Profylactisch gebruik van antibiotica na een tekenbeet kan zinvol zijn als de teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten. De patiënt moet de eenmalige gift doxycycline (volwassenen) of azitromycine (volwassenen en kinderen) wel binnen 72 uur na het verwijderen van de teek innemen.
Er zijn aanwijzingen dat een eenmalige dosis doxycycline direct na een tekenbeet de ziekte van Lyme kan voorkomen. Daarom wordt deze preventieve behandeling ook als optie genoemd in de concept CBO-behandelrichtlijn voor de ziekte van Lyme.
Die kans is klein: Van de 100 mensen die een tekenbeet hebben, krijgen 2 tot 3 de ziekte van Lyme (2-3 procent). Ontdekt u tekenen van Lyme? Dan kunt u alsnog antibiotica nemen om de ziekte te behandelen. Of u kunt binnen 72 uur na verwijderen van de teek 1 keer antibiotica innemen om de ziekte te voorkómen.
Wanneer een teek kans heeft gezien u via een beet te besmetten met een geïnfecteerde bacterie, moet u behandeld worden met een antibioticum. Voorbeeld is doxycycline. Penicilline-antibiotica doden vele soorten bacteriën en hebben een goede opname in het lichaam.
Na het vaststellen van de ziekte van Lyme wordt er in de meestal gekozen voor een behandeling met de antibiotica doxycycline, tweemaal daags 100 mg voor een duur van tien dagen. In sommige gevallen wordt er voor een behandeling met amoxicilline gekozen.
Slechts bij een klein deel van de mensen leidt een tekenbeet tot de ziekte van Lyme. Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een antibioticakuur van tien dagen tot vier weken.
Voor EM en andere vormen van vroege Lymeziekte raadt de richtlijn, in volgorde van voorkeur aan: doxycycline 2 d.d. 100 mg gedurende 10 dagen.
De ILADS adviseert om na iedere tekenbeet direct 20 dagen antibiotica te gebruiken om verschillende tekenbeetziekten te voorkomen. Terwijl het CBO spreekt over een eenmalige dosis binnen 72 uur, bij een teek die langer dan 24 uur in de huid zat.
Een eerste onderverdeling in soorten antibiotica is smal- en breedspectrum antibiotica. Smalspectrum antibiotica zijn specifiek geschikt voor infecties door een bepaalde groep bacteriën. Breedspectrum antibiotica werken op meer soorten bacteriën tegelijk. De voorkeur ligt bij het gebruik van smalspectrum antibiotica.
Bij een vermoedelijke rode kring na een tekenbeet is het verstandig snel naar de huisarts te gaan. Als een typisch erythema migrans wordt geconstateerd, is er vrijwel zeker sprake van Lyme Borreliose. In de meeste gevallen zult u dan antibiotica voorgeschreven zonder dat u op Lyme wordt getest.
Ziekte van Lyme
Volgens de fabrikant: 200 mg/dag gedurende 10–21 dagen (vroege fase van de ziekte); in geval van latere manifestaties gedurende 1 maand behandelen. Een erythema migrans wordt gedurende 10 dagen behandeld; in klinisch onderzoek werd 100 mg 2×/dag gegeven (na een oplaaddosis van 200 mg).
Een rode vlek, ring of andere verkleuring op de huid, die soms steeds groter wordt (voorbeelden hier) Je koorts hebt (met spierpijn) of een grieperig gevoel. Dubbel zien of een scheef aangezicht. Pijn, krachtverlies of tintelingen in de ledematen.
Is de ziekte van Lyme te genezen of blijft u er altijd last van houden? De ziekte van Lyme is over het algemeen goed te genezen met een antibioticakuur. Alleen als u de ziekte van Lyme al langere tijd heeft en deze niet eerder ontdekt en behandeld is, kunnen er klachten blijven bestaan.
Doxycycline bestrijdt veel soorten bacteriën. De tabletten beginnen na 1 tot 2 uur te werken. De injectie werkt meteen. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.
Diagnose bij een EM na de tekenbeet
Als je na een tekenbeet een uitbreidende rode ring of vlek (erythema migrans, afgekort EM) krijgt, is dat het bewijs dat je de ziekte van Lyme hebt. Bij mensen met een donkere huidskleur is het EM moeilijker herkenbaar en kan die lijken op een blauwe plek.
Amoxicilline is een krachtig geneesmiddel dat artsen voorschrijven bij infectie door bacteriën. Je kunt het medicijn niet kopen in de supermarkt of drogisterij. Amoxicilline is op recept verkrijgbaar bij de apotheek.
Antibiotica kopen en gebruiken zonder recept – en dus zonder dat een arts of apotheker meekijkt – is niet verstandig. Hou dat ook in gedachten als u op vakantie bent en antibiotica koopt of krijgt voorgeschreven. Overleg altijd met uw eigen arts.
Wanneer bacteriën resistent worden tegen antibiotica, dan moeten sterkere antibiotica worden ingezet om infecties te genezen. Chinese onderzoekers melden dat ze bacteriën hebben gevonden die ook resistent zijn tegen de sterkste antibiotica die er vandaag bestaan, namelijk polymyxinen (1, 2).
De huiduitslag door de ziekte van Lyme is niet altijd een karakteristieke 'rode ring', maar kan ook een egaal gekleurde vlek zijn. Bij 1 op de 3 mensen met een huiduitslag door de ziekte van Lyme ontstaat zo'n egaal gekleurde vlek.
Als de bacterie wel in uw lichaam komt, kunt u de ziekte van Lyme krijgen. De meeste mensen worden niet ziek na een tekenbeet. De kans dat je de ziekte van Lyme krijgt na een tekenbeet wordt geschat op 2% (2 op de 100 tekenbeten).
Als iemand door een tekenbeet besmet wordt met de ziekte van Lyme, begint dit in 4 van de 5 gevallen met erythema migrans. Erythema migrans komt in Nederland voor bij ongeveer 22.000 mensen per jaar. Deze huidafwijking verdwijnt meestal spontaan na 1 tot 4 maanden.
Doxycycline is een breedspectrum antibioticum. Het heeft een grote range van activiteit tegen gram positieve en gram negatieve, aerobe en anaerobe pathogenen, vooral tegen Mycoplasma gallisepticum geassocieerd met klinische luchtweginfecties in kippen en kalkoenen.
Hieronder volgt de gebruikelijke dosering, maar een ander doseringsschema is ook mogelijk, afhankelijk van de aard van de aandoening. De gebruikelijke dosis voor volwassenen is: 2 tabletten Doxycycline op de eerste dag tegelijk innemen, gevolgd door 1 tablet per dag tot de kuur is afgelopen.
Doxybactin bevat het bekende antibioticum doxycycline als werkzame stof. Het is geregistreerd voor de behandeling van infecties veroorzaakt door bacteriën die gevoelig zijn voor doxycycline. Doxybactin wordt ingezet bij honden met rhinitis, bronchopneumonie en interstitiële nefritis.