Fyto-oestrogenen zijn groepen stoffen die van nature in veel planten voorkomen. Ze zitten bijvoorbeeld in tofu, sojabonen en lijnzaad. De naam is afkomstig van een combinatie van het Griekse woord voor plant, namelijk 'fyto', en de gelijkende structuur aan het geslachtshormoon oestrogeen.
Waar zit oestrogeen in? Oestrogeen wordt dus onder andere aangemaakt in je eierstokken en vetcellen, maar kan ook uit je voeding worden gehaald. Dit wordt plantaardig oestrogeen, of fyto-oestrogeen, genoemd. Je vindt fyto oestrogeen onder andere in sojaproducten en diverse groenten, zoals asperges en broccoli.
Familie van hormonen, die zowel voorkomen bij de vrouw als bij de man. Oestrogenen worden in grotere hoeveelheid geproduceerd bij vrouwen van vruchtbare leeftijd.
Verreweg de bekendste fyto-oestrogenen zijn isoflavonen. Deze worden in peulvruchten (vooral in soja en lijnzaad, maar ook in rode klaver) aangetroffen. De drie belangrijkste isoflavonen zijn genisteïne, daïdzeïne en glyciteïne.
Maar sommige stoffen uit voeding kun je als vrouw extra goed gebruiken, denk aan plantaardig oestrogeen. Dit noemen we fyto-oestrogenen. Deze komen voor in diverse groenten (zoals asperges, peulvruchten, groene paprika, broccoli), vruchten (appelen en peren) en granen (tarwe).
Te weinig oestrogeen kan vooral in de overgang voorkomen en dit kan een lange lijst van klachten geven: opvliegers, watten in het hoofd, stemmingswisselingen, depressieve klachten, laag libido, botontkalking, pijnlijke gewrichten en slaapproblemen, om er enkele te noemen.
Behandeling: relatief oestrogeen tekort kan op elke leeftijd voorkomen en is vaak het resultaat van roken, te weinig eten, stress, een gevoeligheid voor gluten, een veganistisch dieet (10), of te veel fyto-oestrogenen (28). De beste behandeling is om die onderliggende oorzaak aan te pakken.
Oestrogeen is verantwoordelijk voor een heleboel processen, maar vooral bekend om haar betrokkenheid bij de vorming van je private parts, menstruatiecyclus en zwangerschap. Als je tekort oestrogeen hebt kun je bijvoorbeeld last hebben van een droge bedoening daar beneden, weinig energie, allergieën en opvliegers.
Gebruik geconjugeerde oestrogenen niet langer dan 1 of 2 jaar. Als u het langer gebruikt heeft u meer kans op ernstige bijwerkingen, zoals borstkanker of hart- en vaatziekten. Als u alleen dit oestrogeenhormoon gebruikt, zonder progestageenhormoon, heeft u meer kans op baarmoederkanker.
Wat is de functie van dit hormoon? Stimuleert de ontwikkeling van de baarmoeder, vagina, borsten, genitaliën, heupen en andere vrouwelijke kenmerken. Stimuleert de weefselvernieuwing in huid en slijmvliezen zoals van de baarmoeder, en de vagina. Draagt bij aan het soepel houden van de vaginawand.
Zo werken salie, fenegriek en zoethout hebben stimulerend. Ook groene thee helpt bij dit kwaaltje. Rusteloosheid, angst en prikkelbaarheid zijn enkele vaak voorkomende klachten tijdens de menopauze. Kies daarom voor kalmerende infusies op basis van kamille, citroenmelisse, passiebloem of valeriaan.
Sommige studies tonen een stijging van het risico op hart- en vaatziekten. Oestrogenen, alleen of in gecombineerde therapie, verhogen de kans op klontervorming in de aders (embolie of trombose). Je houdt daarom het best altijd rekening met je aanleg of andere risicofactoren voor klontervorming.
- Oestrogeen staat erom bekend dat het zorgt voor een positief gevoel. Als je oestrogeen stijgt voel je je beter en kun je beter omgaan met stress. Je bent optimistisch en vol energie.
Testosteron is bij zowel mannen als vrouwen het belangrijkste hormoon op het vlak van seks. Het stimuleert namelijk het seksueel verlangen.
Eetbuien, verandering eetlust. Meer dorst dan normaal, veel urineren. Vocht vasthouden. Spijsverteringsproblemen, opgeblazen gevoel.
Medicijngebruik tegen overgangsklachten
Een medicijn dat kan helpen bij het verminderen van overgangsklachten, is raloxifeen. Dit medicijn bootst de werking van de vrouwelijke oestrogeenhormonen gedeeltelijk na en net als oestrogenen remt het de botafbraak en versterkt het de botten.
Kun je bio-identieke hormonen zelf kopen of alleen op recept van een expert? Ginny: 'Hormonen kun je in Nederland eigenlijk alleen maar krijgen met een recept, voorgeschreven door een arts. Zonder recept is een laag gedoseerde progesteroncreme vaak wel te verkrijgen.
Worstel je met stemmingswisselingen, gewichtstoename, een laag libido of enorm ongemak tijdens je menstruatie? Als dat zo is, dan kun je te maken hebben met een hormonale disbalans die we 'oestrogeendominantie' noemen.
Hormonale veranderingen rond de overgang
Wanneer de voorraad eicellen in de eierstokken afneemt, wordt gaandeweg ook minder oestrogeen en progesteron aangemaakt. Oestrogeen heeft invloed op talrijke functies in het lichaam, zoals hart en bloedvaten, botten, borsten en urinewegen.
Effectieve haargroeimiddelen zijn op voorschrift verkrijgbaar. Mannen hebben soms baat bij middelen als Minoxidil, Finasteride en Dutasteride. Vrouwen kunnen onder andere Minoxidil en de Diane pil bij overmatige haaruitval door hormonen gebruiken.
Wat is een behandeling met oestrogenen? Dit zijn oestrogenen die direct in de vagina worden aangebracht, waar het een lokale werking heeft. Door de slijmvliezen dikker te maken en beter te bevochtigen en de zuurgraad te normaliseren wordt lokaal de kwaliteit van de slijmvliezen verbeterd.
Oestrogeen bevordert de productie van collageen, een eiwit in spieren, botten, gewrichtsbanden en pezen. De lagere collageenproductie na de menopauze maakt de gewrichten stijver en de spieren zwakker.