Gluten is de naam van een groep eiwitten. Deze groep eiwitten komen voor in verschillende soorten meel zoals tarwemeel, speltmeel, rogge en gerst. Wanneer deze groep eiwitten niet voorkomt in een meelsoort, is het glutenvrij. Meel kan ook glutenvrij gemaakt worden door de eiwitten eruit te halen.
Graansoorten die van nature glutenvrij zijn, zoals amarant, boekweit, gierst, quinoa, canihua, sorghum en teff, kunnen ook tot meel gemalen worden.
Glutenvrije witte bloem. Geschikt voor het bakken van wit brood, kleine broodjes, koekjes en gebak. In de meeste recepten kan de tarwebloem vervangen worden door dit glutenvrije witte bloem. Ook te gebruiken voor het maken van sauzen.
Niet van nature. Want in gluten wordt gevormd wanneer glutenvormende eiwitten in aanraking komt met water. Dus er zitten geen gluten in meel.
Gluten is een eiwit dat in verschillende granen voorkomt, zoals tarwe, rogge, gerst, spelt, en khorasantarwe (kamut). Volkorenmeel, meel, bloem, maar ook moutmeel van deze granen, bevatten gluten. Gluten is onoplosbaar in water en dient, opgeslagen in de graankorrel, als reservevoedsel voor de plant.
Tarwebloem, durumbloem en patentbloem
Tarwebloem is zoals de naam al zegt bloem van tarwe. Er bestaat harde en zachte tarwe. Harde tarwe bevat meer gluten (eiwitten) die deeg doen rijzen en structuur geven. Een voorbeeld van bloem met veel gluten is durumbloem.
Je kan het gebruiken om je volkorenbrood extra voedzaam te maken, want het levert dubbel zoveel ijzer als tarwe. Onbewerkt leveren glutenvrije granen minstens evenveel gezonde voedingsstoffen als tarwe of spelt.
Bij het bakken van brood kun je het beste voor boekweitmeel gaan. Het heeft een nootachtige smaak en is rijk aan vezels en andere voedingsstoffen. Hierdoor bak je een stevig brood waarvan je sneller vol zit. Boekweit is van zichzelf glutenvrij, maar kan tijdens de productie wel in contact komen met tarwe.
Zelfrijzend bakmeel (is bloem gemengd met bakpoeder) bevat gluten. Je zult dus een glutenvrij alternatief moeten gebruiken. In de meeste recepten op deze website (en andere websites) wordt gesproken over glutenvrij meel.
Havermout komt van haver, een graan dat van nature glutenvrij is. Dat maakt havermout ideaal voor mensen die gluten vermijden of er gevoelig aan zijn.
Nee, bloem (ook wel tarwebloem of patentbloem = fijner gemalen dan tarwebloem) bevat gluten. Je zult dus een glutenvrij alternatief moeten gebruiken.
Zilvervliesrijst en aardappelen zijn van nature glutenvrij en kun je gewoon eten. Ook glutenvrije granen, zoals gierst, teff, quinoa en boekweit zijn geschikt. Gebruik haver alleen als er expliciet 'glutenvrij' op de verpakking staat of als er het 'Crossed Grain' keurmerk op staat.
Tarwebloem heeft minder gluten dan bloem van harde tarwe (durum tarwe) en is hierdoor net iets minder geschikt voor het bakken van brood. Gewone bloem is perfect voor allerlei bakrecepten. Zo kun je de tarwebloem gebruiken voor koekjes, taarten en cake.
Coeliakie geeft vooral darmklachten, zoals buikpijn en diarree. Maar het kan ook andere klachten geven. Een kind kan door coeliakie ook afvallen en slecht groeien. Geen gluten meer eten is de enige behandeling.
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat het beter zou zijn voor iedereen om glutenvrij te eten. Een glutenvrij dieet zonder medische noodzaak levert geen gezondheidswinst op en zou zonder specialistische begeleiding zelfs schade kunnen opleveren.
Verschil in voedingswaarden tussen glutenvrij en gluten
Sommige glutenvrije producten bevatten per 100 gram meer calorieën, vetten en koolhydraten dan de producten die gluten bevatten. Dit komt omdat op deze manier de smaak en de structuur van het product zoveel mogelijk lijkt op het product wat gluten bevat.
Er zijn strikte richtlijnen en regels voor het maken van een glutenvrij product. Vaak wordt er ook een keurmerk afgegeven (bijvoorbeeld door de NCV) om aan te geven dat een product écht glutenvrij is. Dit alles kost tijd en geld en de kosten hiervan worden meegerekend in de prijs van een product.
Glutenvrij is heel gezond
Aangezien granen en vooral tarwe een belangrijk onderdeel zijn van ons dagelijks voedsel, kun je gluten en dus granen niet zo maar weglaten. Zonder aanvullende maatregelen leidt glutenvrij eten tot een eenzijdig eetpatroon.
Glutenvrij brood is bijna nooit 100% volkoren
In het Warenwetbesluit Meel en Brood staat dat alleen brood dat voor 100% uit volkoren (pseudo)graansoorten bestaat de naamaanduiding 'volkoren' mag krijgen. Ook voor glutenvrij brood geldt dat een brood alleen volkoren mag heten als 100% van het gebruikte meel volkoren is.
Volkoren granen bevatten natuurlijke vezels, maar ook veel vitaminen en mineralen. Vitamine B1, B12 en B6 bijvoorbeeld en vitamine E, maar ook ijzer, calcium, magnesium, mangaan, fosfor, zink en selenium. Volkoren granen zijn daarmee gezonder dan rijst, aardappelen of pasta.
Roomboter, melk, naturel yoghurt of kwark, room, verse kaas zoals ricotta, mascarpone, mozzarella, Parmezaanse kaas, Nederlandse harde kazen van koe, geit of schaap zijn glutenvrij.
Rijstebloem wordt gemaakt door rijst fijn te malen. Het is glutenvrij en zeer geschikt om mee te bakken doordat het zo fijn is. U kunt er van alles mee bereiden en het is ook goed te gebruiken in combinatie met onze teff producten!
Bloem is fijner van structuur en het heeft minder vezels. Hierdoor is bloem doorgaans beter geschikt voor het bakken van koekjes en cake. Meel is juist veel terug te vinden in recepten voor broden en kan ook in pannenkoeken gebruikt worden.