De behandelmogelijkheden voor patiënten in het eindstadium van nierfalen zijn niertransplantatie, hemodialyse, peritoneale dialyse of afzien van nierfunctievervangende therapie (conservatieve behandeling).
Hemodialyse . Hemodialyse kan thuis of in een dialysecentrum of ziekenhuis worden uitgevoerd door getrainde professionals in de gezondheidszorg. Een speciaal type toegang, een arterioveneuze (AV) fistel, wordt operatief geplaatst, meestal in uw arm.
Als uw nieren langzaam slechter worden, ontstaat uiteindelijk nierfalen.De nieren werken dan bijna niet meer. Uw arts noemt dat een eGFR-waarde die lager is dan 15 ml/ minuut. U kunt dan met palliatieve zorg te maken krijgen, maar dat hoeft niet.
Er zijn twee manieren om te dialyseren. Bij peritoneaaldialyse (PD) filtert je buikvlies afvalstoffen uit je bloed; je krijgt daarvoor een katheter in je buik. Bij hemodialyse (HD) filtert een kunstnier in een machine je bloed; deze machine sluit je aan op een bloedvat.
Hemodiafiltratie (HDF) leidt tot een betere behandeling is voor patiënten met nierfalen dan hemodialyse. Met deze dialysebehandeling neemt de kans op overlijden met 23 procent af. Het is een belangrijke doorbraak in de behandeling van patiënten met nierfalen.
Vergeleken met degenen die HD ondergingen, ervoeren patiënten die HDF ontvingen een vermindering in totale mortaliteit, CV mortaliteit en infectiegerelateerde mortaliteit . Deze resultaten leveren overtuigend bewijs ter ondersteuning van het gebruik van HDF als een nuttige interventie bij ESKD-patiënten die KRT ondergaan.
Ultrafiltratie
Tijdens dialyse wordt er vocht uit de kunstnier gezogen. Dit noemen we de ultrafiltratie (de afkorting is UF). Hiermee kan tijdens de dialyse vocht uit het lichaam worden gehaald, wanneer dit niet meer voldoende wordt gedaan bij het plassen.
Als dialyse voor u wordt aanbevolen, kunt u vaak kiezen tussen hemodialyse of peritoneale dialyse . Beide dialysemethoden zijn voor de meeste mensen even effectief, dus het is meestal een kwestie van persoonlijke voorkeur.
Sommige patiënten met nierfalen in het eindstadium komen in aanmerking voor peritoneale dialyse. Hierbij wordt het peritoneum gebruikt als filter om gifstoffen uit het bloed te verwijderen die niet meer door de slecht functionerende nieren kunnen worden afgevoerd.
In Nederland maken 870 nierpatiënten gebruik van deze behandelmethode. Wat neerkomt op zo'n 5 procent van het totaal aantal patiënten dat van een nierfunctievervangende behandeling gebruik maakt. Voor veel patiënten is PD een minder belastende behandeling dan hemodialyse.
De meeste nierpatiënten overlijden niet aan nierfalen. Ze overlijden aan andere aandoeningen. Bijvoorbeeld een longontsteking of een hartinfarct. Als je wel overlijdt aan nierfalen, raak je bewusteloos en uiteindelijk in coma.
Patiënten kunnen een breed scala aan symptomen ervaren naarmate nierfalen vordert. Deze omvatten vermoeidheid, slaperigheid, minder plassen of niet kunnen plassen, droge huid, jeukende huid, hoofdpijn, gewichtsverlies, misselijkheid, botpijn, huid- en nagelveranderingen en gemakkelijk blauwe plekken krijgen.
Na het stoppen van dialyse zal de patiënt in het algemeen snel komen te overlijden. De levensverwachting na het staken van de dialyse is gemiddeld 8 dagen, met variaties van 1-2 dagen tot 2-3 weken (Murtagh 2007 (1)). Naast de comorbiditeit spelen de rest-nierfunctie en diurese hierbij een belangrijke rol.
