Aan het bakproces draagt boter weinig bij. Margarine werkt enigszins als broodverbeteraar. Boter en margarine houden het brood iets langer vers en mals, tevens zorgen zij voor een groter volume. Plantaardig vet zowel als zachte reuzel of bakkersvet komen ook in aanmerking.
Voor een lekker brood is boter of margarine je beste vriend. Doordat het vaste vetstoffen zijn, leveren ze een soepel deeg op, dat je gemakkelijk kunt verwerken. En het blijft langer vers!
Een beproefde methode: eerst zout en water in de bakvorm, daarna meel of bloem het water bedekken, daarna de gist er bovenop en eventueel andere ingrediënten zoals enzymmix of broodverbeteraar.
Het maakt het deeg dus rekbaarder en minder elastisch. Omdat vet de gluten 'smeert' en rekbaarder maakt kan wat vet dus leiden tot iets meer volume. Vetten houden een brood langer mals en zacht. Vetten helpen bij het kleuren van het brood.
Het brood is ingezakt
Indien je brood ingezakt lijkt langs alle kanten, dan was het deeg te vochtig. Probeer iets minder water toe te voegen. Wanneer je geconserveerd fruit of groenten gebruikt, laat deze dan eerst goed uitlekken en wrijf ze droog voordat je ze toevoegt. Het brood kan ook overrezen zijn.
Het brood is te sterk gerezen, iets minder gist gebruiken. Het deeg bevat te weinig vocht. Er zijn te veel hele graankorrels of zaden toegevoegd; deze zuigen het water op.
Iets zuurs (of dat nu azijn of citroensap of vit c) is, vergroot de elasticiteit van het deeg en neutraliseert de gistsmaak. De azijn proef je niet, het is ook echt maar een heel klein beetje azijn (6 gram op 500 gram meel).
Brood kan men perfect zonder vetstof maken. Vet zorgt voor de soepelheid van het deeg en de vershoudbaarheid. Brood zonder vet zal dus iets droger zijn. Als alternatief voor boter kan men Vitelma sla olie gebruiken.
De smaak van extra vergine olijfolie komt pas goed tot zijn recht als je hem proeft met een stukje brood. Hier kan je wat zeezout bij gebruiken maar dit is niet altijd nodig, want soms gaat dan de smaak van de olijfolie verloren.
Bakken, braden, dressings maken, als smaakmaker op brood of in de soep: met olijfolie kan ontzettend veel. Deze olie is goed voor de gezondheid, omdat er veel onverzadigd vet in zit. Olijfolie staat in de Schijf van Vijf. Olijfolie komt uit het vruchtvlees en de pitten van de olijf.
Een zelfgebakken brood is (meestal) goedkoper dan een brood van de warme bakker. In de prijs van een zelfgebakken brood zitten namelijk geen kosten voor de arbeidstijd of de verkooptijd, zoals dat het geval is bij de warme bakker.
Een broodbakmachine warmt voor het bakken langzaam op, waardoor je de stoot hitte in het begin mist die brood zo knapperig maakt. Het wordt dus nooit echt goed brood.
Het duurt ongeveer drie uur om het brood klaar te maken. Waarom zo lang? De broodbakmachine begint rustig alle ingrediënten te mixen. Daarna zal 'ie voor zo'n twintig minuten het deeg kneden en zal het deeg langzaam rijzen.
Tips voor bakken met de broodbakmachine
Zo is het aan te raden wat olijfolie, margarine of boter toe te voegen aan de ingrediënten. Die zorgen er niet alleen voor dat het brood meer volume krijgt, het blijft ook langer vers, zeker met olijfolie. Bedenk wel dat brood met olijfolie een minder knapperige korst krijgt.
Als je het "verkeerde" broodmix koopt (wat eigenlijk meelmix genoemd moet worden), waar geen gist in zit, en je voegt alleen maar water toe dan krijg je een niet gerezen brood dat enorm compact is, een baksteen zoals bakkers dit noemen.
Een van de meest voorkomende redenen waarom je brood te kruimelig wordt is een teveel aan meel. Dat maakt je brood droog en tast de textuur aan, waardoor het kruimelig wordt. Brood bestaat voornamelijk uit bloem en water (plus gist en zout). Met zo weinig ingrediënten kan het al snel mislopen met de verhoudingen.
De Extra Vierge-olijfolie van Bertolli krijgt de hoogste waardering in een smaaktest van AD. Ook de reguliere olijfolie van Monini scoort beter dan de huismerken van AH, Ekoplaza, Jumbo en Lidl.
8. De winnaar is Monini GranFruttato Selezione Speciale Olio Extra Vergine di Oliva. Die is algemeen verkrijgbaar voor €9,32. De testers beoordeelden deze olie met een 7,3 en vonden hem Italiaans, niet scherp maar mild pittig en de smaak bleef lekker lang hangen.
Olijfolie dippen met brood én zeezout
Gebruik je zeezout bij brood met olijfolie dan neutraliseert de bitterheid en bloeit juist de frisse en fruitige smaak op. Deze vrij stevige olijfolies worden je beste dipvriend met een beetje zeezout.
Je vraag is hoeveel boter. Voor gewoon brood circa 5%. Hogere percentages zie je bij stollen. Boter maakt de kruim zacht en het brood iets beter houdbaar/eetbaar.
4 Water of melk
Brood bak je meestal met water, maar dat kun je ook (deels) vervangen door melk: dan krijg je een melkbrood. Ook voor briochebrood wordt melk of melkpoeder gebruikt. Dat laatste heeft het voordeel dat het bij warm weer niet zuur wordt.
Het belangrijkste verschil tussen boter en margarine is dat roomboter gemaakt is van melk en margarine van plantaardige olie. Daardoor bevat boter voornamelijk verzadigd vet, terwijl margarine juist vooral uit onverzadigde vetten bestaat.
Deeg laten rijzen is erg belangrijk voor de smaak en textuur van zelfgebakken brood. Tijdens het rijzen produceert het gist of de zuurdesem kooldioxide. Dit zorgt voor een mooi luchtig en goed gerezen brood. Hoe langer en langzamer je brooddeeg laat rijzen, des te lekkerder de smaak en textuur van het brood.
Let er bij recepten dus op of wel de juiste hoeveelheid zout gebruikt is. Dat is relatief makkelijk te controleren: deel het gewicht van het meel of bloem (of een combinatie daarvan) door 100 en vermenigvuldig deze met 1,5 (feitelijk reken je dan 1,5% uit van het meelgewicht).
Suikers zijn in een kleine hoeveelheid aanwezig in brood, ongeveer 2 gram per 100 gram brood. Een krenten- of rozijnenbrood zal meer suikers bevatten, omdat krenten en rozijnen van nature veel suikers bevatten.