Historici discussiëren er nog steeds over of er sprake was van kolonisatie of bezetting. Alle Afrikaanse landen zijn ooit aan een westerse mogendheid onderworpen geweest. Het land dat het dichtst bij de titel 'niet-gekoloniseerd' komt, is Ethiopië. Dit werd als enige Afrikaanse land in de 19e eeuw niet gekoloniseerd.
Ook Thailand, Afghanistan, Iran, Nepal, Bhutan, Liberia, Somalië, Noord- en Zuid-Korea zijn (vrijwel) nooit gekoloniseerd. Ethiopië is voor korte tijd wel door Italië bezet, het Italiaans leger viel het land binnen in 1935 en versloeg het leger van keizer Haile Selassie in 1936.
Bijna geheel Noord en Zuid-Amerika, Azië en Afrika werden vanaf de 16e eeuw gekoloniseerd door Europese landen. De grootste koloniale machten waren: Groot-Brittannië, Spanje, Portugal en Nederland. Vaak werden kolonies gewelddadig veroverd.
Nederland. Ook Nederland had koloniën: Nederlands-Indië (nu Indonesië), Suriname, de Nederlandse Antillen en Nederlands-Nieuw-Guinea. Daarnaast heeft Nederland nog koloniale bezittingen gehad in New York, Brazilië, Dejima, Sri Lanka langs de kust van Guinee en in Zuid-Afrika.
Van Nieuw-Zeeland tot Cyprus: de Britten waren verreweg de grootste kolonisator van Europa. Nederland staat op de vijfde plaats met 29 koloniën.
Nederlands-Indië
De eerste Nederlandse bezittingen stammen van de VOC, die onder meer op Java en in de Molukken een aantal eilanden, steden en gebieden bezat. Na de opheffing van de VOC in 1798 gingen ze op de toenmalige Bataafse Republiek over. Na 1800 werden de gebieden officieel Nederlands-Indië.
Kolonisatie van Afrika
Het waren de Nederlanders die, onder aanvoering van Jan van Riebeeck, vanaf 1652 het zuiden van Afrika tot een kolonie maakten. Zuid-Afrika bleef een Nederlandse kolonie tot ruwweg het begin van de negentiende eeuw.
Deze grootmachten probeerden alle drie om de machtigste staat van Europa te zijn. Aangezien er binnen Europa weinig land te veroveren was zonder het risico op een langdurig conflict, zochten zij elders naar nieuw grondgebied. Dit grondgebied werd gevonden in Afrika.
De Kolonie en Protectoraat Nigeria (Engels: Colony and Protectorate of Nigeria) was een Britse kroonkolonie en protectoraat die op 1 januari 1914 werd gevormd uit het Protectoraat Noord-Nigeria en de Kolonie en Protectoraat Zuid-Nigeria.
De Nederlandse Kaapkolonie (officieel: Tussenstation Kaap de Goede Hoop) was een verversing- of tussenstation van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) rond Kaapstad in het huidige Zuid-Afrika. Het gebied was in Nederlandse handen van 6 april 1652 tot 7 augustus 1795.
Samen met Eritrea en het zuidoostelijke deel van de Rode Zeekust van Soedan wordt Ethiopië beschouwd als de meest waarschijnlijke locatie van het land Poent, dat vernoemd werd in de Egyptische cultuur en voor het eerst vermeld werd in de 25e eeuw v. Chr.. Het begin van een staat in dit gebied kwam er in 980 v.
Slechts 5 landen ontsprongen de dans: Japan en Noord- en Zuid-Korea bleven uit Europese handen deels door hun macht en diplomatie, maar ook omdat ze afgelegen lagen. Thailand werd gespaard, omdat het als buffer moest dienen tussen Brits en Frans gebied.
Economische groei is er wel, maar die houdt geen gelijke tred met de groei van de bevolking, waardoor de werkloosheid hoog is en de armoede groot. Veel landen worden geteisterd door burgeroorlogen of terrorisme, zoals de Centraal Afrikaanse Republiek, Congo, Mali, Burkina Faso, Niger, Somalië, Kameroen en Nigeria.
Ook Perzië en Thailand zijn nooit koloniën geweest. In de Europese koloniën bestonden vaak nog sultanaten en koninkrijken met een eigen gezag.
Vasco da Gama was de eerste Europeaan die rond Afrika voer (1497-1498). Tijdens de historische reis in 1500 onder Pedro Álvares Cabral werd niet alleen Brazilië ontdekt, maar ook Madagaskar.
Eind achttiende eeuw veroveren de Britten de Kaap op de Hollanders. Als reactie trekken Nederlandse boeren het binnenland in waar ze eigen republieken stichten. De Britten nemen die in 1902 ook in. Vanaf dan is Zuid-Afrika een Britse kolonie.
Velen van hen, beter bekend onder de naam Voortrekkers, trokken het binnenland in om hun eigen republieken te stichten: Oranje Vrijstaat en Transvaal oftewel de Zuid-Afrikaansche Republiek. Deze verhuizing wordt de Grote Trek genoemd.
Dit totaal kan als volgt worden berekend: ruim 7 miljoen moedertaalsprekers in Zuid-Afrika (census 2011); naar schatting ongeveer 300.000 moedertaalsprekers in Namibië, en naar schatting 9.500.000 mensen in Zuid-Afrika en Namibië, die Afrikaans als tweede of derde taal spreken.
De twee grote Belgische koloniën waren Belgisch-Congo en Ruanda-Urundi. Kleinere kolonisatieprojecten waren de Belgische kolonie in Santo Tomás, de Belgische kolonie aan de Rio Nuñez, en de Belgische concessie in Tianjin.
In de zeventiende eeuw (1600-1700) kochten Nederlandse kooplieden handelswaar in Azië. Daarvoor moesten ze een lange reis maken om Afrika heen. Op het zuidelijkste puntje van Afrika, hielden ze meestal pauze. Sommige mensen bleven daar wonen en zo ontstond er een Nederlandse kolonie.
Nederland, toen nog de Republiek, was een van de eerste landen die de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten van Amerika in 1776 erkenden.
Tuim een eeuw later werd de Verenigde Staten een onafhankelijke natie. Nederland was het eerste land dat de VS als zelfstandig land erkende, nadat de door Thomas Jefferson opgestelde onafhankelijkheidsverklaring in 1776 door de verschillende Amerikaanse kolonies was ondertekend.
Vroege middeleeuwen. Na de Romeinse tijd in Nederland werd het land bevolkt door drie Germaanse stammen: Franken, Friezen en Saksen. De Franken waren het sterkst, versloegen de andere twee volken tussen de 7e eeuw en 804 en veroverden onder leiding van Karel de Grote heel Nederland.