Als de werking van uw nieren langzaam achteruit blijft gaan, ontstaat uiteindelijk nierfalen. Wanneer u zich in het eindstadium van nierfalen bevindt, bespreken wij met u welke behandelingen mogelijk zijn: dialyse, transplantatie of een conservatieve behandeling.
Richtlijnen voor artsen over wanneer dialyse moet worden gestart, omvatten symptomen van nierfalen, problemen met het regelen van de bloeddruk, problemen met het regelen van vocht en problemen met voeding. De richtlijnen suggereren dat als u deze problemen niet hebt, u kunt wachten met dialyse totdat uw eGFR 6 ml/min is .
Als u dialysebehandelingen overslaat, loopt u het risico dat u hoge niveaus van deze 2 mineralen opbouwt: Hoog kaliumgehalte, wat kan leiden tot hartproblemen, waaronder aritmie, hartaanval en overlijden . Hoog fosforgehalte, wat uw botten op den duur kan verzwakken en uw risico op hartziekten kan vergroten.
Hemodialyse is een doorlopende dialyse (3 tot 5 keer per week) die uw bloed reinigt, meestal in een dialysecentrum. De hemodialysetoegang bevindt zich in uw arm. Peritoneale dialyse is een doorlopende dialyse (dagelijks) die afvalstoffen uit het bloed verzamelt door de lege ruimte in de buik (peritoneale holte) te wassen.
Er zijn echter mensen voor wie peritoneale dialyse niet geschikt is. De buik of buik van sommige mensen, met name mensen die morbide obees zijn of die meerdere eerdere buikoperaties hebben ondergaan , kan peritoneale dialysebehandelingen moeilijk of onmogelijk maken.
In deze grote groep patiënten die PD krijgen, komt drainagepijn vaak voor, wat bijna 1 op de 3 PD-patiënten treft. Eerdere rapporten in een onderzoek in één centrum onder 136 patiënten lieten zien dat 13% pijn rapporteerde tijdens het vullen of draineren.
Hemodialyse kan in een centrum of bij u thuis worden uitgevoerd. Uw bloed wordt door een filter geleid dat als een kunstmatige nier fungeert. Het filter verwijdert de overtollige vloeistof, chemicaliën en afvalstoffen uit uw bloed. Het gereinigde bloed wordt vervolgens teruggepompt in uw lichaam.
Er zijn 3 hoofdtypen dialyse: hemodialyse in het centrum, hemodialyse thuis en peritoneale dialyse . Elk type heeft voor- en nadelen. Het is belangrijk om te onthouden dat zelfs als u eenmaal een type dialyse kiest, u altijd de mogelijkheid hebt om te veranderen, zodat u zich niet "vast" hoeft te voelen aan één type dialyse.
Je kunt niet oneindig blijven dialyseren, omdat het hart en de bloedvaten hier erg onder lijden. Daarnaast is het effect van dialyse beperkt. Het neemt namelijk maar een klein deel van de nierfunctie over. Dialyse verhelpt de klachten als gevolg van nierfalen, zoals jeuk en vochtophoping, daardoor niet.
Ultrafiltratie wordt gebruikt in gevallen waarin overtollige vloeistof niet gemakkelijk kan worden verwijderd tijdens de normale gang van hemodialyse . Wanneer het wordt uitgevoerd, gebeurt dit doorgaans tijdens het eerste uur of twee van elke hemodialyse bij patiënten die bijvoorbeeld refractair oedeem hebben.
Ultrafiltratie is een mechanische en fysische methode om water te scheiden van schadelijke stoffen in het water. Deze methode kunt u ook wel vergelijken met de werking van onze nieren. Net zoals onze nieren afvalstoffen uit ons bloed filteren en reinigen, filteren de membranen ongewenste deeltjes uit het water.
Met behulp van convectie of ultrafiltratie (onder hoge druk wordt vocht door de membraan naar de dialysevloeistof geleid) wordt overtollig vocht afgevoerd. Dan kan de dialysevloeistof (ook wel badwater genaamd) worden weggegooid. Je afvalstoffen zijn dan op een kunstmatige manier verwijderd.