Achteraan de tong zitten grotere smaakpapillen. Die zien eruit als bultjes. Dit is normaal en hoort zo.
Onderzoek bij de huisarts
De huisarts zal allereerst je mond en keelholte inspecteren. Wanneer de bultjes, wondjes of zweertjes op de tong niet verdwijnen, of de huisarts er reden toe ziet, word je doorgestuurd naar een specialist, zoals een KNO-arts of een kaakchirurg.
Zweren en bultjes op de tong kunnen veroorzaakt worden door een herpes-simplex-infectie van de mond, aften, tuberculose, een vroeg stadium van syfilis, bacteriële- en virusinfecties.
Klachten en symptomen bij ziekten van de tong
De klachten bij tongproblemen zijn verschillend. Vaak is er sprake van pijnklachten, een zwelling of een branderig gevoel. Soms verandert ook het uiterlijk van de tong bijvoorbeeld door een verkleuring (meestal wit of rood) of gladde plekken op de tong.
Hoe herken je een mondschimmel? Een Candida schimmelinfectie (spruw) is vaak te herkennen aan witte, soms pijnlijke, plekjes op de tong, de binnenkant van de wang of tegen het gehemelte. De witte aanslag op de tong kan een branderig gevoel geven. Ook zie je soms rode verkleuringen op het mondslijmvlies.
Een tongschraper of tongreiniger is de meest effectieve manier om de tong van aanslag te ontdoen. Onderzoek toont aan dat dit veel beter werkt dan de tong alleen poetsen met een tandenborstel. Tongschrapers zijn gewoon te koop bij drogist en apotheek.
Over het algemeen is een gezonde tong roze van kleur en heeft het kleine knobbeltjes (papillen). De grootte van je tong is gezond wanneer je tong goed in jouw mond past en je er geen last van hebt.
Hoe ziet een aft eruit? Een aft is een grijswit of geel plekje in de mond en heeft een rode, ontstoken rand. Een aft heeft een doorsnee van ongeveer drie tot vier millimeter en begint vaak eerst als een blaasje.
Bij een tongontsteking krijg je last van een branderig of tintelend gevoel aan de tong. Je tong kleurt rood of donkerpaars, of krijgt witte uitslag. De smaakpapillen op de tongrug kunnen glad en pijnlijk zijn. Daarnaast zwelt je tong op, waardoor je pijn kan krijgen bij het spreken en slikken.
In Nederland krijgen ieder jaar ongeveer 800 mensen te horen dat ze tongkanker in het voorste deel van de tong hebben, of mondkanker. De cijfers van deze 2 kankersoorten worden samengenomen. Mond- en tongkanker komen evenveel voor bij mannen als bij vrouwen. De meeste patiënten zijn ouder dan 60 jaar.
Lichtroze: zo hoort je tong eruit te zien, dat is een gezonde kleur. Rood: infectieziekte, je hebt waarschijnlijk een ontsteking. Helder rood: kan wijzen op een hartaandoening. Geel: maag- of leveraandoening.
Door regelmatig met ijsklontjes te blijven koelen is zwelling zo veel mogelijk te voorkomen. Meestal is de wond na vier weken volledig genezen.
In de strijd tegen een onaangename brandende tong en mond, ongeacht de directe oorzaak, is het van belang om te beginnen met het verbeteren van de mondhygiëne. Poets je tanden tweemaal per dag met een tandenborstel met zachte borstelharen en gebruik een fluoride tandpasta.
Bij een haartong zit er een gekleurd laagje op uw tong. Het kan lijken alsof er haren op uw tong zitten. Een haartong kan komen door bijvoorbeeld roken, medicijnen, veel koffie of thee drinken of uw tanden niet vaak poetsen.
Een ontstoken tong (glossitis) is een ontsteking van de gehele of een gedeelte van de tong. Bekende symptomen zijn een zwelling van de tong, brandend gevoel, een gladde tong en een donkerrood gekleurde tong. De oorzaken van glossitis lopen uiteen. Voorbeelden van oorzaken zijn: een infectie, bloedarmoede of roken.
Aften zijn een bron van irritatie en stress die ons dagelijks leven beïnvloeden en invloed kunnen hebben op ons welzijn. Aften zijn niet besmettelijk, tenzij ze veroorzaakt worden door het herpes simplex virus.
Heel soms gaan de aften gepaard met andere symptomen, zoals koorts, een ziek gevoel over zwellingen in de nek en/of mondbodem. In dat geval is het raadzaam om er mee bij de huisarts langs te gaan. Doe dat ook als de aften langer dan ongeveer twee weken aanhouden.
Ze kunnen ontstaan door bijten op de tong of de binnenkant van de wang of bij het eten van heet voedsel. Soms zijn aften het gevolg van een scherp randje aan tand of kies. Aften kunnen ook het gevolg zijn van een slecht passend kunstgebit. Een misverstand is dat aften ontstaan door een vitaminetekort.
De tong is gemaakt om tegen het gehemelte te rusten. Het puntje van de tong ligt daarbij tegen de 'papilla incisiva', het kleine bolletje in het midden van je gehemelte vlak achter je bovenste snijtanden.
De belangrijkste symptomen van een droge mond zijn: Een stroef of droog gevoel in de mond dat aanvoelt alsof er watten in je mond zitten. Je hebt een branderig gevoel op je tong of in je mond. Je hebt moeite met eten, praten of slikken.
Begin met het reinigen altijd achter op de tong en schraap vervolgens langzaam naar voren. Voorkom kokhalsneigingen door in te ademen wanneer je bij het achterste gedeelte van de tong bent. Herhaal deze schraapbeweging totdat er geen plaque meer op de reiniger achterblijft. Maak de tongreiniger na gebruik goed schoon.
Als je je tanden en tong niet reinigt, krijg je een slechte adem door ontbindende voedselresten en stinkende bacteriën die in je mond groeien1. Tandplak hoopt zich op ongepoetste tanden op en verandert in tandsteen2.
Ook achteraan op de tongrug groeien veel bacteriën en wordt er plak gevormd. Het poetsen van de tong hoort daarom bij een goede basishygiëne van de mond. Het helpt bovendien tegen een slecht ruikende adem.
Mondbranden is een klacht die vrij veel voorkomt met name bij mensen tussen de veertig en zeventig jaar. Mensen die last hebben van mondbranden hebben een pijnlijk en/of branderig gevoel in de mondholte. Mondbranden kan een klacht op zich zijn maar het kan ook een verschijnsel zijn bij een andere aandoening.
Tong- en mondbranden is niet besmettelijk, u kunt het dus niet op anderen overdragen.