Een kompas heeft een naald die elektrisch geladen is, net als onze aarde. Daardoor wijst hij altijd naar het noorden.
De noordpool en de kompasnaald trekken elkaar aan. En dus wijst de kompasnaald altijd naar het noorden. Door een kompas weet je dus altijd waar het noorden is. Met een windroos kun je nu alle andere windrichtingen bepalen.
De kompasroos is verdeeld over 360º met hierin de 4 windstreken; Noord, Oost, Zuid en West. Daarbij ligt het oosten op 90º, het zuiden op 180º, het westen op 270º en tenslotte het noorden op 360º / 0º. Hoe je de behuizing van het kompas ook zult draaien, de naald zal ten aller tijde het magnetische noorden aanwijzen.
Het meest eenvoudige kompas is een apparaatje met een draaibaar wijzertje. Het wijzertje wijst altijd naar het noorden. Dat komt doordat het wijzertje een magneet is die zich richt naar het magneetveld van de aarde. Je kunt tegenwoordig ook een kompas-app op je smartphone gebruiken.
Plaats je kaart op een horizontaal vlak en zet vervolgens het kompas op de kaart, zodat de noordpijl naar het noorden wijst op de kaart. Als je weet wat je huidige positie op de kaart is, schuif dan je kompas zo rond dat de rand door je huidige positie gaat, maar de noordpijl naar het noorden wijst.
Een kompas heeft een naald die elektrisch geladen is, net als onze aarde. Daardoor wijst hij altijd naar het noorden. En met de gradenring kun je heel nauwkeurig navigeren.
Een kompas is een zeer oud navigatie-instrument, het heeft ongeveer dezelfde functie als een GPS. Je de weg wijzen, je kunt het bijna overal ter wereld gebruiken. Dicht bij de Noord- en de Zuidpool kan dat niet.
Zorg dat je horloge op zonnetijd staat. Richt de kleine wijzer richting de zon. Het midden van de "kleinste" hoek tussen de 12 en kleine wijzer wijst nu richting het zuiden. Het midden van de "grootste" hoek tussen de 12 en kleine wijzer wijst nu richting het noorden.
Dit kan aan de hand van een kompas. Er zitten 360 graden in een cirkel en een kompas ís een cirkel. Bovenaan zit het noorden, onderaan het zuiden, links het oosten en rechts het westen. Het noorden staat op 360° (° betekent graden), het zuiden op 180°, het oosten op 90° en het westen op 270°.
Het kaartnoorden of grid-noorden geeft op een kaart de richting van het noorden aan. Tegenwoordig is op kaarten het noorden meestal aan de bovenzijde. Met het kaartnoorden ligt de oriëntatie van de kaart vast. Op oude kaarten werd vaak het oosten als bovenzijde van de kaart genomen.
Zoals te zien, bestaat het kompas uit een rood – witte wijzer,de naald genaamd, en een schaalverdeling met daarop de 4 windrichtingen en een graden verdeling (van 0 tot 360 graden). Het rode gedeelte van de naald, wijst altijd naar het magnetische Noorden.
Kompas schieten
Doe de kompas om je nek en houdt het koordje strak. Kijk over het kompas heen naar punt B. Draai de kompasring nu zodat de kompasnaald precies evenwijdig loopt aan de noordlijnen op je kompasring. Gebruik voor de nauwkeurigheid weer het spiegeltje van het kompas.
Het zuiden ligt in het verlengde van een denkbeeldige as in het midden tussen de 12 en de kleine wijzer. Dit is de basistheorie. In theorie staat de zon om 12 uur in het zuiden. Echter staat de zon in Nederland om 13.00 uur in het zuiden in verband met de Middeneuropese tijd, wat GMT+1 is.
Het magnetische noorden is een van de drie 'noordpolen' van onze planeet. De eerste is de geografische Noordpool, die precies op het noordelijk uiteinde van de as ligt waaromheen de aarde draait.
Oost staat recht tegenover west, zoals ook zuid recht tegenover noord staat. De betekenis van het woord 'Oriënt' is (letterlijk) de zon komt op in het oosten. Omdat het oosten is gedefinieerd als de richting waarin de zon lijkt op te komen, is het de richting waar het oppervlak van de aarde naartoe draait.
Het noorden, het zuiden, het oosten en het westen. Dat zijn de 4 windrichtingen van een kompas. De zon komt op in het oosten en gaat onder in het westen.
noordnoordwest bijwoord tussen noord en noordwest Voorbeeld: `Deze weg loopt eerst noordnoordwest om vervolgens naar het westen af te buigen. ` Bron: WikiWoordenboek.
Waar de stippellijn de verticale as snijdt, loopt de middelbare zon gelijk met de echte zon. Dan staat de zon in het zuiden om 12 uur. En dat gebeurt vier keer per jaar (16 april, 15 juni, 2 september en 26 december). Want België behoort strikt genomen tot de tijdzone van Greenwich.
Het noordoosten wordt dus gezien als de plaats die iets ligt ten noorden van waar de zon opkomt, niet als de plaats die ten oosten ligt van de richting van de magnetische pool.
Da's best lastig te onthouden. Tenzij je dit ezelsbruggetje gebruikt! De zon komt dus 's ochtends op in het oosten, en gaat aan het einde van de dag weer weg in het westen. 's Ochtends twee keer de o, 's middags of 's avonds twee keer de w. Zo vergeet je dat nooit meer!
Basiskenmerken van een kompas
Als je een (plaat)kompas koopt, kijk dan na of het de volgende kenmerken heeft: Een transparante basisplaat met heldere opdruk. Een magnetische naald met duidelijke (rode) noordpijl. Een draaibare gradenring met een goed afleesbare 360-delige gradenverdeling.
Je wijst de kleine wijzer naar de zon en deelt de hoek tussen de kleine wijzer en de 12 doormidden. Deze denkbeeldige lijn wijst naar het zuiden. Mensen vragen ook: waar is het zuiden kompas? Het zuiden ligt in het verlengde van een denkbeeldige as in het midden tussen de 12 en de kleine wijzer.
Als je met een kompas precies op de Noordpool gaat staan, wijst de naald naar het magnetische noorden van de aarde. Dat ligt namelijk niet precies op de Noordpool maar in het noorden van Canada. En het beweegt ook nog steeds een klein beetje! In het hoge noorden kun je dus beter geen kompas gebruiken.