Of de fles nu gevuld is met perslucht of met verrijkte lucht nitrox (meer zuurstof en wat minder stikstof) of trimix (een mengsel van drie verschillende gassen) voor technisch duiken, een duikfles is een van de belangrijkste onderdelen van een duikuitrusting.
Met de term nitrox of EAN (enriched air nitrox) wordt (vooral in de duiksport) een (adem-)gasmengsel bedoeld waarin een hogere zuurstofconcentratie zit ten opzichte van normale perslucht. In gewone lucht zit 78% stikstof, 21% zuurstof en 1% overige bestanddelen (waaronder wat edelgassen en vervuiling).
Een duikfles wordt gevuld met een speciale machine, een 'compressor'. Dit vullen kost ook veel energie, de compressor wordt dan ook behoorlijk warm. Maar er zijn ook draagbare compressoren, die ook aan boord van schepen voor bootduiken worden gebruikt.
Als veilige grens wordt voor duikers namelijk een partiële zuurstofdruk van 1,4 bar geadviseerd. Bij een partiële zuurstofdruk van 1,6 bar wordt zuurstof "pas" giftig, al kun je daarvoor al wel verschijnselen van zuurstofvergiftiging krijgen.
Stikstofnarcose is de naam voor een toestand van bedwelming die zich voordoet bij een duiker wanneer stikstofgas in het ademgas met een hoge partiële druk wordt ingeademd.
Bij recreatief duiken kun je maximaal tot 40 meter diep duiken. Als basisduiker in open water is de limiet voor hoe diep je kunt duiken 18 meter. Als je dieper wilt duiken, adviseren we je om eerst een duikcursus voor gevorderden te volgen.
Caissonziekte, decompressieziekte of duikersziekte is een ziektebeeld dat zich kan voordoen bij mensen die, na onder verhoogde druk te hebben gewerkt, weer in een omgeving met een lagere druk terugkomen, zoals duikers of mensen in een vliegtuig na een snelle decompressie.
Zuurstof is immers voor de mens niet giftig, we ademen het continu in. Teveel is echter niet goed. Wie voor langere tijd een te hoge concentratie zuurstof inademt, loopt gevaar op schade aan de longen.
De nultijd is een maximale tijd die je op een diepte mag doorbrengen om een directe opstijging naar de oppervlakte te mogen maken. Of opstijgen naar jouw veiligheidsstop. Wanneer je binnen die maximale tijd duikt, hebt je geen complexe stops nodig om weer naar boven te mogen.
In deze tank past dus onder normale atmosferische druk (=1 bar) 100 liter lucht. Om een druk van 8 bar te verkrijgen zal je er dus in theorie 700 liter extra lucht moeten inpompen.
Courante vuldrukken zijn 230 en 300 bar. De flessen worden bij een keuring onderworpen aan een proefdruk van 1,5 x de testdruk, dus 345 en respectievelijk 450 bar. De verschillende flessen zijn herkenbaar aan het type kraan dat wordt gebruikt.
Over het algemeen kunnen duikers in rustig en warm water met een diepte van 5-10 meter ongeveer een uur doorbrengen met een gemiddelde duikfles.
De meeste duikers zullen op de vraag 'hoeveel gasreserve plan je' antwoorden dat 50 bar voldoende is. Op de vraag of je met 50 bar uit het water moet wandelen of dat je dan aan de opstijging begint, moeten de meesten al even nadenken.
Het zuurstofpercentage in je bloed zegt iets over het functioneren van de longen. Als je gezond bent, is een saturatiewaarde van 95 tot 100 procent normaal. Bij waarden van 92 tot 94 procent is er sprake van een tekort, ook wel desaturatie genoemd. Dit kan gevaarlijk zijn voor je gezondheid.
Het probleem is dat het inademen van pure zuurstof schadelijk is voor de longen. In de buitenlucht zit 21 procent, precies goed, het leven zoals wij dat kennen heeft zich hierop ingesteld, meer is niet wenselijk.
Het advies is na drie tot vier duikdagen een dag niet te duiken om het lichaam weer even te laten bijkomen. In de regel doen heel weinig mensen dat. Mijn advies is om het aantal duiken te beperken tot drie, hooguit vier per dag. Dat is al een serieuze belasting voor het lichaam.
Het lichaam moet de opgenomen stikstof zelf uitwassen via de longen en dat kost tijd. Om decompressieziekte te voorkomen mag je dus min. 18 uur na de laatste duik niet vliegen. Nog beter is het om na een intensieve duikvakantie de eerst 24 uur niet te vliegen.
Voor recreatieve duikers geldt dat een diepe duik een duik is die gemaakt wordt op een diepte tussen de 18 meter en maximaal 40 meter diep. Overigens wordt door veel duikbonden zoals PADI geadviseerd niet dieper te duiken dan 30 meter en wordt 40 meter diep als de uiterste limiet beschouwd.
Met de nodige training en ervaring is de dieptelimiet bij recreatief duiken 40 meter/130 voet. Beginnende duikers gaan niet dieper dan 18 meter/60 voet.
Onvoldoende zuurstof
-% zuurstof bevat. Wanneer de concentratie zuurstof minder dan 10 vol. -% is, treedt zonder voorsymptomen (duizeligheid) bewusteloosheid op. Al snel zal ook hersenletsel het gevolg zijn en kan binnen enkele minuten de dood intreden, tenzij er direct reanimatie plaatsvindt.
Met zuurstof verrijkte lucht is uiterst brandgevaarlijk. Zuurstof in hoge concentraties is giftig. Houd nooit uw hand voor de opening en richt de opening nooit op uzelf of anderen tijdens het afblazen van een nieuw in gebruik te nemen fles.
Teveel zuurstof in het bloed kan allerlei vervelende gevolgen hebben. Dit kan namelijk leiden tot een remming van de ademhaling en het ophopen van het koolzuur in uw bloed. De klachten die u van teveel zuurstof kunt krijgen zijn hoofdpijn, prikkelbaarheid, slaperigheid en bewustzijnsstoornissen.
Er kunnen echter ook minder duidelijke symptomen optreden die ook door de duiker niet altijd herkend worden. Vermoeidheid of een algeheel gevoel van malaise kan al duiden op een cerebrale vorm van decompressieziekte. Binnenoorsymptomen zijn duizeligheid, gehoorverlies, tinnitus, misselijkheid, braken en ataxie.
Symptomen van decompressieziekte
In milde gevallen krijg je hoofdpijn, voel je je wat duizelig of krijg je huiduitslag. In ernstigere gevallen krijg je gewrichtspijn, kun je spasmes krijgen en flauwvallen of zelfs overlijden aan de ziekte. De symptomen treden soms al op tijdens de duik of enkele uren later.
Duiken is een populaire vrijetijdsbesteding, het wordt in toenemende mate beoefend. Er zijn echter wel enkele risico's aan verbonden. Barotrauma, decompressieziekte en verdrinking door het bewustzijnsverlies onder water zijn de belangrijkste ongevallen die kunnen gebeuren. Water is veel zwaarder dan lucht.