Elke vorm van gedrag waarbij jij geen mens van vlees en bloed meer bent, maar een “object” wordt, een “het”, is grensoverschrijding. Elke vorm van gedrag waarbij jij “speciaal” of “exclusief” (jij en ik en niemand anders, niemand mag het weten) wordt gemaakt, is grensoverschrijding.
Bij grensoverschrijdend gedrag brengt iemand een ander schade toe op fysiek, mentaal of emotioneel vlak. Dit uit zich bijvoorbeeld in seksuele intimidatie of zelfs seksueel misbruik, pesterijen, discriminatie of agressie. Grensoverschrijdend gedrag kan overal voorkomen, dus ook binnen organisaties en bedrijven.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is een overkoepelend begrip. Niet elke vorm van seksueel overschrijdend gedrag is strafbaar gesteld bij de wet. Wel strafbaar zijn diverse vormen van seksueel geweld, seksueel misbruik of incest. Strafbaar seksueel overschrijdend gedrag, noemen we een zedendelict.
Bijvoorbeeld ongewenste aanrakingen, zoenen tegen iemands wil, aanranding en verkrachting. Maar ook online ongewenst gedrag, zoals ongewenst versturen van seksueel getinte appjes, het tegen de wil van iemand doorsturen van seksueel getint beeldmateriaal en sextortion (iemand daarmee chanteren).”
Grensoverschrijdend gedrag ontstaat vaak door een machtsverschil, waarbij één van beide partijen geen weerstand kan bieden. Bij grensoverschrijdend gedrag gaat het altijd over hoe iets ervaren wordt. Mensen verschillen namelijk in hun normen en waarden en de daarbij behorende grenzen.
– Spreek de cliënt of patiënt aan op zijn gedrag: vertel concreet waar je je niet prettig bij voelt. Doe dit met een duidelijke stem en geef een ik-boodschap. Bijvoorbeeld: 'Ik vind het vervelend dat u steeds aan mijn been zit. ' Zorg dat je op gelijke ooghoogte bent met de persoon.
Er zijn echter ook veel andere vormen van ongewenst gedrag in de zorg die als grensoverschrijdend worden ervaren, denk aan bedreiging, het onthouden van zorg, schenden van privacy, schreeuwen of vernedering.
Grensoverschrijdend gedrag is gedrag waarmee de ander schade op fysiek, mentaal of emotioneel vlak wordt toegebracht. Vaak heeft grensoverschrijdend gedrag ook te maken met machtsmisbruik. Dit gedrag kan opzettelijk, maar ook onopzettelijk zijn, zoals een foute grap of onhandige opmerking.
Kinderen vanaf vijftien maanden kunnen seksuele responsen vertonen, zoals blozen, zweten en een verhoogde ademhaling. Jongetjes kunnen een erectie krijgen, hier zijn geen volwassen seksuele gevoelens aan gekoppeld. Vanaf vier jaar kunnen kinderen gevoelens van verliefdheid omschrijven.
Woorden (verbale intimidatie): Denk hier aan seksueel getinte opmerkingen, grappen, intieme vragen stellen of toespelingen; Gebaren, gezichtsuitdrukking (non-verbaal): Bijvoorbeeld staren, seksueel gerichte gebaren, of het tonen van seksueel getinte of pornografische afbeeldingen (ook via mail, WhatsApp of sms);
Aanranding is iemand dwingen tot het plegen of ondergaan van een ontuchtige handeling. Vaak komt dit neer op het ongewenst aanraken of laten aanraken van geslachtsdelen. Ook zoenen onder dwang valt onder aanranding.
Ben je 16 jaar of ouder, dan mag je volgens de wet seks hebben als: iedereen toestemming geeft en dit dus echt zelf wil. niemand hun vertrouwens- of gezagsrelatie gebruikt (zoals bv je chiroleider of je sporttrainer) het leeftijdsverschil maakt niet meer uit.
De Valkuil van Grensoverschrijdend Gedrag
Hier kan een antisociale en/of een narcistische persoonlijkheidsstoornis onderliggen. Deze werknemer voelt zich boven iedereen verheven en vertoont daar het gedrag naar.
Voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is wanneer je iemand op een manier benadert die seksueel van aard is én over de grens van de andere persoon gaat. Om dit concreet te maken, kun je hier aan denken: Ongewenste aanrakingen. Zoenen tegen iemands wil.
Besef dat grensoverschrijdend gedrag in veel vormen voorkomt. Denk bijvoorbeeld aan pesten, kleineren, handtastelijkheden, geen aandacht geven, schelden, chanteren, fysiek uithalen, dingen stukmaken .
Van ongewenste intimiteiten is sprake wanneer gedragingen door de 'ontvanger' als vervelend, hinderlijk, vernederend of bedreigend worden ervaren. Het kan iedereen overal overkomen. Onderzoek wijst uit dat vrouwen en meisjes vaker ervaring hebben met ongewenste intimiteiten.
Verbale agressie – uitschelden, schreeuwen of zeer fel in discussie gaan. Ook discriminerende opmerkingen vallen hieronder. Verbale agressie kan zowel persoonlijk als telefonisch plaatsvinden. Fysieke agressie – schoppen, duwen, slaan, spugen, vernielen of beroven.
Hij kan een formele klacht indienen bij de bevoegde preventieadviseur (eventueel via de vertrouwenspersoon). Een externe gerechtelijke procedure. Hij kan zijn klacht neerleggen bij de inspectiediensten van toezicht op het welzijn op het werk, bij de arbeidsrechtbank of - voor criminele feiten - bij de strafrechtbank.
Elke melding van grensoverschrijdend gedrag moet serieus worden genomen. Dat begint met een meldingsmogelijkheid bij een deskundige extern vertrouwenspersoon, iemand van buiten de organisatie die een luisterend oor heeft in sociale veiliger omgeving dan de eigen organisatie.
Volgens het CBS zijn er jaarlijks 100.000 slachtoffers van aanranding, verkrachting en/of misbruik. Hiervan is 90% vrouw en 10% man. Wordt fysieke seksuele intimidatie zoals ongewenste aanrakingen meegeteld, dan ligt het aantal slachtoffers nog veel hoger.
Ons wetboek van Strafrecht verbiedt in beginsel geen seksuele handelingen in het openbaar. Echter, bestaat er natuurlijk wel artikel 239 Sr dat in het algemeen de schennis van de eerbaarheid verbiedt en art 430a Sr dat naaktrecreatie verbiedt buiten de daartoe bestemde plekken.
Seksuele penetratie
Wanneer u aldus als meerderjarige een relatie onderhoudt met een persoon beneden de 14 jaar en hiermee seksuele betrekkingen heeft, zal dit steeds strafbaar zijn.
Er is wettelijk gezien niets dat je verbiedt een relatie te hebben met iemand die jonger of ouder is dan jij. Het is aan je partner en jou om zelf te bepalen wat jullie oké vinden, waar jullie je fijn bij voelen. Op vlak van seks heeft de wet wel wat te zeggen.
Onder seksualiteit wordt verstaan de handelingen die gericht zijn op intiem lichamelijk contact die gepaard gaan met gevoelens van opwinding, lust en passie. Seks varieert van zoenen tot het hebben van geslachtsgemeenschap, van intimiteit tussen twee geliefden tot (samen) porno kijken.