkomen van hoge concentraties asbestvezels, bijvoorbeeld bij ondeskundig handelen, storm of brandschades, kun je asbest niet ruiken.
Asbest is meestal wit of lichtgrijs en heeft een vezelachtige structuur. De asbestvezels kun je niet met het blote oog zien. Alleen via een microscopische analyse is vast te stellen of een product asbest bevat.
In de meeste koopovereenkomsten van woningen zal een bepaling opgenomen zijn over de eventuele aanwezigheid van asbest. Door middel van die bepaling kan de verkoper aangeven dat hij niet weet of er asbest in de woning is verwerkt. De verkoper kan daarmee zijn aansprakelijkheid echter niet onbeperkt uitsluiten.
Bruine asbest is na witte asbest de meest toegepaste soort in Nederland. Tien procent van alle toepassingen van asbest is met de bruine soort gedaan. Zo werd bruine asbest voorheen toegepast in golfplaten, afzuigkappen, brandbestendige kleding, enzovoorts.
1 tot 10 m2 asbest laten verwijderen prijzen: €500 tot €600. 11 tot 20 m2: €600 tot €700. 21 tot 30 m2: €700 tot €750. 31 tot 50 m2: €750 tot €800.
Asbest platen zijn te herkennen aan lichtgrijze kleur. Maar veel platen hebben deze kleur niet meer omdat ze zijn geverfd. In sommige gevallen hebben de platen honingraatstructuur of zijn het golfplaten. In veel gevallen heeft dit materiaal een dikte van ongeveer 0,5 cm en een vlakke en egale buitenkant.
Blauwe asbest wordt in de wetenschappelijke wereld ook wel crocidoliet genoemd. Deze soort is donkerblauw van kleur en wordt algemeen beschouwd als de meest gevaarlijke en meest dodelijke vorm van asbest. We kunnen asbest onder verdelen in twee hoofdgroepen: spiraalvormige asbest, en rechtvormige asbest.
De hoofdregel is dus dat alleen een gecertificeerd bedrijf asbest mag verwijderen. Bepaalde strikt omschreven toepassingen mag een particulier zelf verwijderen. Deze staan opgesomd in artikel 4 van het Asbestverwijderingsbesluit. Ook dan moet u altijd minimaal 5 dagen van te voren melding doen bij de gemeente.
Hoe gevaarlijk is asbest? Alleen de losse asbestvezels die in de lucht zweven en die je in kunt ademen, zijn schadelijk. Iemand die langdurig veel asbestvezels inademt, kan longkanker of longvlieskanker (mesothelioom) krijgen. Het inademen van veel vezels komt vooral voor in binnenruimtes.
Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 125 miljoen mensen blootgesteld aan asbest op de werkplek. Jaarlijks sterven wereldwijd ruim 107.000 mensen aan asbestgerelateerde ziekten zoals buikvlies- of borstvlieskanker (mesothelioom), longkanker en stoflongen (asbestose).
Als asbest toch breekt of afbrokkelt, loop dan niet door het poeder en de brokjes naar een andere ruimte. Veeg de resten op met een natte dweil. Gebruik geen stofzuiger. Een stofzuigerzak vangt wel vezels wel op, maar door het bewegen van de stofzuigermond stuiven juist veel vezels weg.
Asbest bestaat uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. De vezelachtige structuur is te zien op breukvlakken en bij beschadigingen van asbestmateriaal (pas op dat u asbestvezels niet inademt). Asbest is vaak wit tot lichtgrijs. Golfplaten als dakbedekking zijn vaak grijs, zwart of roodachtig van kleur.
In bijna alle gebouwen die tussen 1960 en 1980 zijn gebouwd zit asbest. Het is lastig om het materiaal te herkennen. Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets.
Eternit stopte in 1997 met het gebruik van asbest in de productie. In 2001 werd in België, in uitvoering van een Europese Richtlijn, een algemeen verbod uitgevaardigd op het produceren, gebruiken en het op de markt brengen van alle toepassingen van asbest. Er werden wel nog enkele uitzonderingen gemaakt.