Wat is de vijand van de koolmees? De vijanden van de jonge koolmezen zijn de gaai, de specht en de ekster. Deze vogels lusten die jonge koolmeesjes erg graag.
Verrassingsaanval Mezen hebben heel wat vijanden: roofvogels zoals valken en uilen en roofdieren zoals marters en katten en zelfs slan- gen.
De koolmees eet in het broedseizoen vooral insecten, spinnen, larven en rupsen. In het najaar en de winter schakelen ze over op olierijke zaden (vooral van beuk), vruchten en vet.
Muizen eten zaden. Vogels eten insecten en zaden. Mollen eten wormen. Kikkers eten insecten en wormen.
Bij zoogdieren zien we kannibalisme onder ijsberen en eekhoorns. Ook bij schorpioenen en uilen is kannibalisme in het wild vastgesteld. Vaak gaat het om dieren die weinig voedsel kunnen vinden. Ook moederdieren kunnen bij grote stress of gevaar hun eigen jongen opeten.
Welke vogel eet een duif? De meeste in Nederland voorkomende soorten, zoals kerkuilen, ransuilen, steenuilen, torenvalken en buizerds zijn niet tot nauwelijks een bedreiging voor onze duiven. De havik, slechtvalk en sperwer zijn de soorten waaruit de meeste bedreiging voort komt.
Het lijken misschien steeds dezelfde individuen, maar gedurende de winter zoeken koolmezen voedsel in groepen die van samenstelling kunnen wisselen. 's Nachts slapen de koolmezen individueel in nestkasten, indien die beschikbaar zijn. Zolang een koolmees niet verstoord wordt zal hij deze nestkast blijven gebruiken.
Nederlandse koolmezen zijn standvogels en overwinteren dus in ons land. In strenge winters overwinteren koolmezen uit Scandinavië en Oost-Europa in grote aantallen in Nederland, maar ook nog zuidelijker.
Bied in je tuin vetbollen, slingers ongebrande, ongezouten pinda's, een halve kokosnoot, vogelzaad en zonnebloempitten aan voor de koolmees. Geef zijn voedsel op een voedertafel of in een voederbuis of hang het op in bomen of struiken. Proper water om van te drinken en in te baden is essentieel.
Wat is er aan de hand? Het is nog vroeg in het seizoen en de echte winter is nog niet begonnen, maar het lijkt erop dat twee factoren de opvallende afwezigheid van tuinvogels op dit moment kunnen verklaren: het grote noten- en zadenaanbod en een slecht broedseizoen.
In uw tuin zijn het vaak de verschillende soorten mezen of mussen die overnachten in een nestkast. Maak oude nestkasten nu leeg, want vogels willen er buiten het broedseizoen geen takken of bladeren in hebben en slapen het liefst in een kale kast. Soms met meerdere vogels bij elkaar, want dat is extra lekker warm.
De gemiddelde maximumleeftijd van een koolmees in goede levensomstandigheden bedraagt ongeveer 10 jaar. De oudste geringde en geregistreerde koolmees werd 15 jaar oud maar de schatting is dat ook een leeftijd van 22 jaar gehaald kan worden.
De torenvalk vangt muizen en houdt hopelijk de spreeuwen een beetje op afstand. Een win-win situatie. Let wel: een torenvalknestkast in een weidevogelgebied is niet handig, omdat ze bij gebrek aan muizen ook weidevogeljongen kunnen pakken. Jonge torenvalken worden in hun 'oefentijd' nog bijgevoerd door de ouders.
Eksters en andere kraaiachtigen eten geregeld een jonge vogel. Ook spechten en andere vogels doen dat. Op zoek naar een eiwitrijke hap. Erg?
Wespendief (Pernis apivorus)
De wespendief is een vogel uit de familie van de havikachtigen. De naam van deze roofvogel verraadt onmiddellijk zijn favoriete en voornaamste voedselbron, wespen.
Zaadeters, zoals mezen en vinken, hebben daglicht nodig om hun voedsel te vinden, dus zij slapen wel als het donker is. Wadvogels, die schelp- en andere diertjes zoeken op de wadplaten, slapen als het hoogwater is en de platen onderlopen. Zodra het laagwater is worden ze weer wakker, dag of nacht.
Voedsel. 's Winters eten de koolmezen veel zaden, zoals beukennoten. In het voorjaar en de zomer is het voedsel eiwitrijker en eten ze wat meer rupsen en andere insecten. Jonge koolmezen eten voornamelijk rupsen en als de gezinsplanning klopt, valt de geboorte samen met de 'rupsenpiek'.
Op de 20e of 21e dag vanaf de geboorte vliegen de mezen normaal gesproken uit. Er zijn uitzonderingen bekend waarbij de jongen na 25 of 26 dagen pas uitvlogen. Jonge mezen zullen een dag of 3 voor uitvliegen al door de vliegopening naar buiten kijken.
De ouders verblijven 's nachts wanneer de kuikens nog klein zijn ook in het nestkasje om de jonegn warm te houden. Wanneer de jongen groter zijn kunnen ze en is het niet echt meer nodig om ze warm te houden. Ze verblijven dan vaak wel in het nestkasje of er vlak bij in de buurt.
Schuilen voor de storm
Laag, in de luwte van groenblijvende naaldbomen en in dichte hagen en riet. Daar zijn ze beschermd tegen regen en wind. Daarbij geldt: hoe lager hoe warmer. Holenbroeders, zoals mezen, schuilen ook in holtes.
De koolmees broedt tussen april en juli. over het bouwen van het mezennest doen de vogels ongeveer een week. Daarna leggen ze ongeveer 1 ei per dag. Dit loopt op tot zo'n 8 à 10 eieren en dus evenveel dagen.
Beste, Prooien waarvan de kop af (en weg) is, zijn in de regel het werk van een wilde carnivoor zoals vos of marter. Vaak wordt de kop dan meteen ter plaatse opgegeten.
Steenmarters eten ook etensresten van mensen (kaas, brood, vleesresten). Bij boerderijen en in dorpen roven ze wel eens eieren, kippen en duiven, en doden soms meer dieren dan ze direct kunnen opeten.
Roofvogels vallen gericht kippen in een uitloop aan. Hoewel eerder gedacht werd dat ze vooral zieke of dode dieren opruimen, blijkt dat juist gezonde kippen een gewilde prooi zijn voor de havik en buizerd.