Over het algemeen zijn de groene bladgroenten ook nitraatrijk en in combi met vis ontstaan nitrosmines en dit zijn wel schadelijke stoffen. Daarom worden ook vaak worteltjes als groente gegeten, zij bevatten geen nitraat.
Daarom zijn de adviezen om maximaal 2 keer per week een nitraatrijke groenten te eten en nitraatrijke groenten niet te combineren met vis opgeheven. Nitraatrijke groenten zijn bijvoorbeeld sla, spinazie, bietjes, andijvie, raapstelen, postelein, koolrabi, spitskool, venkel en Chinese kool.
In combinatie met vis kan nitraat ongezonde stoffen opleveren. Uit voorzorg adviseert het Voedingscentrum vis, schaal- of schelpdieren bij voorkeur te eten met nitraatarme groente, zoals bloemkool, broccoli of prei. Sommige groenten bevatten veel nitraat.
Het nitraat in nitraatrijke groenten kan omgezet worden in nitriet en vervolgens in schadelijke nitrosamines. Met name in combinatie met vis- en schelpdieren worden nitrosamines gevormd, maar dit gehalte is zo laag dat het risico voor de gezondheid heel erg klein is.
De smaak van kabeljauw is fijn en daardoor eindeloos te combineren. Kabeljauw kan worden gebakken, gegrild, gestoofd of gekookt. Combineer kabeljauw met aubergine, broccoli, courgette, doperwten, knolselderij, koolrabi, prei, schorseneren, shiitake, paksoi, pompoen, tomaten, witlof, wortelen.
Deze enkelvoudige smaakmakers passen perfect bij vis:
Bieslook. Dille. Dragon. Koriander.
Tot de nitraatrijke groenten behoren onder andere andijvie, bleekselderij, Chinese kool, koolrabi, paksoi, postelein, raapstelen, rode biet, sla, snijbiet, spinazie, spitskool, venkel, waterkers.
Tot voor kort werd er inderdaad geadviseerd om deze twee voedingsstoffen niet met elkaar te combineren. Waarom? Het nitraat waar groenten als spinazie, waterkers en andijvie bomvol mee zitten, kan omgezet worden in nitriet en schadelijke nitrosamines. Dit proces wordt versneld in combinatie met eiwitten uit vis.
Nitraat in spinazie
Nitraat zelf is relatief ongevaarlijk, maar het kan door de aanwezigheid van bacteriën omgezet worden in nitriet en vervolgens in giftige nitrosamines. De laatstgenoemde stof werd voorheen aangeduid als 'mogelijk kankerverwekkend'.
Zowel verse als ingeblikte vis heeft gezondheidsvoordelen. De voedingswaarde is vrijwel gelijk. Dat komt doordat vis in blik zo snel verwerkt wordt. Al binnen 24 uur wordt de vangst ingeblikt, zodat de voedingswaarde intact blijft.
Vis eten is hartstikke gezond, maar meer is niet altijd beter. Meer dan twee porties per week vis eten levert niet of nauwelijks extra effect op. Alleen mensen die een verhoogd risico lopen op hart- en vaatziekten of eerder een hartinfarct of beroerte hebben doorgemaakt, kunnen wel baat hebben bij meer vis.
Gemiddeld staat er 1 keer per 2 weken vis op het menu. De Hartstichting adviseert om 1 keer per week vis te eten, bij voorkeur vette vis. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het eten van een portie vis per week je kans op hart- en vaatziekten verlaagt.
Voedingswaarde ijsbergsla
Helaas bevat ijsbergsla niet bijzonder veel fytonutriënten. Een bordje ijsbergsla bevat ongeveer 2% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) ijzer, 6% vitamine C, 4% vitamine A en 2% calcium. Er zit ook nog een gram proteïne in.
Het Voedingscentrum geeft volwassenen dan ook het advies om minimaal 250 gram groente per dag te eten. Iglo hanteert een gemiddelde portie diepvries spinazie voor een volwassene van ca. 150 gram per persoon. Kinderen hebben over het algemeen minder nodig.
Het is belangrijk om diverse soorten bladgroenten te eten in een evenwichtige combinatie met andere groenten en fruit. Elke dag een bord spinazie of boerenkool is geen goed idee. Door hun hoge gehalte vitamine K kunnen ze de werking van bloedverdunners tegengaan.
Ja, dat is veilig. Het is wel belangrijk dat je restjes spinazie na de eerste bereiding snel laat afkoelen en in de koelkast bewaart, bij 4 °C. Zo krijgen bacteriën die nitriet produceren, minder kans om te groeien.
Nitraat kan op zichzelf niet veel kwaad. Maar door het bewaren, bereiden of eten van nitraatrijke groente, wordt een deel ervan omgezet in nitriet. En nitriet kan weer omgezet worden in nitrosaminen, die mogelijk kankerverwekkend zijn.
Tot de nitraatrijke groenten behoren naast sla en spinazie ook andijvie, spitskool, waterkers, paksoi, postelein en Chinese kool.
Spinazie als laxeermiddel?!
Dit komt vooral doordat ze een hoge hoeveelheid aan vitaminen, mineralen en vezels bevatten en vrij laag zijn in calorieën. In bladgroenten zit ook veel oxaalzuur en in een hoge dosis werkt dit laxerend.
Nitraat is geen schadelijke stof, maar het kan in het lichaam worden omgezet in niriet. En nitriet is in hoge concentraties giftig. Ongeveer 5% van de nitraatopname bij een volwassene wordt omgezet in nitriet, bij zuigelingen kan dit hoger uitvallen.
Volgens de Warenwet mag sla in de winter namelijk 4 500 milligram per kilo bevatten. De echte sla-eter kan beter voor ijsbergsla kiezen: in de 'gewone' versie zit 1 070 milligram nitraat, in de biovariant 660 milligram. Andere nitraatrijke groenten zijn bleekselderij, paksoi en postelein.
Groenten als aardappelen, aubergine, tomaten en paprika's kunnen ontstekingen verergeren. Let wel op: Dit geldt alleen als je er heel veel van eet. Paprika's bevatten ook nog solanine, een natuurlijke gifstof. Te veel hiervan is slecht voor het zenuwstelsel en kan leiden tot stuiptrekkingen.
Sommige groenten warm je best niet voor een tweede keer op. Bladgroenten zoals bijvoorbeeld sla, spinazie en andijvie bevatten nitraat en dat is een stof die kan omgezet worden in nitriet. Nitriet is een acuut gif en bindt zich met ons bloed, waardoor het bloed minder zuurstof kan vervoeren.
Groentesoorten die weinig nitraat bevatten zijn: asperges, aubergine, bloemkool, boerenkool, broccoli, courgette, doperwten, knolselderij, komkommer, paprika, prei, rodekool, savooikool schorseneren, snijbonen, sperziebonen, spruiten, tomaten, tuinbonen, uien, witlof, witte kool en wortelen.