Vaak zie je dit aan de voorste tanden, maar de zwarte randen kunnen ook op de kiezen voorkomen. In veel gevallen gaat het hier om tandsteen. Helaas kun je dit niet zelf verwijderen: dit moet de tandarts of mondhygiëniste doen. Wanneer je dit laat zitten dan kan er uiteindelijk tandbederf ontstaan.
Aanhoudende pijn in de kaak. Soms gaat dit gepaard met pijn in het oor of gezicht. Slechte adem en/of vieze smaak in de mond. Donkere verkleuringen, een groefje of witte vlekken op je tand kunnen duiden op cariës.
Als je nog steeds last hebt van gele, bruine of zwarte aanslag op je tanden, kun je het beste naar de tandarts gaan. Hij of zij kan hardnekkige aanslag van je tanden te verwijderen, en polijst en verstevigt bovendien je gebit. Zo kun weer je gezonde, witte lach laten zien.
Als er eenmaal tandsteen is gevormd, kan dit weggehaald worden door een mondhygiënist, preventieassistent of tandarts. Tandsteen verwijderen kan op twee manieren: met behulp van een haakje – waarbij het tandsteen wordt weggekrabd – of met een apparaat dat ultrasone trillingen geeft.
Hoe ziet tandsteen eruit? Tandsteen is dus meestal te herkennen aan een gele of bruine kleur. Deze kleuren ziet u op de tanden, maar het kan ook op het tandvlees voorkomen. Zodra tandsteen op of onder de tandvleesrand gaat zitten, kan het tandvlees ook ontstoken raken.
De voornaamste oorzaak is de persoonlijke mondhygiëne. Door niet de juiste poetstechniek te gebruiken, blijft er meer tandplak achter in de mond. Hierdoor zal er meer tandsteen ontstaan. Ook het eten van zetmeel en suikerrijk voedsel heeft als gevolg dat er meer tandplak wordt aangemaakt.
De ontwikkeling van rotte tanden (cariës)
De aantasting van de tand of kies wordt in de eerste fase meestal gezien als een witte doffe plek op het glazuur, die naarmate de tijd verstrijkt kan verkleuren. Tot dit punt kan de tand zich nog herstellen door remineralisatie.
Cariës of tandbederf is een ziekte waarbij de harde tandweefsels worden aangetast, wat leidt tot de vorming van gaatjes. Vroeger werd cariës of tandbederf, 'wolf in het gebit' genoemd.
Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen. Dit doe je door goed te poetsen met fluoride houdende tandpasta.
Als de laag een beetje weg is, heb je een beginnend gaatje. Dit kan je door extra goed te poetsen soms nog wel wegpoetsen. Poets dan wel met een fluoride tandpasta, want die zorgt dat de tanden weer sterker worden. Als de laag helemaal weg is, komt er een bruin plekje.
U kunt een beginnend gaatje (cariës) herkennen aan een donkere verkleuring en witte vlekjes op tanden of kiezen. Ook zwarte groefjes en putjes kunnen een kenmerk zijn van een beginnend gaatje.
Tandpasta's die actief zijn tegen tandsteen kunnen pyrofosfaat bevatten. Dit helpt de vorming van tandsteen op tanden te voorkomen. Een nog effectiever ingrediënt is natriumhexametafosfaat, dat zeer effectief is in het voorkomen van tandsteen en verkleuringen.
Het is goed mogelijk om zelf thuis je tanden te polijsten. Door zelf regelmatig te polijsten kun je voorkomen dat tandsteen zich ophoopt. Ook helpt het om je tanden witter te maken. Je polijst immers een klein laagje van de tanden.
Als je charcoal goed en veilig gebruikt, is het niet slecht voor je tanden. Charcoal heeft een absorberende werking en de korreltjes werken als een soort scrub voor je tanden. Het is belangrijk om dus niet te hard te poetsen. Daarnaast moet de houtskool tandpasta een schuurwaarde (RDA) van onder de 250 hebben.
Tip 1: Poetsen, poetsen, poetsen. Een belangrijke manier om te voorkomen dat je tanden geler worden is door twee keer per dag goed te poetsen. Om wittere tanden te krijgen is het niet alleen belangrijk dat je twee keer per dag twee minuten poetst, maar het is ook belangrijk dat je op de juiste manier poetst.
Het zout haalt tandsteen en andere vervelende vlekken weg, en het citroensap zal de tanden witter maken. Een extra tip van tandartsen: wacht na het eten minimaal een half uur met tandenpoetsen.
Gele of lichtgele tanden bevatten meer glazuur; de beschermlaag die je gebit niet kan missen. Glazuur voorkomt namelijk tanderosie, waardoor je tanden minder snel afbreken. Tandglazuur is het hardste deel van je lichaam.
Niets doen is geen optie. Als er geen vulling gemaakt wordt, kan een klein gaatje groter worden en uiteindelijk leiden tot een wortelkanaalbehandeling of verlies van uw tand of kies.
Als je je tanden en tong niet reinigt, krijg je een slechte adem door ontbindende voedselresten en stinkende bacteriën die in je mond groeien1. Tandplak hoopt zich op ongepoetste tanden op en verandert in tandsteen2.
De klachten die kunnen voorkomen, lopen uiteen van een hevige en/of kloppende pijn tot alleen pijn bij (kauw)druk op de betreffende tand/kies. Door de ontsteking kan als reactie de wang gaan zwellen, soms kan er pus ontstaan (abces) en is het ook mogelijk dat de ontsteking zich uitbreid naar de omliggende weke delen.
De meeste middeltjes bevatten zuren en deze zuren bestrijden niet alleen tandsteen maar beschadigen ook jouw tandglazuur. Dit is namelijk een van de gevaren van zelf tandsteen verwijderen. De middeltjes die je gebruikt bestrijden in sommige gevallen tandsteen maar hebben ook bijwerkingen voor jouw tanden.
De oorzaken van een vieze adem
Wanneer tandplak te lang blijft zitten verandert dit in tandsteen. Het nadeel van tandsteen is dat dit veel bacteriën bevat. Dit veroorzaakt niet alleen een onprettige geur, ook richten deze bacteriën veel schade aan het tandvlees en uiteindelijk het kaakbot aan.
Tandsteen met een bruinige of zwarte kleur noemen we vaak 'aanslag'. Deze kleur wordt veroorzaakt door kleurstoffen uit voeding, drank of tabakswaren. Niet alleen boven de rand van het tandvlees, de zichtbare plaatsen, kan tandsteen ontstaan maar ook onder het tandvlees, het niet zichtbare deel.