Toxoplasmose komt, net als alle andere infecties met coccidia, vooral voor bij jonge dieren (in dit geval de kat). Ongeveer 60% van de eenjarige katten in Nederland heeft Toxoplasmose gehad. De meeste katten zijn na een eenmalige besmetting levenslang immuun. De meeste katten worden niet ziek van Toxoplasmose.
Het is dus geen wonder dat veel katten in hun leven ooit een toxoplasmose-infectie doormaken. De kat is de enige eindgastheer van Toxoplasma gondii, alleen in kattendarmen kan deze parasiet zich voortplanten en oöcysten uitscheiden.
Symptomen van toxoplasmose bij de kat
De meeste katten hebben, net als de meeste mensen, geen last van een besmetting met T. gondii. Katten die wel klachten krijgen, kunnen last hebben van algemene klachten, zoals koorts, verminderde eetlust, gewichtsverlies en lusteloosheid. Ook benauwdheid en oogproblemen komen voor.
Als de infectie tijdens de zwangerschap optreedt is het risico op foetale transmissie gemiddeld 40%. Het risico op foetale besmetting neemt toe van minder dan 3% in het eerste trimester tot meer dan 60% aan het eind van de zwangerschap terwijl de kans op ernstige symptomen afneemt.
Hoe stellen we de diagnose? Met bloedonderzoek kunnen antistoffen tegen Toxoplasma worden aangetoond. Bij aanwezigheid van antistoffen weten we alleen dat de kat ergens in zijn leven Toxoplasma heeft opgelopen. We kunnen dus niet met zekerheid zeggen of de symptomen door Toxoplasma worden veroorzaakt.
De helft van de zwangere vrouwen heeft al toxoplasmose gehad voor ze zwanger werd. Zij hebben antistoffen en zijn voor de rest van hun leven beschermd. Ze kunnen geen toxoplasmose meer oplopen of doorgeven aan hun baby. 50% van de zwangere vrouwen kan de ziekte nog oplopen tijdens de zwangerschap.
Ieder jaar lopen tussen 1 tot 10 vrouwen op 1000 tijdens de zwangerschap voor het eerst de infectie op. Vooral die nieuwe infecties zijn gevaarlijk voor het ongeboren kind. Vrouwen die de parasiet al lang in zich hebben als ze zwanger worden dragen de infectie meestal niet over op hun baby.
Misschien heb je helemaal geen last van symptomen tijdens de zwangerschap. Maar sommige aanstaande moeders hebben last van griepachtige verschijnselen zoals spierpijn, koorts, vermoeidheid of hoofdpijn. Als je van een van deze symptomen last hebt, dan moet je dit zeker aan je arts laten weten.
- eet enkel vlees dat voldoende lang gekookt of doorbakken is, - reinig keukengerei en handen na het hanteren van rauw vlees, - was en/of schil bij voorkeur alle groenten en fruit, - draag handschoenen tijdens het verversen van de kattenbak of het tuinieren, en was daarna de handen.
Parasiet is schadelijk voor ongeboren kind
Die kan bij het verschonen overspringen op de mens en de ziekte toxoplasmose veroorzaken. Dat is voor vrijwel niemand erg, behalve voor zwangere vrouwen. De parasiet kan bij het ongeboren kindje namelijk voor hersenafwijkingen zorgen.
Als toxoplasmose moet worden behandeld, kan dat met verschillende antibiotica. Antibiotica van het sulfonamide-type remmen de groei van Toxoplasma gondii. Deze middelen dringen door in de parasiet en verhinderen de aanmaak van een stof die essentieel is voor de parasiet. De parasiet sterft hierdoor.
De oorzaak van toxoplasmose is de parasiet Toxoplasma gondii. Deze toxoplasmaparasieten komen vooral voor in de uitwerpselen van katten. Je kunt de ziekte dus oplopen wanneer je hiermee in contact komt, bijvoorbeeld bij het verschonen van de kattenbak.
Draag dus altijd handschoenen en was achteraf goed je handen. Laat iemand anders dagelijks de kattenbak verschonen: Het was toch al een rotklusje, maar om contact met kattenpoep te voorkomen kun je beter niet zelf de kattenbak verschonen.
Je huisdier kan nog zo schoon zijn, toch kan hij ziektekiemen of bacteriën bij zich dragen die gevaarlijk zijn voor een pasgeboren baby. Als je kindje in contact is geweest met je huisdier, gebruik dan een babydoekje om hem schoon te maken.
Het inademen van katten urine kan u ook ziek maken. Kattenplas zit vol met ammoniak, een giftig gas dat hoofdpijn kan veroorzaken, astma-aanvallen kan veroorzaken en zelfs kan leiden tot ernstige aandoeningen van de luchtwegen, zoals longontsteking.
Over hormonen gesproken: als je zwanger bent, verandert je hormonale huishouding zoveel, dat je lichaamsgeur ook licht verandert. Jijzelf of de mensen in je omgeving zullen daar meestal niets van merken, maar je hond en kat wél.
Hoe raakt mijn kat besmet met toxoplasmose? De meeste dieren raken indirect besmet. Bijvoorbeeld door het eten van rauw vlees/organen of als ze in aanraking komen met geïnfecteerde kattenpoep. Maar ook door het eten van niet voldoende verhitte groente of vanuit besmette grond in de tuin.
Toxoplasmose komt door middel van een bloedtest aan het licht. Bij een acute infectie is de toxoplasmose na een week zichtbaar, anders is dat tussen 2 en 8 weken. De bloedtest kun je bij de huisarts of gynaecoloog laten afnemen. Je kunt binnen ongeveer 24 uur de uitslag van de test verwachten.
Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft die infectie al voor de zwangerschap doorgemaakt, waardoor ze antistoffen hebben opgebouwd voor de rest van hun leven. Een bloedtest aan het begin of voor je zwangerschap zal uitwijzen of je al dan niet immuun bent voor toxoplasmose.
Kattenbak en tuinieren
Toxoplasmose kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Bij het verschonen van de kattenbak en het werken in de tuin is het belangrijk handschoenen te dragen. Beter nog: laat liever iemand anders de kattenbak verschonen. Ook een zandbak kan een bron zijn van toxoplasmose.
Bloedonderzoek tijdens de zwangerschap
Omwille van de ernstige risico's, wordt bij elke zwangere vrouw een bloedanalyse uitgevoerd. Hiermee wordt nagegaan of zij al immuun is voor toxoplasmose.
Thee, kruidenthee en koffie zonder suiker staan in de Schijf van Vijf. Deze dranken zijn gezond om te drinken, ook als je zwanger bent of borstvoeding geeft. Het advies is om voor de zekerheid niet meer dan 2 kopjes koffie te nemen. Dat advies geldt ook voor cafeïnevrije koffie.
Gifstoffen in kruiden
Als je te veel van deze gifstoffen binnen krijgt, kun je ziek worden. En je baby ook. Omdat je baby nog in ontwikkeling is, kan hij een minder grote hoeveelheid gifstoffen verdragen. Daarom is het verstandig om je kruiden inname te beperken tijdens je zwangerschap.
Als je al toxoplasmose hebt gehad, ben je er daarna immuun voor en kan een besmetting geen kwaad. Maar als je tijdens de zwangerschap voor de eerste keer besmet raakt, kan dat grote gevolgen hebben. De parasiet kan immers overgedragen worden op de foetus en kan ernstige afwijkingen veroorzaken.