In een laboratorium wordt het bloed onderzocht op een aantal zeldzame ziektes. Bijvoorbeeld een ziekte van de schildklier of bijnier, een vorm van bloedarmoede (sikkelcelziekte) en een aantal stofwisselingsziekten. De meeste daarvan zijn erfelijk. De ziektes zijn niet te genezen, maar wel goed te behandelen.
Hoewel de testmethoden van de hielprik goed zijn, is de screening niet 100% betrouwbaar. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er een positieve uitslag volgt, terwijl er bij verder onderzoek geen sprake van een aandoening blijkt te zijn. Om deze reden wordt een positieve uitslag altijd gecontroleerd door vervolgonderzoek.
Zielig. Je baby zal misschien huilen als de test wordt afgenomen. Niet zo gek want hij kan nog niet snappen waarom dit moet gebeuren. Het enige wat hij snapt is dat hem pijn wordt gedaan en dat hij dit niet fijn vindt.
Waarom wordt juist in de hiel geprikt? In de hiel zitten veel haarvaatjes. Het is gemakkelijk en veilig om door middel van een hielprik uit de hiel voldoende bloed te halen voor de hielprikkaart. Op deze manier hoeft er niet in een bloedvat geprikt te worden.
De hielprik moet 'zo spoedig mogelijk na 72 uur na de geboorte' worden afgenomen. Wanneer de hielprik wordt gecombineerd met de gehoorscreening, dan gebeurt dit 'zo spoedig mogelijk na 96 uur'. Deze timing is zo belangrijk omdat de ziekten waarop wordt gescreend al kort na de geboorte ernstige problemen kunnen geven.
In een laboratorium wordt het bloed onderzocht op een aantal zeldzame ziektes. Bijvoorbeeld een ziekte van de schildklier of bijnier, een vorm van bloedarmoede (sikkelcelziekte) en een aantal stofwisselingsziekten. De meeste daarvan zijn erfelijk. De ziektes zijn niet te genezen, maar wel goed te behandelen.
Soms is er te weinig bloed om goed onderzoek te doen in het laboratorium. Dan moet de hielprik nog een keer worden afgenomen. U krijgt binnen 5 weken bericht over de uitslag. Bij een afwijkende uitslag neemt uw huisarts zo snel mogelijk contact met u op.
Met de hiel wordt de achterzijde van de voet bedoeld, en met de hak de onderzijde van dit gedeelte van de voet.
Afhankelijk van de ernst van de hielpijn kan een lichte oefening als rustig wandelen nog wel goed zijn. Het is goed om in beweging te blijven en niet volledig stil te gaan zitten, maar dit kan het beste door een therapeut beoordeeld worden.
Hielspoor komt veel voor en zorgt voor een vervelende stekende en zeurende pijn. Gelukkig is met de inzet van steunzolen de pijn flink te verlichten. Hoe eerder u zich laat behandelen des te gunstiger de prognose. Steunzolen helpen enkel met de correctie van de voetstand zolang u ze draagt.
Jaarlijks wordt de hielprik uitgevoerd bij bijna 180.000 pasgeborenen. De hielprik richt zich op behandelbare aandoeningen waarbij door tijdig ingrijpen ernstige gezondheidsschade kan worden voorkomen. Behandeling kan bestaan uit medicatie of een dieet.
In het afgelopen halfjaar zijn drie ziekten aan de hielprik toegevoegd. Op 1 oktober 2020 is galactokinase deficiëntie (GALK) toegevoegd. Op 1 januari 2021 is SCID (severe combined immunodeficiency) toegevoegd. En op 1 maart 2021 is MPS I (mucopolysaccharidose type 1) toegevoegd.
In eerste instantie werd het PKU-onderzoek alleen uitgevoerd bij pasgeboren broertjes of zusjes van bekende patiëntjes. Dat veranderde toen de Amerikaanse kinderarts Robert Guthrie in 1963 de eerste versie van zijn 'Guthrie-test' ontwikkelde, bij ons later bekend geworden als de hielprik.
Bijna alle pasgeboren baby's in Nederland krijgen de hielprik. Daarmee wordt hun bloed onderzocht op 19 ernstige, maar behandelbare ziektes. In de periode tot 2022 wordt het aantal ziektes in de hielprik uitgebreid tot 31.
In de eerste weken na de geboorte krijgt uw kind een gehoortest. Met deze test wordt gemeten of uw kind goed genoeg hoort om te leren praten. Met de gehoortest, die ook gehoorscreening wordt genoemd, kan bij uw baby een afwijking aan het gehoor snel worden ontdekt.
Een dergelijke uitslag betekent in de praktijk dat de uitslag afwijkt van een normale uitslag, maar niet afwijkend genoeg is om direct ziekte te vermoeden. Een niet-conclusieve uitslag leidt tot afname van een 2e hielprik. Als blijkt dat na de 2e hielprik de uitslag niet normaal is, volgt een verwijzing.
Een veel voorkomend probleem aan de voeten zijn ontstekingen, zoals ontstekingen aan de bindweefselband onder de voet (fasciitis plantaris en hielspoor). Bepaalde voedingsmiddelen kunnen dit probleem bevorderen, zoals rood vlees. Ook te veel omega-6 vetzuren kunnen hiertoe bijdragen.
Pijn door slippers kan minder worden, maar door een warmere temperatuur en meer beweging kan hielspoor ook minder worden.
Tegenwoordig zijn er speciale schoenen die juist ontwikkeld zijn voor voetproblemen als hielspoor. Voorbeelden hiervan zijn MBT, Stretchwalker, Wolky en Sketchers. MBT schoenen hebben bijvoorbeeld een ronde zool. Dit stimuleert het permanent aanspannen van de beenspieren en voetspieren.
Naast het dragen van stevige schoenen moet je ook rusten met hielspoor. Wanneer de voet meer rek nodig heeft, kan een hielspoor sok helpen. Ook al moet je rusten bij hielspoor; door een lichte spanning kan de peesplaat wat meer rek krijgen om grote trekkrachten beter op te vangen.
Een eenvoudige manier om thuis wat aan massage voor je hielspoor te doen is het onder de peesplaat heen en weer rollen met een golfbal, of eventueel een tennisbal als dit pijnlijk is. Je kunt dit gewoon doen terwijl je bijvoorbeeld achter je bureau zit te werken.
De belangrijkste symptomen van hielspoor zijn pijn en stijfheid onder de hiel bij lang staan en lopen. Met name 's ochtends bij het opstaan is de pijn extra erg. Wel wordt de pijn vaak iets minder na de eerste stappen.
De landelijke coördinatie van de hielprik is in handen van het Centrum voor Bevolkingsonderzoek ( CvB Centrum voor Bevolkingsonderzoek (Centrum voor Bevolkingsonderzoek )) van het RIVM. Verblijft uw kind in het ziekenhuis in de eerste week na de geboorte, dan wordt de hielprik door een ziekenhuismedewerker uitgevoerd.
De hielprik wordt verricht aan de voetzoolzijde van de hiel, langs de binnen- of buitenzijde. Zorg dat het voetje goed warm is. Een warmer voetje heeft een betere doorbloeding en dat geeft een betere kwaliteit van de bloedafname. Laat het kind dicht tegen de ouder aanliggen om zo het voetje warm te maken en te houden.
Sucrose (sacharose, suiker) is een zeer zoete vloeistof, die in concentraties van 12 tot 50% en in doseringen variërend van 0,05 tot 2 ml wordt gegeven als pijnbestrijding voor neonaten bij kortdurende pijnlijke procedures zoals hielprik en venapunctie.