De titels 'psycholoog' en 'therapeut' zijn verzamelnamen voor hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg, maar ze zijn er in verschillende vormen en specialisaties: basispsycholoog, GZ-psycholoog, klinisch psycholoog of psychotherapeut. Daarnaast heb je bovendien ook nog de psychiater.
In het werkveld van de psychologie kunt u verschillende beroepen tegenkomen, zoals een GZ-psycholoog, Eerstelijnspsycholoog, Kinder- en jeugdpsycholoog, Mediator, Klinisch psycholoog, Psychotherapeut, Psychiater, Orthopedagoog, Kindercounselors, Ontwikkelingspsycholoog, of trainer in sociale vaardigheiden.
Een psychiater is, in tegenstelling tot een psycholoog, een medisch arts. Een psychiater heeft dan ook in eerste instantie medicijnen gestudeerd, en heeft zich daarna gespecialiseerd tot psychiater. In de vervolgopleiding voor psychiater is ook de opleiding tot psychotherapeut opgenomen.
De klinisch psycholoog is te vinden als specialist binnen de specialistische ggz. Elke klinisch psycholoog is tevens GZ-psycholoog geweest, omdat de opleiding tot klinisch psycholoog alleen toegankelijk is voor GZ psychologen. De opleiding tot klinisch psycholoog duurt vier jaar en combineert theorie en praktijk.
Een psycholoog is geen arts en mag geen medicijnen voorschrijven. Een psychotherapeut is gespecialiseerd in het behandelen van cliënten met complexe, psychische klachten.Deze behandeling is vaak intensiever en langduriger dan die van een psycholoog. Meestal valt deze behandeling onder de gespecialiseerde ggz.
Met een psycholoog kun je gesprekken voeren om mentaal beter in je vel te komen zitten en de psychiater kan je medicijnen voorschrijven bij ernstige psychische problemen. Met de psycholoog kun je dan bijvoorbeeld praten over hoe de medicijnen je leven nu beïnvloeden en hoe je daarmee om moet gaan.
De titel GZ-psycholoog is een beschermde titel die valt onder een BIG registratie. De GZ-psycholoog heeft zich verder verdiept in de diagnostiek en behandeling van een breed scala aan psychische klachten. Denk hierbij aan depressie, angststoornissen en trauma.
Neuropsychologie is een specialisme in de psychologie gericht op de werking en het functioneren van de hersenen. Een neuropsycholoog is een psycholoog die gespecialiseerd is in het functioneren van de hersenen en die het verband kan leggen hierbij met het dagelijks functioneren en de persoonlijkheid.
Het stellen van een diagnose vraagt om kennis, kunde en zorgvuldigheid. Om die reden mag alleen een gekwalificeerd en bevoegd behandelaar de diagnose stellen, zoals een BIG-geregistreerd gz-psycholoog, psychiater of psychotherapeut.
Een psychotherapeut heeft een 4-jarige psychotherapieopleiding gevolgd en heeft ruime praktijkervaring voor het behandelen van psychische en emotionele moeilijkheden. Een psycholoog heeft een masterdiploma in de psychologie en heeft een brede theoretische scholing over psychische stoornissen.
Een goede psycholoog beschikt over empathisch vermogen, is in staat om écht naar mensen te luisteren en kan opgedane kennis en ervaring inzetten om tot de beste oplossing te komen voor cliënten. Daarbij is een goede psycholoog integer en kan deze goed omgaan met vertrouwelijke kwesties en informatie.
De klinisch neuropsycholoog stelt door middel van neuropsychologisch onderzoek vast welke gevolgen een hersenbeschadiging of neurologische aandoening heeft voor het dagelijks leven.
Een psycholoog moet integer zijn en goed kunnen omgaan met de vertrouwelijke aard van de gegevens. Een psycholoog moet kunnen motiveren en de cliënt helpen bij het zelf reflecteren. Uiteraard is goede kennis van het menselijk gedrag en kennis van de werking van de hersenen erg belangrijk.
Salaris klinisch neuropsycholoog
Als beginnend klinisch neuropsycholoog in loondienst kun je rekenen op een bruto maandsalaris van minimaal € 3.900,- bij een fulltime dienstverband. Afhankelijk van je ervaring kan dit oplopen tot € 6.090,-. Dit is exclusief 8 procent vakantiegeld en een eindejaarsuitkering.
Het klopt dat er voor klinische psychologen weinig werk is, maar dat probleem hebben sociaal psychologen, of arbeids- en organisatiepsychologen niet. Onze studenten komen overal terecht; ze worden journalist, beleidsmedewerker of gaan werken bij een softwarebedrijf. Goede studenten vinden altijd hun plek.”
De universitaire opleiding tot psycholoog bestaat uit een driejarige bacheloropleiding aan de universiteit, gevolgd door een masterstudie van twee jaar.
Klinisch psycholoog opleiding
Eerst moet je drie jaar WO-bachelor Psychologie hebben gedaan, gevolgd door een één- of tweejarige master. Vervolgens moet je een tweejarige opleiding tot Gezondheidszorgpsycholoog doen en daarna moet je je nog vier jaar specialiseren tot klinisch (neuro)psycholoog.
Psychiater worden na psychologie
Je kunt ook psychiater worden na een studie psychologie. Je rondt dan eerst de driejarige bacheloropleiding Psychologie op wo-niveau of de vierjarige bacheloropleiding op hbo-niveau af.
Een cliënt behandelen als vriend of familielid in plaats van als professionele cliënt. Een cliënt behandelen als proefkonijn of als onderwerp voor onderzoek zonder hun toestemming. Een cliënt behandelen als ze zelf mentaal ziek zijn of ongeschikt zijn om te oordelen.
De psycholoog maakt meestal een behandelplan. Samen bekijkt u het probleem waarmee u worstelt. U leert anders naar uzelf en naar uw omgeving te kijken. Vaak lukt het dan te ontdekken waarom u zich zo ellendig voelt en wat u daaraan kunt doen.