Uitgestorven beroepen (1): reetveger, parlevinker, vinkenvanger. De mevrouw van het postkantoorloket, de uitbater van de videotheek, de man die fotorolletjes ontwikkelt – ze zijn in het nabije verleden allemaal werkloos geworden, simpelweg omdat hun baan is opgehouden te bestaan.
Onder invloed van technologische en maatschappelijke ontwikkelingen zijn veel ambachten verdwenen, zoals de letterzetter, kolenboer en schooltandarts. Meer recentelijk zien we steeds minder kassières, taxichauffeurs en postbodes.
De baker of baakster was een soort kraamverzorgster, voordat dat beroep ontstond. Ze begeleidde de moeder en was al een paar dagen voor de bevalling in huis. Bakers waren zowel gehuwde als ongehuwde vrouwen, die in de tijd van de verzuiling in de regel tot de eigen religieuze gezindte hoorden.
Het fabrieksmatig produceren van producten wordt geen ambacht genoemd.
Letterzetten. De letterzetter stond de hele dag voor zijn zetbok. Wanneer er een drukwerk gemaakt moest worden, pakte hij de loden blokjes met daarop letters uit de kast (een lade onder de zetbok waar ieder teken een eigen vakje had) en zette hij ze in spiegelbeeld op de zethaak.
Voordat er geld was uitgevonden bestonden er al functies als stamhoofd, jager en medicijnman. Later ontwikkelden zich beroepen als krijger/soldaat, priester, landbouwer, visser, koopman. Concentratie van rijkdom, maakte het mogelijk dat beeldende kunstenaars en musici van hun kunst hun beroep konden maken.
Techniek, ICT, zorg en onderwijs
Uit analyse van Randstad blijkt dat bijna ieder vakgebied kansrijk is in 2022. Toch is ook duidelijk te zien dat met name in de techniek, ICT, zorg en het onderwijs structureel de meeste vacatures openstaan.
Dit zijn de beroepen voor doeners waarbij je ook leiding moet geven, bereid bent risico's te nemen of veel verantwoordelijkheid draagt. Een zelfstandig werkend kok is hiervan een mooi voorbeeld. Maar denk ook aan beroepen als uitvoerder, taxichauffeur, agrariër of manager van een bouwmarkt.
Men noemt een product ambachtelijk of artisanaal als het op de originele of traditionele manier gemaakt wordt. Bij ambachtelijke producten is elk exemplaar uniek doordat de ambachtsman individuele aandacht schenkt aan het materiaal.
[beroep] iemand die voorwerpen uit blik vervaardigt.
Montreurs d 'ours in Frankrijk is een begrip. Al honderden jaren trekken veelal boerenzoons uit de bergen van de Pyreneeën rond in Franrijk en daarbuiten met een of meer beren om op feesten, bruiloften en partijen en de vele middeleeuwse feesten geld te verdienen door de beren hun kunstjes te laten doen.
Een baker was een soort kraamverzorgster. Ze begeleidde de vroedvrouw en was al een paar dagen vóór de bevalling in huis. Ieder dorp had tot in de twintigste eeuw verschillende bakers.
Voorbeelden van verdwijnende banen: horlogemakers (wordt software), reisagenten, aandelenhandel, kledingproductie, webbouwers, statistici, chemici. Banen voor hoger opgeleiden gaan eraan door toepassing van AI die juist wat laag-complexe taken zal overnemen op hbo-niveau.
Dan is de kans groot dat je jouw beroep terugvindt in deze beroepsgroep. We hebben gekozen voor een beroepsgroep 'Bijzondere beroepen' omdat sommige beroepen wat extra aandacht verdienen omdat ze bijvoorbeeld veel risico's met zich meebrengen of omdat ze ondergewaardeerd worden.
De tekorten aan mensen in de zorg, techniek, ICT en bouw zijn de afgelopen tijd vaak onderwerp van gesprek en zijn ook duidelijk zichtbaar op deze lijst. In de zorg is vrijwel elke baan in het primaire proces veel gevraagd, bijvoorbeeld verzorgenden en verpleegkundigen.
In Nederland zijn de vier sectoren of branches die het meest te maken hebben met personeelstekort de ICT-branche, de onderwijssector, de bouwsector en technische beroepen. Er is een nijpend tekort aan vakmensen in ons land, mede doordat de meeste vakmensen vroeg of laat ZZP'er worden en dus voor zichzelf beginnen.